Δεκατέσσερα θύματα, αμέτρητους τραυματίες και… μια βαριά αναπηρία στο σώμα της κοινωνίας θρηνεί η Ελλάδα τα τελευταία 42 χρόνια στον βωμό της οπαδικής βίας…
Και οι στίχοι «Μη με χτυπάτε άλλο και τρις μη μ’ αρνηθείς, Σαλώμη κοινωνία, τρέξε για να σωθείς» γίνονται η δέσμευση πολιτείας και κοινωνίας να μην ξεχάσουν τον 19χρονο Άλκη Καμπανό, ο οποίος βρήκε άγριο θάνατο από μαχαιριές χούλιγκαν έξω από το γήπεδο της Χαριλάου, τον Φεβρουάριο του 2022, στη Θεσσαλονίκη, και να μην ενταφιάσουν τη μνήμη του και το έγκλημα.
Σχεδόν στο ίδιο σημείο, το 1983 άνοιξε ο κύκλος των… φονικών, δήθεν στο όνομα της φανέλας. Στις 9 Σεπτεμβρίου εκείνου του έτους ο 18χρονος αθλητής ποδηλασίας, Άρης Δημητριάδης, μαχαιρώνεται όταν ρώτησε το σκορ του αγώνα με τον Παναθηναϊκό και γίνεται το πρώτο καταγεγραμμένο τμήμα της τυφλής οπαδικής βίας στην Ελλάδα.
Στρατοί δολοφόνων
Στις 26 Οκτωβρίου 1986, ο καθηγητής Χαράλαμπος Μπλιώνας, 29 ετών, χτυπήθηκε θανάσιμα στον λαιμό από φωτοβολίδα στις εξέδρες του γηπέδου Αλκαζάρ, λίγες μέρες πριν από τον γάμο του. Μία βόμβα μολότοφ στο αυτοκίνητο που επέβαιναν έσπειρε τον θάνατο στους οπαδούς του ΠΑΟΚ, Ευθύμη Λιάκα και Κώστα Ντόλια, στις 10 Απριλίου του 1991, μετά τον χαμένο Τελικό Κυπέλλου στο μπάσκετ απέναντι στον Πανιώνιο.
Στις 13 Ιανουαρίου του 1991 ο Γιώργος Παναγιώτου, μόλις 17 ετών, βρήκε τραγικό θάνατο στη Νέα Φιλαδέλφεια από φωτοβολίδα στην κοιλιά. Ο Γιώργος Καρνέζης, τον Απρίλιο του 1995, έπεσε θύμα άγριας επίθεσης μέσα στο αμάξι του στη Γλυφάδα. Δέχτηκε τουλάχιστον τρεις μαχαιριές πριν ξεκινήσει ο 4ος τελικός Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού στο πρωτάθλημα μπάσκετ. Ο θάνατος του 22χρονου Μιχάλη Φιλόπουλου στις 29 Μαρτίου 2007 άνοιξε τη συζήτηση για την ανάγκη πάταξης της οπαδικής βίας. Άφησε την τελευταία του πνοή σε ραντεβού θανάτου μεταξύ οπαδών Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού, στη Λεωφόρο Λαυρίου.
Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο 21χρονος Γιάννης Ρουσσάκης έπεσε νεκρός από δυο μαχαιριές στην παραλιακή λεωφόρο του Ηρακλείου. Ο φίλαθλος του Εθνικού, Κώστας Κατσούλης, υπέκυψε στα δολοφονικά χτυπήματα οπαδών του Ηροδότου στο ματς για την πρεμιέρα της Γ’ Εθνικής, τον Σεπτέμβριο του 2014. Θύματα της οπαδικής βίας ο Κύπριος φίλαθλος του ΠΑΟΚ, Νάσος Κωνσταντίνου, στις 27 Απριλίου του 2017 και ο 28χρονος Τόσκο Μποζατζίσκι, τον Ιανουάριο του 2020.
