Την σημασία της ευρωπαϊκής ιστορικής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης τόνισε σε ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Ευρωπαίος Επίτροπος, Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Όπως χαρακτηριστικά είπε: “Οι προσπάθειες θα συνεχιστούν με την υποστήριξή σας για μια Ένωση που θυμάται χωρίς να φοβάται το παρελθόν της, αντλεί διδάγματα από αυτό και δεν επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Μια Ένωση που ενισχύει την ενότητα και αποτελεί μοναδικό παράδειγμα αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών, των κοινοτήτων και εθνών”.
“Φέτος γιορτάζουμε 30 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, και πάνω από 60 χρόνια από τη δημιουργία της Ένωσης. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δημιουργήθηκε από τις στάχτες όσων συνέβησαν 80 χρόνια πριν και άνοιξαν ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή ιστορία με την υπογραφή του συμφώνου Molotov-Ribbentrop μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης στις 23 Αυγούστου 1939, διαιρώντας την ήπειρό μας και προκαλώντας δεινά σε πολλούς Ευρωπαίους που βίωσαν ολοκληρωτικά καθεστώτα. Κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφιερώνει αυτή την ημέρα στη μνήμη των εκατομμυρίων θυμάτων των ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Αποτελεί χρέος μας να διατηρήσουμε ζωντανές αυτές τις μνήμες για να καθοδηγήσουμε τις νέες γενιές για την υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Είμαστε όλοι ενωμένοι ενάντια σε ό,τι απειλεί τις αξίες της δημοκρατίας μας. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα ξεκίνησε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν συνετοί και αποφασισμένοι ηγέτες έλαβαν την ιστορική απόφαση να δημιουργήσουν ένα ευρύτερο χώρο ελευθερίας, ειρήνης, δημοκρατίας και σταθερότητας.
Δεν πρέπει ποτέ να θεωρούμε την Ένωση δεδομένη. Είναι καθήκον μας να τη διαφυλάξουμε. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ορισμένες προκλήσεις θέτουν υπό αμφισβήτηση την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα είναι η στιγμή να δείξουμε αποφασιστικότητα. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε το προνόμιο και την ευθύνη που έχουμε κληρονομήσει από τους προκατόχους μας.
Αυτός είναι ο λόγος που είναι πρωταρχικής σημασίας όχι μόνο να θυμόμαστε, αλλά και να διασφαλίζουμε ότι η ιστορία δεν θα επαναληφθεί. Αν αγνοήσουμε και δεν κατανοήσουμε την ιστορία, δεν θα μπορέσουμε να αντλήσουμε διδάγματα από το παρελθόν. Αυτή είναι η μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον μας. Αυτό συνέβη στο παρελθόν, όταν η Ιστορία πράγματι αγνοήθηκε.
Και ενώ μερικοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι πολίτες μας απομακρύνονται από την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωρίζουμε ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Στα δεδομένα που έχουμε παρουσιάζεται ότι κατά μέσο όρο περισσότερο από το 70% των πολιτών νιώθουν ότι είναι πολίτες της ΕΕ ενώ ταυτόχρονα είναι και πατριώτες. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σταθερά από το 2012 όπου ήταν στο 61%. Πρέπει να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας προς όφελος όλων των πολιτών μας.
Ευτυχώς, η συνεργασία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ευρωπαϊκού πνεύματος και η σύνθεση βρίσκεται στον πυρήνα της δημοκρατίας. Γιατί το να είσαι Ευρωπαίος είναι η αναγνώριση των κοινών αξιών και του ανθρωπισμού, καθώς και η κοινή μας επιθυμία να ζήσουμε σε ένα δίκαιο, ελεύθερο και ειρηνικό κόσμο. Είναι ο σεβασμός στις αρχές της διαφορετικότητας, της πολυγλωσσίας, των πολιτισμικών διαφορών και των παραδόσεων.
