Λίγους μήνες πριν συμπληρωθούν έξι χρόνια από την εθνική τραγωδία στο Μάτι, η Δικαιοσύνη θα εκδώσει σήμερα την απόφασή της για τις ευθύνες που αναλογούν σε κάθε έναν από τους 21 κατηγορουμένους για την φονική πυρκαγιά που στοίχισε τη ζωή σε 104 ανθρώπους.
Επειτα από μια διαδικασία που διήρκεσε περίπου ενάμιση χρόνο και στην οποία οι κάτοικοι του Ματιού συγκλόνισαν, τόσο με την καθημερινή παρουσία τους στην αίθουσα της δίκης όσο και με όσα είπαν στις καταθέσεις τους, έφτασε η στιγμή που η Δικαιοσύνη θα θεραπεύσει το βαθύ τραύμα που υπέστη ολόκληρη η κοινωνία από την τραγωδία. Για τους κατοίκους του Ματιού, ωστόσο, τα τραύματα δεν θα επουλωθούν όποια κι αν είναι η ετυμηγορία του δικαστηρίου, από τη στιγμή μάλιστα που είχαν εκφράσει εξαρχής την αντίθεσή τους στις κατηγορίες πλημμεληματικού χαρακτήρα σε βάρος των κατηγορουμένων.
Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας αναδείχθηκε η πρωτοφανής τρικυμία του κρατικού μηχανισμού το μοιραίο απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, αλλά και ο κυνισμός της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ που μέχρι τα μεσάνυχτα επιχειρούσε να πείσει ότι δεν γνωρίζει το παραμικρό για νεκρούς, την ώρα που οι κάτοικοι της περιοχής έβλεπαν μπροστά τους τις σακούλες με τις σορούς των απανθρακωμένων αγαπημένων προσώπων τους.
Η εισαγγελική εισήγηση
Ο εισαγγελέας Παναγιώτης Μανιάτης έχει προτείνει την ενοχή εννέα κατηγορούμενων και την αθώωση 12 προσώπων, μεταξύ των οποίων η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και οι τότε δήμαρχοι Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης και Πεντέλης Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης.
Σύμφωνα με την εισήγηση του εισαγγελέα, αποδείχθηκαν οι πράξεις της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή, της σωματικής βλάβης από αμέλεια και του εμπρησμού από αμέλεια κατά περίσταση για τους εννέα κατηγορουμένους, αφού, όπως είπε στην αγόρευσή του, το γεγονός ότι δεν κινητοποιήθηκαν άμεσα τα πυροσβεστικά μέσα, αλλά και ότι δεν υπήρξε έγκαιρη ενημέρωση των κατοίκων επέδρασε καταλυτικά στο τελικό τραγικό αποτέλεσμα.
Ποιους ενοχοποιεί
Ο εισαγγελέας ζήτησε να κηρυχθούν ένοχοι:
• Ο τότε αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήρης Τερζούδης και ο τότε διοικητής του ΕΣΚΕ Ιωάννης Φωστιέρης για την απόφασή τους να εκτρέψουν αεροσκάφος που κατευθυνόταν στη φωτιά στο Νταού Πεντέλης και να το στείλουν σε φωτιά στο Σουσάκι Κορίνθου, κοντά στα διυλιστήρια. Κατά τον Παναγιώτη Μανιάτη, η απόφαση για την εκτροπή ελήφθη σε χρόνο που η φωτιά στην Κόρινθο δεν απειλούσε τα διυλιστήρια. Οπως είπε ο εισαγγελέας, ο επικεφαλής για την αντιμετώπιση της φωτιάς στο Σουσάκι δεν είχε ζητήσει ενίσχυση δυνάμεων. Κατά τον εισαγγελέα, η απόφαση του διοικητή του ΕΣΚΕ ήταν προϊόν πίεσης από τα τηλεφωνήματα του ιδιοκτήτη των διυλιστηρίων και είχε ως αποτέλεσμα να εξαπλωθεί η φωτιά στην Πεντέλη, που στη συνέχεια έκαψε το Μάτι. Η εντολή του Ιωάννη Φωστιέρη, όπως είπε ο εισαγγελέας, τελούσε υπό την έγκριση του Σωτήρη Τερζούδη. Ο εισαγγελέας καταλόγισε ευθύνες στον Ιωάννη Φωστιέρη και για την παράλειψή του να ζητήσει εγκαίρως τη συνδρομή δύο ελικοπτέρων Chinook της Αεροπορίας Στρατού που ήταν διαθέσιμα στην Ελευσίνα. «Ηταν σφάλμα και πλημμέλεια», είπε.
