Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν δέχθηκε τη συγγνώμη του Κυριάκου Μητσοτάκη για το χυδαίο σχόλιο του βουλευτή τηςΝΔ, Δημήτρη Κυριαζίδη, εις βάρος της. Και γιατί να τη δεχθεί;Άλλωστε, στην πολιτική σκηνή δεν έχουν όλοι το ίδιο δικαίωμα στη μεταμέλεια.
Υπάρχουν αυτοί που πρέπει να ζητούν συγγνώμη και αυτοί που ποτέ δεν οφείλουν καμία. Η κ. Κωνσταντοπούλου, φυσικά, ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.
Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας άφησε τεχνηέντως να εννοηθεί ότι η συγγνώμη του πρωθυπουργού ήταν υποκριτική. Όμως, αυτό που ξεχνά είναι ότι η ίδια έχει αρνηθεί να ζητήσει συγγνώμη για κάτι πολύ σοβαρότερο: τις δηλώσεις της σχετικά με τον νεκρό μηχανοδηγό της εμπορικής αμαξοστοιχίας στα Τέμπη.
Το «τσιράκι» των λαθρεμπόρων
Στη συζήτηση στη Βουλή για το δυστύχημα των Τεμπών, η κ. Κωνσταντοπούλου πέταξε μια «βόμβα» – από αυτές που λατρεύει να πετάει, χωρίς αποδείξεις, αλλά με ύφος εισαγγελέα που απονέμει δικαιοσύνη. Υπονόησε ότι ο 29χρονος μηχανοδηγός, που έχασε τη ζωή του στο σιδηροδρομικό δυστύχημα, είχε σχέση με παράνομο φορτίο και ότι ήταν «εθελοντής στο γραφείο του πρωθυπουργού».
Με λίγα λόγια, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ότι ένας νεκρός εργαζόμενος ήταν τσιράκι λαθρεμπόρων και πιθανώς βραχίονας ενός κυβερνητικού κυκλώματος. Όταν αντέδρασε οργισμένα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος φωνάζοντας «Τι θέλετε να πείτε, κ. Κωνσταντοπούλου; Πείτε το ευθέως». Η κ. Κωνσταντοπούλου απάντησε «δεν θέλω να πω τίποτα. Ό,τι έχω να πω το λέω».
Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν την οργισμένη αντίδραση τόσο της οικογένειας του θανόντος όσο και των συναδέλφων του. Η μητέρα του μηχανοδηγού ξέσπασε, δηλώνοντας πως, ενώ πενθεί τον γιο της, πρέπει να ακούει ότι μετέφερε παράνομο φορτίο. Οι συνάδελφοί του έκαναν λόγο για «χυδαία και άθλια σπίλωση της μνήμης του».
Η Ζωή, όμως, δεν έκανε πίσω. Δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη. Δεν ανασκεύασε ούτε εξήγησε περαιτέρω. Η μόνη της απάντηση ήταν πως «ό,τι έχει να πει, το λέει». Άλλωστε, γιατί να υποχωρήσει; Ο κόσμος της Κωνσταντοπούλου χωρίζεται σε καλούς και κακούς. Και οι κακοί δεν αξίζουν ούτε σεβασμό, ούτε μεταμέλεια –ακόμα και αν είναι νεκροί.
Το δικαίωμα στη συγγνώμη είναι επιλεκτικό
Προφανώς, η κ. Κωνσταντοπούλου έχει έναν πολύ ιδιαίτερο κώδικα ηθικής. Όταν η ίδια δέχεται προσβολή, η συγγνώμη δεν αρκεί. Είναι ψεύτικη, κενή, υποκριτική. Όταν όμως εκείνη σπιλώνει τη μνήμη ενός νεκρού, δεν υπάρχει λόγος να ζητήσει συγγνώμη. Η πολιτική της ατζέντα είναι υπεράνω συναισθημάτων, οικογενειακού πένθους και ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει χτίσει την πολιτική της περσόνα πάνω στην απόλυτη αδιαλλαξία. Για την ίδια, η συγγνώμη δεν είναι πράξη ευθύνης, αλλά ένδειξη αδυναμίας. Ζητούν συγγνώμη μόνο όσοι είναι ένοχοι – και η Ζωή δεν κάνει ποτέ λάθος.
Αυτή η στάση εξηγεί γιατί θεωρεί φυσιολογικό να απορρίπτει τη συγγνώμη του πρωθυπουργού, ενώ ταυτόχρονα αρνείται να ζητήσει τη δική της συγγνώμη από μια πενθούσα μητέρα. Στην πολιτική αρένα που έχει φανταστεί υπάρχει μόνο μία αλήθεια: η δική της. Και αν οι άλλοι δεν την αποδέχονται, τόσο το χειρότερο γι’ αυτούς.
Η επιλεκτική ηθική της Ζωής
Η υπόθεση αυτή δεν είναι απλώς ένα επεισόδιο στη μακρά λίστα των αντιπαραθέσεων της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Είναι μια αποτύπωση της βαθύτερης πολιτικής φιλοσοφίας της, μιας φιλοσοφίας όπου οι κανόνες δεν ισχύουν για όλους.
Όταν κάποιος προσβάλλει την ίδια, η προσβολή είναι χυδαία, απαράδεκτη, σεξιστική. Όταν εκείνη εκτοξεύει υπονοούμενα για έναν νεκρό εργαζόμενο, είναι πολιτική έρευνα, μάχη κατά της διαπλοκής, αναζήτηση της αλήθειας. Όταν η κυβέρνηση σιωπά για ένα θέμα, είναι συγκάλυψη. Όταν εκείνη αποφεύγει να δώσει εξηγήσεις, είναι στρατηγική.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα πολιτικό προφίλ στο οποίο ο διάλογος και η αυτοκριτική είναι περιττά. Οι πολιτικοί της αντίπαλοι είναι όλοι ένοχοι, οι υποστηρικτές της όλοι αλάνθαστοι, και η ίδια είναι μια αυτόκλητη δικαστής που αποφασίζει ποιος αξίζει τι.
Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο σημείο όπου η ίδια ζητάει επιτακτικά συγγνώμες, αλλά θεωρεί αδιανόητο να προσφέρει έστω μία. Ίσως γιατί, στον κόσμο της, η συγγνώμη είναι απλώς ένα εργαλείο πολιτικής πίεσης – ένα όπλο που στρέφεται πάντα εναντίον των άλλων, ποτέ εναντίον της ίδιας.