Ανέκαθεν η μετατροπή του ιστορικού μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί αποτελούσε ένα όπλο στα χέρια των τουρκικών κυβερνήσεων, μια απειλή που ξεστόμιζαν όποτε θεωρούσαν ότι είναι χρήσιμο στην διεθνή διπλωματία.
Το ζήτημα για την αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος επανήλθε και η κυβέρνηση του Ερντογάν δείχνει να είναι πιο αποφασισμένη από ποτέ στην μετατροπή του ιστορικού μουσείου, αγνοώντας επιδεικτικά τις διεθνείς συστάσεις.
Ποια είναι τα οφέλη της μετατροπής της Αγίας Σοφίας στα πολιτικά σχέδια του Ερντογάν;
Από την στιγμή που διαφάνηκε ότι η κυβέρνηση του Ερντογάν εννοούσε όλα όσα δήλωνε το προηγούμενο διάστημα ο ίδιος αλλά και οι εκπρόσωποί του, πολιτικοί αναλυτές, διεθνολόγοι και δημοσιογράφοι ανά το παγκόσμιο προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τους λόγους και τα οφέλη που θα έχει η τουρκική κυβέρνηση από την Αγία Σοφία.
Φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο Ερντογάν επιδιώκει την αύξηση της πολιτικής του αποδοχής από τον τουρκικό λαό. Η Κωνσταντινούπολη ανέκαθεν ήταν μια «παραδοσιακή υποστηρίκτρια» του προέδρου Ερντογάν, κάτι που άλλαξε τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα τις εκλογές στο δήμο της Κωνσταντινούπολης και την εκλογή του Εκρέμ Ιμάμογλου.
Προ ημερών ο καθηγητής Γεωπολιτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Μάζης επεσήμανε στο ΣΙΓΜΑ ότι εκτός από την αναβάθμιση της εκλογικής του δύναμης, ο Ερντογάν θεωρεί ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί θα τον βοηθήσει να παρουσιαστεί ως ο μεγάλος χαλίφης της ισλαμικής κοινότητας.
Για τους λόγους που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιθυμεί την αλλαγή στο καθεστώτος της Αγίας Σοφίας μίλησε στην γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung και ο Τούρκος θεολόγος, συγγραφέας και ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Τουρκίας Τζεμίλ Κιλίτς.
Επισήμανε ότι τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας επεκτάθηκαν με την πανδημία του κορωνοϊού, προσθέτοντας ότι η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή σε τοπικό και διεθνές επίπεδο σε σχέση με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το κράτος.
Διεθνής αντιπαράθεση το ζήτημα της Αγίας Σοφίας
Σε διεθνή αντιπαράθεση εξελίχθηκε το όλο ζήτημα καθώς οι ΗΠΑ, Ρωσία και Γαλλία μέσα από ανακοινώσεις τους «συμβουλεύουν» την Τουρκία να μην προχωρήσει στην αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας. Την ίδια ώρα, ο Ερντογάν και οι εκπρόσωποι του απαντούν σε αυστηρό ύφος ξεκαθαρίζοντας ότι η Αγία Σοφία αποτελεί εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας.
Η αρχή έγινε από τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ο οποίος προέτρεψε την Τουρκία να σεβαστεί το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφίας, το οποίο είναι επίσημα αναγνωρισμένο από την UNESCO.
«Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγία Σοφία ως μουσείο, ως ένα παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι θα παραμένει προσβάσιμη σε όλους», πρόσθεσε ο Πομπέο.
Πάντως η απάντηση από το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ήταν άμεση, τονίζοντας ότι προκάλεσε έκπληξη η δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για την Αγία Σοφία.
Ανακοίνωση για την Αγία Σοφία εξέδωσε και το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας, ζητώντας να παραμείνει «ανοιχτή για όλους» η Αγία Σοφία.
«Ένα σύμβολο ανεξιθρησκίας και πολυπολιτισμικότητας, ο χώρος αυτός πρέπει να παραμείνει ανοιχτός για όλους», ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείου.
Παρέμβαση στο ζήτημα της Αγίας Σοφίας έκανε και το Ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.
«Πιστεύουμε ότι ο ναός της Αγίας Σοφίας είναι εξαιρετικά σημαντικός, από πολιτισμική και ιστορική άποψη, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η UNESCO έχει συμπεριλάβει την Αγία Σοφία στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς και πιστεύουμε ότι οποιεσδήποτε αξιώσεις σχετικά με τον χαρακτήρα του μνημείου, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης και την προσβασιμότητάς του, θα είναι συμβατές με το καθεστώς που έχει θεσπίσει και υπαγορεύει ο διεθνής Οργανισμός», ανέφερε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
Η απάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Ως επίθεση εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας εξέλαβε τις παρεμβάσεις από την διεθνή κοινότητα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε αυστηρό ύφος τόνισε ότι το να επικρίνει κανείς την Τουρκία για τους τόπους λατρείας της σημαίνει ότι είναι εκτός πραγματικότητας.
«Οι κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον της χώρας μας για το θέμα της Αγίας Σοφίας αποτελούν απευθείας επίθεση εναντίον των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων», ανέφερε.
Η άγνωστη Θεία Λειτουργία μέσα στην Αγιά Σοφιά το 1919
Η Αγία Σοφία αποτέλεσε τζαμί μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, μέχρι το 1934, όταν ο Κεμάλ Αττατούρκ την μετέτρεψε σε μουσείο.
Μια άγνωστη ιστορία στο κοινό είναι η λειτουργία που πραγματοποιήθηκε στις 6 Ιανουαρίου, όταν ο παπάς από το Ρέθυμνο Λευτέρης Νουφράκης με ομάδα Ελλήνων μπήκαν στον Ναό και ξεκίνησαν την λειτουργία.
Για πρώτη φορά, μετά από 466 χρόνια, από τις 29 Μαΐου 1453, ακούγονται και πάλι Εκκλησιαστικοί Ύμνοι στα Ελληνικά!
Κάτι που φαίνεται να συζητιέται στην Τουρκία είναι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, μια φορά την εβδομάδα, ενώ τις υπόλοιπες μέρες να λειτουργεί κανονικά ως μουσείο. Αυτή τη σκέψη φαίνεται να επεξεργάζεται η τουρκική κυβέρνηση ως ενδιάμεση λύση, κάτι που όμως μοιάζει ακατανόητο, καθώς μέσα στην Αγία Σοφία υπάρχουν εκθέματα άλλης θρησκείας.
Το Συμβούλιο Επικρατείας της Τουρκίας συνεδρίασε τις προηγούμενες μέρες για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας ρίχνοντας το μπαλάκι στον Τούρκο πρόεδρο ο οποίος καλείται να πάρει την απόφαση μέσα στις επόμενες μέρες.
Ποιος ήταν ο παπα Νουφράκης