• Ο τότε υπαρχηγός της Πυροσβεστικής Βασίλης Ματθαιόπουλος, διότι δεν κινητοποίησε πλοιάρια της Πυροσβεστικής για την περισυλλογή και διάσωση πολιτών που έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν όταν η φωτιά μπήκε στο Μάτι. Η παράλειψη του Βασίλη Ματθαιόπουλου, ο οποίος ήταν κατά νόμο αρμόδιος για την κινητοποίηση των πλωτών, «συνέτεινε στον διά πνιγμό θάνατο εννέα ατόμων και στην πολύωρη παραμονή στο νερό πολλών άλλων», είπε ο εισαγγελέας.
• Ο τότε επικεφαλής της φωτιάς Νίκος Παναγιωτόπουλος, διότι, ως ο μόνος αρμόδιος, δεν εισηγήθηκε την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών σε χρόνο που θα κινητοποιούσε άμεσα τη διαδικασία ενημέρωσης των κατοίκων του Ματιού, «με όποιο πρόσφορο μέσο, ακόμη και πόρτα πόρτα», ώστε να φύγουν.
• Ο τότε διοικητής των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αττικής Χαράλαμπος Χιώνης.
• Ο πρώην δήμαρχος Ραφήνας - Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς για την, όπως είπε, εσφαλμένη ενημέρωση των πολιτών μέσω των συνεντεύξεών του σε μέσα ενημέρωσης πανελλαδικής εμβέλειας για την εξέλιξη του πύρινου μετώπου. «Υπό τη θεσμική του ιδιότητα παρείχε ενημέρωση μέσω ΜΜΕ και όσοι τον άκουγαν να παρέχει διαβεβαιώσεις εφησύχασαν ότι η φωτιά έχει αντίθετη κατεύθυνση. Από πού αντλούσε πληροφορίες; Χρειάζεται μεγαλύτερη υπευθυνότητα. Εχω τη γνώμη ότι προέβη στην ενέργεια εσφαλμένης ενημέρωσης στο κοινό που επέτεινε το αξιόποινο», είπε ο εισαγγελέας.
• Ο τότε αντιδήμαρχος Μαραθώνα Βάιος Θανασιάς και ο τότε αντιδήμαρχος Ραφήνας - Πικερμίου Αντώνης Παλπατζής για το σκέλος των κατηγοριών που αφορούν τον πλημμελή καθαρισμό οικοπέδων ιδιωτών.
• Ο κάτοικος της περιοχής Νταού Πεντέλης Κωνσταντίνος, ο οποίος κατηγορείται ότι ήταν ο άνθρωπος που έβαλε τη φονική φωτιά για να κάψει κλαδιά. «Εχω τη γνώμη ότι υπάρχουν όλα τα στοιχεία και οι αποδείξεις ότι ο κατηγορούμενος έβαλε τη φωτιά υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις του και αγνοώντας τις προειδοποιήσεις και τον κίνδυνο. Ανθρώπινα αρνείται την ενοχή του και διστάζει να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του. Αυτός έθεσε τη λυδία λίθο της συμφοράς», είπε ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του.