Τον Αύγουστο του 2023 η ευχή όλων ήταν το τελευταίο θύμα να είναι ο Μιχάλης Κατσούρης που δέχτηκε τη μοιραία μαχαιριά από άγνωστο μέχρι σήμερα δράστη. Η ευχή δεν έπιασε. Στις 27 Δεκεμβρίου του 2023 μία ναυτική φωτοβολίδα τραυμάτισε θανάσιμα τον αστυνομικό Γιώργο Λυγγερίδη, έξω από το κλειστό γήπεδο στου Ρέντη.
Τα παιδιά και οι έφηβοι στελεχώνουν τους στρατούς των οργανωμένων οπαδών και η πολιτεία διαχρονικά εξαντλεί τις δυνάμεις της στην επικοινωνιακή και επιφανειακή αναζήτηση ευθυνών.
Διαχρονική... παράγκα
Το βράδυ της Δευτέρας στο ΣΕΦ, στην αναμέτρηση Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός για το πρωτάθλημα μπάσκετ, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχει λάβει η κυβέρνηση «πνίγηκαν» μέσα στις βρισιές, τις αγοραίες χειρονομίες και τις πολεμοχαρείς ιαχές οπαδών και παραγόντων, που μάλλον ζήλεψαν τη δόξα της… παραγκούπολης του ποδοσφαίρου.
Οι αυτοματοποιημένες ποινές, οι αυστηροποιημένες ποινικές κυρώσεις, η υποχρεωτική λειτουργία καμερών και ο έλεγχος εισόδου δεν απέτρεψαν τα όσα θλιβερά συνέβησαν στο ΣΕΦ. Ίσως γιατί οι νοοτροπίες είναι ανθεκτικότερες των όποιων μεμονωμένων παρεμβάσεων και δεν υπόκεινται σε νόμους, αλλά σε αξίες και μόρφωση. Σε κοινωνίες με πολίτες που ζουν, εργάζονται, αμείβονται και μπορούν να σχεδιάσουν το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους.
Συμβαίνουν και εις Παρισίους...
Οι περισσότερες χώρες-μέλη της UEFA προβλέπουν στη νομοθεσία τους εκτός από ποινικές και διοικητικές κυρώσεις και αστικές. Και όμως οι εορτασμοί για την πρώτη κατάκτηση του κορυφαίου συλλογικού τίτλου του Champions League από την Παρί μετατράπηκαν σε βίαιες συγκρούσεις στο Παρίσι μεταξύ οπαδών και αστυνομίας. Τραγικός απολογισμός: δύο νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες, δεκάδες προσαγωγές και εκτεταμένες υλικές ζημιές. Ένας πόλεμος φαινομενικά χωρίς αιτία, σε μία Γαλλία όμως που βράζει από τις κοινωνικές ανισότητες.
Στη Μεγάλη Βρετανία, η ανάμνηση της σφαγής του «Χέιζελ», το 1985, εξακολουθεί να καίει. Το 1989, μετά τη σφαγή στο Χίλσμπορο που στοίχισε τη ζωή σε 96 οπαδούς της Λίβερπουλ, η Μάργκαρετ Θάτσερ ενέτεινε τα μέτρα για την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού. Η αγγλική αστυνομία πλέον έχει τη δύναμη να συλλάβει και να διώξει αμέσως οπαδούς ακόμα και μόνο για λεκτική βία.
Στο «Άνφιλντ», με αφορμή τα 40 χρόνια από την τραγωδία του «Χέιζελ», ένα νέο μνημείο, με τίτλο «Forever Bound», απεικονίζει δύο μπρούτζινα κασκόλ της Λίβερπουλ και της Γιουβέντους να αγκαλιάζει το ένα το άλλο. Ίσως αυτό τελικά είναι το ζητούμενο για την οικογένεια, το σχολείο, τους εργασιακούς χώρους, την πολιτεία…
