Ένα ακόμη βήμα προς την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έκανε η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι πρεσβευτές των κρατών-μελών συμφώνησαν την Τετάρτη να προχωρήσουν με το σχέδιο που προβλέπει τον τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου έως το 2028.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Reuters, η συμφωνία αυτή σηματοδοτεί την πρώτη πολιτική έγκριση του σχεδίου, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία στις 20 Οκτωβρίου, σε συνεδρίαση των υπουργών της ΕΕ.
Η πρόταση προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικής ενέργειας μέχρι τον Ιανουάριο του 2028, στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής για να περιοριστούν τα έσοδα του Κρεμλίνου που χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ευρεία στήριξη παρά τις αντιρρήσεις
Όπως αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, σχεδόν όλες οι χώρες της Ένωσης έχουν ταχθεί υπέρ του σχεδίου, γεγονός που καθιστά την έγκρισή του ιδιαίτερα πιθανή. Εξαίρεση αποτελούν η Ουγγαρία και η Σλοβακία, οι οποίες διατηρούν στενές σχέσεις με τη Μόσχα και εξαρτώνται ακόμη ενεργειακά από αυτήν.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται σε τεχνικό επίπεδο, ενώ στο τραπέζι βρίσκεται και το ζήτημα του ελέγχου των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Η Γαλλία και η Ιταλία έχουν ζητήσει τα φορτία LNG να προεγκρίνονται ή να ελέγχονται κατά την άφιξή τους στα ευρωπαϊκά λιμάνια, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν προέρχονται από ρωσικές πηγές.
Χρονοδιάγραμμα σταδιακής απεξάρτησης
Η νομοθεσία, αν εγκριθεί, θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας εξάρτησης που διήρκεσε δεκαετίες, με την Ευρώπη να εισάγει τεράστιες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το σχέδιο προβλέπει:
- Διακοπή νέων συμβολαίων φυσικού αερίου από τον Ιανουάριο 2026,
- Λήξη των βραχυπρόθεσμων συμβολαίων τον Ιούνιο 2026,
- και τερματισμό όλων των μακροπρόθεσμων συμφωνιών έως τον Ιανουάριο 2028.
Σήμερα, το ρωσικό φυσικό αέριο εξακολουθεί να καλύπτει περίπου το 12% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ, έναντι 45% πριν από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Υποχρεώσεις για Ουγγαρία και Σλοβακία
Οι δύο αυτές χώρες, που εξακολουθούν να προμηθεύονται ρωσικό πετρέλαιο, θα πρέπει να εκπονήσουν εθνικά σχέδια απεξάρτησης έως το 2028, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία.
Η έγκριση του σχεδίου απαιτεί «ειδική πλειοψηφία» των κρατών-μελών, δηλαδή το 55% των χωρών της ΕΕ, προκειμένου να ξεκινήσουν στη συνέχεια οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την οριστικοποίηση του νόμου.
Νέες κυρώσεις στο τραπέζι
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες συζητούν νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο προβλέπει πλήρη απαγόρευση εισαγωγών LNG ήδη από τον Ιανουάριο του 2027, ένα χρόνο νωρίτερα από την κύρια νομοθετική πρόταση.
