Την έμπρακτη στήριξη της στην απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης να χορηγήσει Αυτοκεφαλία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (Ιανουάριος 2019) επαναβεβαιώνει με κάθε ευκαιρία η Ελληνική Κυβέρνηση.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Γιώργος Καλαντζής, επισκέφθηκε στις 18 Ιουνίου το Κίεβο, όπου υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας και Συναντίληψης με τον επικεφαλής της Ουκρανικής Υπηρεσίας για την εθνοτική πολιτική και την ελευθερία της συνείδησης, Βίκτορ Γελένσκι.
Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, τα δύο μέρη τόνισαν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης είναι το Κέντρο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και έχει μια μοναδική θέση στην Ορθοδοξία ως Μητέρα Εκκλησία.
Ενώ, στο Μνημόνιο, που συνιστά μια απόπειρα εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων στον πολιτιστικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό τομέα, περιλαμβάνονται:
- Ακαδημαϊκές ανταλλαγές φοιτητών & διδασκόντων θεολογίας και ανθρωπιστικών σπουδών,
- μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας και ενίσχυση βιβλιοθηκών ουκρανικών ακαδημιών με σύγχρονη ελληνική θεολογική βιβλιογραφία,
- θεσμική συνεργασία με Θεολογικές Σχολές και Ακαδημίες της Ελλάδος και συνδιοργάνωση συνεδρίων, θερινών σχολών και άλλων δραστηριοτήτων,
- εξειδικευμένα προγράμματα ποιμαντικής επιμόρφωσης για τους Ιερείς που υπηρετούν στα νοσοκομεία και το στρατό αλλά και
- εξειδικευμένα σεμινάρια ποιμαντικής επιμόρφωσης για τους Ιερείς που επιθυμούν να διακονήσουν τους τραυματίες πολέμου.
Μετά την υπογραφή, ο κ. Καλαντζής σημείωσε ότι «το υψηλό φρόνημα του ουκρανικού λαού που με γενναιότητα υπερασπίζεται την ανεξαρτησία και την ελευθερία του» αποτελεί παράδειγμα για όλο τον κόσμο «και ιδιαίτερα για τα μικρότερα έθνη που αντιμετωπίζουν την αδικαιολόγητη επιθετικότητα πολυπληθέστερων γειτονικών τους εθνών». Η τοποθέτηση του Γενικού Γραμματέα ήταν εξόχως εύστοχη και οι αναλογίες της προσιδιάζουν σε διάφορες περιοχές του κόσμου, περιλαμβανομένης της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Γελένσκι ευχαρίστησε τον Γιώργο Καλαντζή και εξέφρασε την άποψη ότι το Μνημόνιο αποτελεί «μια νέα και πολύτιμη ώθηση στην ανάπτυξη της Θεολογίας στην Ουκρανία σε μια εποχή που οι άνθρωποι στρέφονται προς τη θρησκεία για να απαντήσουν σε υπαρξιακά ζητήματα στα οποία δεν μπορούν να απαντήσουν οι άλλες επιστήμες».
Παρών στην τελετή ήταν ο δραστήριος Πρέσβης της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Ουκρανία, Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, εκπρόσωποι των Ελλήνων της Ουκρανίας και εκπρόσωποι της Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Συνάντηση με Επιφάνιο
Στη συνέχεια, ο κ. Καλαντζής συνάντησε τον Προκαθήμενο της Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου κ.κ.Επιφάνιο. Ο κύριος Επιφάνιος -ο οποίος έχει σπουδάσει στην Θεσσαλονίκη και μιλά ελληνικά- καλωσόρισε με θερμά λόγια την ελληνική αντιπροσωπεία.
Ειδικότερα, ο Προκαθήμενος της Ουκρανικής Εκκλησίας εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την «ιστορική απόφαση παραχωρήσεως του Τόμου της Αυτοκεφαλίας», τονίζοντας ότι επρόκειτο για μια «απόφαση προφητική, καθότι, εν καιρώ πολέμου, η Εκκλησία επιτελεί κομβικό ρόλο στην πνευματική και ηθική ενίσχυση του λαού. Ευχαριστούμε θερμώς και την Εκκλησία της Ελλάδος, η οποία υποστήριξε τη σοφή αυτή απόφαση». Παράλληλα, ευχαρίστησε την Ελλάδα για την υποστήριξη της χώρας του στον αγώνα εναντίον της Ρωσίας.
Από την πλευρά του, ο κ. Καλαντζής, αφού επανέλαβε την μοναδική θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης στον Χριστιανισμό, επισήμανε ότι η Αυτοκέφαλη Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας «ως πνευματική μητέρα του ουκρανικού λαού τον στηρίζει αποτελεσματικά και θυσιαστικά στον δίκαιο αγώνα που διεξάγει για την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του».
Στους τοίχους της Ιεράς Μονής του Αγίου του Αγίου Μιχαήλ, στην έδρα της Ουκρανικής εκκλησίας, υπήρχαν φωτογραφίες των ουκρανών στρατιωτών που έπεσαν υπέρ της πατρίδας τους. Στο δε γραφείο του κυρίου Επιφάνιου υπήρχαν πολλές φωτογραφίες του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Πέραν των συναντήσεων και των επαφών, κατά την παραμονή της στο Κίεβο, η ελληνική αντιπροσωπεία διαπίστωσε δια ζώσης δύο σημαντικές πτυχές του μαινόμενου από τον Φεβρουάριο του 2022 πολέμου: Αφενός το πάθος των Ουκρανών να διατηρήσουν την πατρίδα τους ελεύθερη και ανεξάρτητη και αφετέρου το πως βιώνεται καθημερινά η ρωσική επιθετικότητα.
