Ένα «σκαλί» κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, αλλά με αναβαθμισμένες τις προοπτικές (outlook) σε θετικές διατηρεί την ελληνική οικονομία ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s, με την έκθεση που δημοσίευσε την Παρασκευή το βράδυ.
«Οι προοπτικές της Ελλάδας αναθεωρήθηκαν σε θετικές για τη βελτίωση της τροχιάς των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι αξιολογήσεις ‘BB+/B’ επιβεβαιώθηκαν», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Οίκος Αξιολόγησης.
Η άκρως αυτή θετική εξέλιξη φέρνει πιο κοντά χρονικά την επενδυτική βαθμίδα για την ελληνική βαθμίδα η ανάκτηση της οποίας θα υποστηριχθεί από τη συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, παράλληλα με τις ισχυρότερες από τις αναμενόμενες οικονομικές και δημοσιονομικές επιδόσεις.
Όσον αφορά στην επιστροφή της χώρας μας στην επενδυτική βαθμίδα, αυτή, όπως προεξοφλούσε άλλωστε πρόσφατα η JP Morgan, παραπέμπεται από τον οίκο Standard & Poor’s σε χρόνο μετά τις εκλογές, προκειμένου να έχει ξεκαθαρίσει το πολιτικό σκηνικό και να υπάρχει νέα κυβέρνηση στη χώρα, με νωπή τη λαϊκή εντολή, η οποία μάλιστα θα συνεχίσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις -όπως αναφέρει ο οίκος στην έκθεσή του.
Την ίδια στιγμή η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα επιφέρει μια σημαντική πτώση του κόστους δανεισμού τόσο για το ελληνικό δημόσιο, όσο και για τις εισηγμένες που θέλουν να αντλήσουν ρευστότητα από τις αγορές. Κατόπιν αυτού πλήθος ξένων διαχειριστών θα αρχίζουν να βλέπουν καλύτερα τον τραπεζικό κλάδο και την ευρύτερα την εγχώρια επιχειρηματικότητα, τοποθετώντας σημαντικά κεφάλαια προς αυτήν.
Όπως αναφέρει ο οίκος οι θετικές προοπτικές αντανακλούν στη θέση τους πως η Ελλάδα θα βασιστεί στο ισχυρό «track record» της όσον αφορά την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η κυβέρνηση έκλεισε το δημοσιονομικό έλλειμμα πιο γρήγορα από ό,τι αναμένονταν, μέσω βελτιώσεων που οι αναλυτές θεωρούν γενικά βιώσιμες.
Η Standard & Poor’s τονίζει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε μια αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου μέσα στους επόμενους 12 μήνες, εάν διατηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία κατά την περίοδο εκτιμήσεών της έως το 2026. Οι αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων πιθανότατα θα εξαρτηθούν επίσης από τη διατήρηση του ρυθμού των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την επόμενη κυβέρνηση, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Ευρύτερα, η ελληνική οικονομία έχει αποδειχθεί ανθεκτική παρά τις δύσκολες εξωτερικές μακροοικονομικές συνθήκες. Η οικονομική δραστηριότητα ενισχύθηκε κατά 5,9% σε πραγματικούς όρους το 2022, ξεπερνώντας τα προ πανδημίας επίπεδα, παρά το ενεργειακό «σοκ» που υπέστη η Ελλάδα αλλά και οι εμπορικοί της εταίροι. Οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο 21,4% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, αυξημένες κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες από τα τέλη του 2019, ενώ οι εξαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες κατά την τελευταία δεκαετία.
Τουλάχιστον 2,5% ανάπτυξη φέτος – Λίγο κάτω από το 3% το 2024 – 2026
Με το ισχυρό «carry over» να εξακολουθεί να υφίστανται το 2023, με μια σταθερή επενδυτική προοπτική και χωρίς τυχόν δείγματα υποχώρησης της υψηλής πορείας και των αριθμών του τουρισμού, η S&P βλέπει την οικονομική ανάπτυξη να φτάνει τουλάχιστον στο 2,5% το 2023 και στη συνέχεια να κυμαίνεται κατά μέσο όρο λίγο κάτω από το 3% την περίοδο 2024 – 2026.
Η καθαρή αρνητική πιστωτική ώθηση από τις τράπεζες φαίνεται να έχει αντιστραφεί το 2022 – για πρώτη φορά από το 2010 – η καθαρή αύξηση των πιστώσεων του ιδιωτικού τομέα ήταν θετική. Επιπλέον, οι προσπάθειες εξυγίανσης στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα απέδωσαν καρπόυς, με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να μειώνονται στο 8,2% των ακαθάριστων δανείων τον Δεκέμβριο του 2022, το οποίο αν και εξακολουθεί να είναι αυξημένο είναι πολύ χαμηλότερο από το ανώτατο όριο του 49,2% που βρίσκονταν τον Ιούνιο του 2017. Ενώ λοιπόν οι ανησυχίες παραμένουν σχετικά με την ποιότητα των κεφαλαίων των τραπεζών (το DTC εξακολουθεί να αποτελεί περίπου τα δύο τρίτα του εποπτικού κεφαλαίου), ο χρηματοπιστωτικός κλάδος εμφανίζεται πιο σταθερός από ό,τι τα τελευταία χρόνια.
Την ίδια στιγμή, οι δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις αρχίζουν επίσης να αποδίδουν. Οι αρχές έχουν επικεντρωθεί στη βελτίωση της συμμόρφωσης και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών, η οποία ενισχύει τα έσοδα παράλληλα με τον υψηλό πληθωρισμό. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση παρείχε μια σημαντική στήριξη το 2022 μέσω των ενεργειακών επιδοτήσεων, η S&P αναμένει ένα πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης το 2022, το οποίο σηματοδοτεί μια σημαντική δημοσιονομικη προσαρμογή, ενώ περιμένει και περαιτέρω δημοσιονομικά «κέρδη» τα επόμενα χρόνια.
Οι βασικοί άξονες της αξιολόγησης
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η οικονομική ανθεκτικότητα της Ελλάδας, μαζί με την υποστήριξη της ΕΕ, έχουν βελτιώσει τα δημόσια οικονομικά και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Μετά την ταχύτερη δημοσιονομική εξυγίανση εντός της ΕΕ το 2022, το πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας επέστρεψε σε πλεόνασμα και αναμένουμε περαιτέρω δημοσιονομικές βελτιώσεις τα επόμενα χρόνια.
Οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο 21% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, αυξημένες κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες (ppts) τα τελευταία τρία χρόνια. αναμένουμε ότι αυτή η αναπτυξιακή τάση θα συνεχιστεί στηριγμένη στα 30,5 δισεκατομμύρια ευρώ των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ (RRF) που διατίθενται στην Ελλάδα.
Αναθεωρήσαμε την προοπτική μας για την Ελλάδα σε θετική από σταθερή και επιβεβαιώσαμε τις αξιολογήσεις στο BB+/B.
