Σαν σήμερα, στις 20 Μαΐου 1941, ξεκινούσε μία από τις πιο ηρωικές αλλά και αιματηρές σελίδες της ελληνικής ιστορίας: η Μάχη της Κρήτης. Ήταν η πρώτη μεγάλη αεραποβατική επιχείρηση στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία, η επιχείρηση «Ερμής» των ναζιστικών στρατευμάτων, και η αρχή μιας επικής αντίστασης από στρατιώτες και απλούς πολίτες ενός νησιού που αρνήθηκε να παραδοθεί.
Οι Γερμανοί, υπό τον στρατηγό Κουρτ Στούντεντ, επιχείρησαν να καταλάβουν την Κρήτη με μια επίθεση «κεραυνό». Χιλιάδες αλεξιπτωτιστές έπεσαν στον ουρανό του Μάλεμε, των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου. Πίστευαν ότι θα συναντήσουν αδύναμη αντίσταση. Έπεσαν έξω.
Οργανωμένος στρατός και ντόπιοι, ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά, πήραν τα όπλα ή ό,τι βρήκαν μπροστά τους — τσεκούρια, μαχαίρια, ακόμα και πέτρες. Οι Κρητικοί δεν πολέμησαν για κάποιο στρατηγικό σχέδιο. Πολέμησαν για το σπίτι τους, για τη γη τους, για την αξιοπρέπειά τους. Η μάχη κράτησε δέκα ημέρες, με απώλειες βαριές και από τις δύο πλευρές, αλλά με το μήνυμα ξεκάθαρο: η υποταγή δεν είναι πάντα αναπόφευκτη.
Η Μάχη της Κρήτης είχε και ένα ευρύτερο αντίκτυπο. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν τέτοιες που ο Χίτλερ δεν ξανατόλμησε αεραποβατική επιχείρηση τέτοιου μεγέθους. Η ναζιστική μηχανή πλήρωσε ακριβά την υποτίμηση ενός λαού αποφασισμένου.
Η επέτειος αυτή δεν είναι μόνο μια ευκαιρία μνήμης· είναι και μια υπενθύμιση. Ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται. Ότι η αντίσταση δεν είναι προνόμιο στρατών, αλλά στάση ζωής. Και ότι όταν η Ιστορία χτυπά την πόρτα, ακόμη και ένα νησί μόνο του μπορεί να την γράψει.
Σήμερα, υποκλινόμαστε σε όσους στάθηκαν όρθιοι απέναντι στο σκοτάδι. Και αναλογιζόμαστε τη δική μας ευθύνη: να μην ξεχάσουμε