Ποιους απαλλάσσει
Ο Παναγιώτης Μανιάτης έκρινε ότι τα επιτελικά στελέχη της Πυροσβεστικής μερίμνησαν για την εναέρια επιτήρηση της επίμαχης ημέρας και ενήργησαν ορθά για το θέμα της μεταστάθμευσης πτητικών και ζήτησε την απαλλαγή τους. Για τη μη σωστή διάθεση των επίγειων μέσων και τα ζητήματα που αφορούσαν την απομάκρυνση των πολιτών ο εισαγγελέας ζήτησε την απαλλαγή των Σωτήρη Τερζούδη, Ιωάννη Φωστιέρη και Βασίλη Ματθαιόπουλου.
Ο εισαγγελέας ζήτησε την απαλλαγή των τότε στελεχών της Πυροσβεστικής Χρήστου Γκολφίνου, Φίλιππου Παντελεάκου, Δαμιανού Παπαδόπουλου, Χρήστου Λάμπρη, Χρήστου Δροσόπουλου, Γεωργίου Πορτοζούδη και Στέφανου Κολολούρη. Επίσης, ζήτησε την απαλλαγή του τότε αξιωματικού στα εναέρια μέσα της Ελληνικής Αστυνομίας Χαράλαμπου Συρογιάννη, του τότε γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Ιωάννη Καπάκη, της τότε περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου και των τότε δημάρχων Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη και Πεντέλης Δημήτριου Στεργίου-Καψάλη.
«Μια μεγάλη αδικία»
Οι κάτοικοι του Ματιού περιμένουν με ενδιαφέρον την ετυμηγορία του δικαστηρίου, αλλά θεωρούν πως ανεξαρτήτως αποτελέσματος το κατηγορητήριο δεν ήταν αυτό που θα απέδιδε Δικαιοσύνη για το θάνατο 104 ανθρώπων. Οπως λέει στο «Μανιφέστο» ο κάτοικος της περιοχής και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Κατοίκων Μάτι Αττικής Πέτρος Δεμένεγας, «όσοι ζήσαμε αυτή την εμπειρία φωνάζαμε από την αρχή ότι αυτό που συντελέστηκε εκείνη την ημέρα ήταν κακούργημα. Με το δικό μας σκεπτικό είχε συνταχθεί και ο ανακριτής, ο οποίος μεταβίβασε τρεις φορές τη δικογραφία στον εισαγγελέα με το ερώτημα του κακουργήματος με ενδεχόμενο δόλο. Τελικά, αυτό δεν έγινε δεκτό με αποτέλεσμα η δίκη να γίνει σε Πλημμελειοδικείο. Αυτό για εμάς είναι μια μεγάλη αδικία».
«Να πάνε φυλακή...»
Οπως λέει ο Πέτρος Δεμένεγας, έπειτα από ένα τόσο μεγάλο διάστημα ακροαματικής διαδικασίας ήταν δυσάρεστο να υπάρξουν απαλλακτικές προτάσεις για ανθρώπους που, κατά τους κατοίκους του Ματιού, έχουν ευθύνες για την τραγωδία. «Η δική μας δικαίωση για αυτή την εθνική τραγωδία θα ήταν να πάνε φυλακή κάποιοι από αυτούς», λέει και προσθέτει ότι σε κάποιες κρίσιμες υπηρεσίες του ελληνικού κράτους δεν αποδόθηκαν οι ευθύνες που θα έπρεπε. «Για παράδειγμα, δεν υπάρχει πουθενά στο κάδρο των ευθυνών το Λιμενικό, που δεν έσωσε κανέναν από τους ανθρώπους που έπεσαν στη θάλασσα. Υπήρχαν εννέα πνιγμένοι που δεν δικαιώθηκαν. Επίσης, δεν υπάρχει στο κάδρο των ευθυνών ούτε η Αστυνομία. Ηταν αυτοί που με τις λανθασμένες εντολές που έδωσαν κατηύθυναν τα αυτοκίνητα προς το Μάτι, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να εγκλωβιστούν και να καούν μέσα σε αυτά. Σε γενικές γραμμές, όλοι αισθανόμαστε ότι υπάρχουν πολλές σκιές και αμφιβολίες για το αν θα αποδοθεί πραγματική Δικαιοσύνη για την τραγωδία», καταλήγει ο Πέτρος Δεμένεγας.
