Όταν ο Κώστας Καραμανλής το μακρινό 2004 είχε θέσει το πλαίσιο της πολιτικής που θα ακολουθούσε η κυβέρνηση του ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει κράτος, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών είχε εμπνευσθεί από το αφήγημα της επανίδρυσης του κράτους.
του Χάρη Παυλίδη
Σχεδόν 17 χρόνια από τότε το κράτος παραμένει παρά τις όποιες βελτιώσεις έχουν συντελεσθεί όπως το άφησε το αφήγημα, ενώ η επανίδρυση διανθίζει τις αναμνήσεις μας αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση. Η επανίδρυση εξαντλήθηκε σκιαμαχώντας με τις λέξεις και σε περιγραφές άνευ ουσίας.
Το αποτέλεσμα της αναποτελεσματικότητας του κράτους το πλήρωσαν όλες οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν, περισσότερο οι υπουργοί και οι πρωθυπουργοί που ενέδωσαν στη θεία χάρη του κράτους. Ο εξωραϊσμός της εικόνας του κράτους διευκόλυνε τους κυβερνώντες μέχρι τη στιγμή που το κράτος θα καλείτο να αντιμετωπίσει μια κρίση.
Μέχρι το πρώτο κάθε φορά για κάθε κυβέρνηση crash test που θα την έφερνε απολογούμενη για ένα γιγαντιαίο μηχανισμό που παραμένει βαθιά γραφειοκρατικός και εξαρτημένος από χρόνιες παθογένειες. Όποιοι επιχείρησαν να δικαιολογήσουν το κράτος, θεωρώντας ότι μ’ αυτό τον τρόπο υπερασπίζονται την πολιτική τους, μπήκαν στον μακρύ κατάλογο των θυμάτων του κράτους.
Η οργή και ο θυμός, συναισθήματα που έπονται μετά από μια καταστροφή, ενώ στρέφονται κατά του κράτους, καταλήγουν πάντα εναντίον των κυβερνήσεων. Διόλου άδικα αφού οι κυβερνήσεις διαδεχόμενες η μια την άλλη αντί να αναδείξουν τις αδυναμίες του, τις υιοθέτησαν εκλογικεύοντας τις παθογένειές του.
Το κράτος ήταν και παραμένει ο μεγάλος ασθενής και ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος εχθρός των κυβερνήσεων, όσο κι αν οι τελευταίες προσπαθούν να το «καλοπιάσουν» έχοντας την ψευδαίσθηση ότι η «συμμαχία» μαζί του θα τους δώσει χρόνο να βελτιώσουν τη λειτουργία του.
Η ζωή έχει αποδείξει ότι ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος των κυβερνήσεων και πάντα υπέρ του κράτους που ανακυτταρώνεται από τη φθορά τους. Ένας σύγχρονος Μινώταυρος που τρέφεται από τις κυβερνήσεις αφού προηγουμένως τις εμπλέξουν στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του Λαβύρινθου.
Το κράτος πολιτικά και ιδεολογικά θα είναι πάντα εναντίον όσων επιχειρούν να το αλλάξουν, εναντίον των μεταρρυθμίσεων και απέναντι σε κάθε καινοτομία που έχει απώτερο στόχο τον εκσυγχρονισμό του. Το απρόσωπο κράτος προσωποποιεί στις κυβερνήσεις τις ευθύνες του.
Στην προκειμένη περίπτωση ο Μινώταυρος- κράτος που κατάπιε την επανίδρυση και χώνεψε τον εκσυγχρονισμό, είναι εδώ ενωμένο και δυνατό να επιρρίψει για μια ακόμη φορά τις ευθύνες του μετά από μια φυσική καταστροφή στην κυβέρνηση. Αυτή που εδώ και 25 μήνες παλεύει με τις παθογένειές του, προσπαθώντας μέσα από αλλεπάλληλες κρίσεις να το βάλει να δουλέψει ως κράτος. Και τα καταφέρνει, παρά το γεγονός ότι έχασε χρόνο εξαιτίας των κρίσεων να προχωρήσει όσο γρήγορα θα ήθελε στην αλλαγή του.
Ωστόσο ματαιοπονούν όσοι πιστεύουν ότι στο όνομα των καλών προθέσεων το κράτος ως μηχανισμός θα συμπορευθεί με την κυβέρνηση και θα αποδεχθεί αμαχητί την ανασυγκρότησή του. Αυτή τη φορά όμως αυτή η κυβέρνηση δεν έχει το περιθώριο να κάνει εκπτώσεις στη μεταρρυθμιστική ατζέντα βάσει της οποίας εκλέχθηκε.
Ούτε η γενναιότητα του Πρωθυπουργού να ζητήσει συγγνώμη για λογαριασμού του κράτους πρέπει να εκθλιφθεί ως ανακωχή στον πόλεμο των δυνάμεων της μεταρρύθμισης εναντίον των δυνάμεων του αναχρονισμού που συντηρούν το κράτος- Μινώταυρο.
Μέσα από τις στάχτες είναι η ευκαιρία να αρχίσει η ανασυγκρότηση σε πρώτη φάση και αμέσως η πολιτική και κοινωνική αλλαγή που θα δώσει στο κράτος τον ρόλο και τον χαρακτήρα που χρειάζεται για να εναρμονισθεί με τις απαιτήσεις και τις προτεραιότητες της νέας εποχής.
Σε καμία περίπτωση η ενσυναίσθηση και η ευαισθησία ενός φιλελεύθερου Πρωθυπουργού δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι του κρατισμού και να εργαλειοποιηθεί από εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που ετοιμάζονται να το χρησιμοποιήσουν ώστε να ανακόψουν τη μεταρρύθμιση και την πολιτική αλλαγή.
