Η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα.
Η Ανατολική Μεσόγειος παύει να αποτελεί πεδίο «διαχειρίσιμων εντάσεων» και μετατρέπεται σε έναν χώρο όπου οι συμμαχίες αποκτούν σάρκα και οστά μέσα από στρατηγικές υποδομές, αποτρεπτική ισχύ και γεωοικονομικούς διαδρόμους.
Στην καρδιά της ατζέντας βρίσκεται ο Great Sea Interconnector (GSI). Η ηλεκτρική αυτή «λεωφόρος» δεν αποτελεί απλώς ένα τεχνικό έργο, αλλά την υποδομή που ενσωματώνει οργανικά την Ανατολική Μεσόγειο στο ευρωπαϊκό δίκτυο.
Η ΕΕ, μέσω της χρηματοδοτικής στήριξης και της ένταξης του έργου στα Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα νομιμοποίησης. Οι Βρυξέλλες βλέπουν στον άξονα αυτόν μια κρίσιμη διέξοδο για την ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου, γεγονός που θωρακίζει τις προσπάθειες Αθήνας και Λευκωσίας απέναντι σε εξωτερικές αμφισβητήσεις.
Η παρουσία του αμερικανικού παράγοντα, μέσω του διπλωματικού σχήματος «3+1», προσδίδει στην τριμερή το απαραίτητο γεωπολιτικό βάθος. Για την Ουάσιγκτον, η συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ αποτελεί τη «δυτική άγκυρα» στη Μέση Ανατολή. Η στήριξη των ΗΠΑ δεν περιορίζεται μόνο στο διπλωματικό επίπεδο, αλλά επεκτείνεται στην ασφάλεια των υποδομών και στην ενεργειακή διαφοροποίηση, με στόχο τον περιορισμό της επιρροής αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή.
Η τριμερής συνεργασία εξελίσσεται από «διπλωματία των φωτογραφιών» σε μια πλατφόρμα ουσιαστικής αποτροπής. Οι συζητήσεις στην Ιερουσαλήμ για ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας και η εξέταση σχημάτων «ταχείας αντίδρασης» (αν και όποτε αυτές γίνουν) δείχνουν ότι οι τρεις χώρες προετοιμάζονται για κοινή διαχείριση κρίσεων στο πεδίο.
Η ελληνοϊσραηλινή αμυντική σχέση αποκτά πλέον χειροπιαστά χαρακτηριστικά:
• Εξοπλιστικά προγράμματα: Η ενσωμάτωση συστημάτων, όπως οι πολλαπλοί εκτοξευτές PULS.
• Στρατηγική αεράμυνα: Η δημιουργία ενός ελληνικού «anti-drone θόλου» με ισραηλινή τεχνογνωσία, που αναβαθμίζει την αποτρεπτική ικανότητα απέναντι στην τουρκική πίεση.
Η Αγκυρα επιχειρεί επισήμως να υποβαθμίσει τη σημασία της συνόδου ισχυριζόμενη ότι «δεν συνιστά απειλή». Ωστόσο, η ρητορική περί «αναγκαίων μέτρων» προδίδει την πραγματική της ανησυχία. Η Τουρκία δεν φοβάται μόνο τους εξοπλισμούς, αλλά κυρίως την παγίωση ενός άξονα ΕΕ-Ισραήλ-ΗΠΑ που βασίζεται σε μόνιμες υποδομές. Το ενδεχόμενο να μείνει η Αγκυρα εκτός των ενεργειακών και αμυντικών δικτύων της περιοχής αποτελεί τον μεγαλύτερο στρατηγικό της φόβο.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο, η τριμερής λειτουργεί ως καταλύτης ισχύος:
• Η Ελλάδα εδραιώνεται ως ο αξιόπιστος δυτικός πυλώνας και η «πύλη» της Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη.
• Η Κύπρος χρησιμοποιεί την ευρωπαϊκή της ιδιότητα και τη στήριξη των ΗΠΑ ως ασπίδα νομιμοποίησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
• Το Ισραήλ προσθέτει στρατηγικό βάθος, τεχνολογία αιχμής και εξειδίκευση στην κυβερνοασφάλεια.
Οσο, λοιπόν, η τριμερής συνεργασία μετουσιώνεται σε καλώδια, αγωγούς και κοινά αμυντικά δόγματα υπό την ομπρέλα της ΕΕ και των ΗΠΑ, τόσο δυσχεραίνεται η προσπάθεια γκριζαρίσματος της περιοχής. Η Ανατολική Μεσόγειος αποκτά πλέον μια «σκληρή» αρχιτεκτονική, που δεν βασίζεται μόνο σε λόγια, αλλά σε τετελεσμένα επί του πεδίου!