Σήμερα, λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης απολαμβάνουμε πολλές διαφορετικές ελευθερίες. Μπορούμε να ταξιδεύουμε, να συζητάμε, να γράφουμε, να διαμαρτυρόμαστε, να ακολουθούμε οποιοδήποτε επάγγελμα και να ζούμε όπου εμείς επιθυμούμε. Αυτά τα δικαιώματα και οι ελευθερίες έχουν αποκτηθεί και κληροδοτηθεί σε εμάς από τις τεράστιες προσπάθειες μιας γενιάς που υπήρξε μάρτυρας από πρώτο χέρι των δύο καταστροφικών πολέμων, και είχε υποστεί τις οδυνηρές συνέπειές τους. Πρέπει να συνεχίσουμε να αποτίουμε φόρο τιμής στους αγώνες των προγόνων μας. Είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλάξουμε τις θεμελιώδεις άξιες στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και ποτέ να μην τις θεωρήσουμε δεδομένες.
Τα τελευταία χρόνια, διάφορες προκλήσεις έχουν ρίξει τη σκιά τους πάνω από την Ευρώπη. Η οικονομική κρίση, το μεταναστευτικό, η τρομοκρατία, η παραπληροφόρηση, το Brexit, για να αναφέρουμε μερικές μόνο από αυτές. Οι πολίτες μας ανησυχούν. Δυστυχώς, οι προκλήσεις αυτές αποτελούν πρόσχημα για να κερδίσουν έδαφος οι λαϊκιστές και οι εθνικιστές, ισχυριζόμενοι ότι με την απομόνωση θα μπορέσουμε να τις ξεπεράσουμε. Αυτή είναι μία αφελής, ανεύθυνη και επικίνδυνη προσέγγισή.
Αν όμως έχουμε μάθει κάτι από το παρελθόν μας τόσο το μακρινό όσο και το πρόσφατο είναι ότι μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε μόνο από κοινού. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν βασίστηκε στην απομόνωση. Δημιουργήθηκε με βάση την αλληλεγγύη, τη συνεργασία, την κοινή ευθύνη, την φροντίδα και την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων. Περισσότερο από ποτέ, πρέπει να θυμόμαστε αυτά τα διδάγματα από το παρελθόν. Γιατί αν αγνοήσουμε την ιστορία, κινδυνεύουμε να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ενισχύσουμε τις δραστηριότητες που διατηρούν και διαφυλάσσουν την ιστορική μνήμη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή με το πρόγραμμα «Ευρώπη για τους πολίτες» που προωθεί την ειρήνη, τις αξίες της ΕΕ και την ευημερία όλων. Δημιουργήθηκε με στόχο να φέρει τους πολίτες πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χρηματοδοτεί έργα για τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης και προσφέρει την ευκαιρία στους πολίτες να συμμετέχουν σε αυτά.
Κατά τη διάρκεια του Μαΐου 2018, η Επιτροπή πρότεινε την δημιουργία του Ταμείου για τη Δικαιοσύνη, τα Δικαιώματα και τις Αξίες. Το Ταμείο αυτό θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη» και ένα νέο πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες», στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται χρηματοδότηση για τη συνέχιση των εργασιών στήριξης της ιστορικής μνήμης. Το νέο πρόγραμμα θα εξασφαλίσει τη συνέχιση των δραστηριοτήτων του σημερινού προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες» και θα αυξήσει τις δυνατότητες της ΕΕ να προάγει και να προστατεύει τα δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ευρωπαϊκές αξίες.
Ελπίζω ότι αυτές οι προσπάθειες θα συνεχιστούν με την υποστήριξή σας για μια Ένωση που θυμάται χωρίς να φοβάται το παρελθόν της, αντλεί διδάγματα από αυτό και δεν επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Μια Ένωση που ενισχύει την ενότητα και αποτελεί μοναδικό παράδειγμα αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών, των κοινοτήτων και εθνών”.
Δείτε εδώ την ομιλία του Έλληνα Επιτρόπου:
