Υπό γεωπολιτικές συνθήκες στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ενωση μοιάζει να βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος πραγματοποιείται το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της προσεχούς Πέμπτης.
Οι 27 ηγέτες των κρατών-μελών θα συζητήσουν για την Ευρωπαϊκή Αμυνα (σε συνέχεια της άτυπης σύσκεψης της 3ης Φεβρουαρίου) και την Ουκρανία. Για τη δεύτερη, θα εστιάσουν στον ρόλο που οφείλει ή επιδιώκει να έχει η Ενωση στις τρέχουσες εξελίξεις αλλά και για το αν θα προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο προκειμένου να διασφαλιστεί η ειρήνη. Παρών στις Βρυξέλλες θα είναι και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η Σύνοδος Κορυφής θα λάβει χώρα σε μια περίοδο που οι σχέσεις Ενωσης-ΗΠΑ διαρρηγνύονται και αφίστανται ουσιωδώς σε μια σειρά ζητημάτων, με κορωνίδα το Ουκρανικό.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν «καθαρή» και «ενιαία» άποψη για το πώς πρέπει να δρομολογηθούν από εδώ και στο εξής οι διπλωματικές ζυμώσεις που εκτυλίσσονται για τον τερματισμό της ρωσοουκρανικής σύρραξης. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, η Ενωση ποτέ δεν ήταν τόσο μόνη και εάν δεν ενηλικιωθεί γεωπολιτικά (άρα και αμυντικά) σύντομα, θα περάσει στο περιθώριο της παγκόσμιας Ιστορίας.
Οπωσδήποτε, οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες παρακολούθησαν με μούδιασμα το άγριο «χέριασμα» των Τραμπ-Ντι Βανς στον Ζελένσκι, κατά την επίσκεψη του τελευταίου την περασμένη Παρασκευή στην Ουάσιγκτον, όταν τον κατηγόρησαν ότι «τζογάρει με έναν Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο» και ότι «είναι ασεβής», ακυρώνοντας τη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, την κλειστή συνάντηση και την κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ιδιότυπη Σύνοδος και… απρόθυμοι
Οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους στον Ουκρανό πρόεδρο και δύο μέρες αργότερα, με βρετανική πρωτοβουλία, πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο μια ιδιότυπη –σε ό,τι αφορά τη σύνθεσή της– σύνοδος για το Ουκρανικό στην οποία παρέστησαν ηγέτες και εκπρόσωποι από Γαλλία, Πολωνία, Σουηδία, Τουρκία, Νορβηγία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ολλανδία, Ρουμανία, Φινλανδία, Ιταλία, Ισπανία και Καναδά.
Μετά τη διάσκεψη, ανακοινώθηκε ένα σχέδιο τεσσάρων σημείων, το οποίο περιλαμβάνει:
α) τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και την αύξηση της οικονομικής πίεσης στη Ρωσία
β) την παρουσία της Ουκρανίας σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες και οποιαδήποτε διαρκής ειρήνη πρέπει να διασφαλίζει την κυριαρχία και την ασφάλεια της χώρας
γ) σε περίπτωση επίτευξης ειρηνευτικής συμφωνίας θα πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις ασφαλείας, οι οποίες θα αποτρέψουν περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα και
δ) τη δημιουργία μιας «συμμαχίας προθύμων», η οποία θα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την Ουκρανία.
Το τελευταίο σημείο μπορεί να θέσει την Ενωση και το ΝΑΤΟ σε απευθείας πολεμική εμπλοκή με τη Ρωσική Ομοσπονδία και μάλιστα δίχως συνδρομή από την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Επιπλέον, Αγγλογάλλοι και λοιποί υποστήριξαν ότι θα επιχειρήσουν να πείσουν τις ΗΠΑ να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι Παρίσι και Λονδίνο ήθελαν να προτείνουν εκεχειρία ενός μήνα μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας «στον αέρα, στη θάλασσα και στις ενεργειακές υποδομές». Ομως, η βρετανική κυβέρνηση έσπευσε να «αδειάσει» τον Μακρόν υποστηρίζοντας ότι «δεν έχει συμφωνηθεί τίποτα» και ότι δεν «αναγνωρίζει» τη συγκεκριμένη πρόταση. Το πόσο η πολυφωνία/παραφωνία είναι επ' ωφελεία των δυνάμεων της Γηραιάς Ηπείρου και της Ουκρανίας είναι ευκόλως αντιληπτό.
Ο απρόβλεπτος παράγων Τουρκία
Την Τουρκία (η οποία από την έναρξη της ρωσοουκρανικής σύρραξης επεδίωξε μεσολαβητικό ρόλο) στη Σύνοδο ο εκπροσώπησε ο Χακάν Φιντάν. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών τόνισε τη σημασία της συμβολής της χώρας του τόσο σε μια «πιθανή ειρηνευτική συμφωνία» στην Ουκρανία όσο στην «ανοικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Ασφάλειας».
Η Αθήνα παρατηρεί στενά τις ενέργειες της Αγκυρας. Ανώτερος διπλωματικός αξιωματούχος που έχει χειριστεί σε κρίσιμες περιόδους τον ελληνοτουρκικό φάκελο περιέγραψε στο «Μανιφέστο» την τουρκική πολιτική. «Είναι μια οθωμανική πολιτική, δηλαδή πολιτική μεγάλης δύναμης. Ακολουθεί αυτοσυγκράτηση όταν χρειάζεται χρόνος και προσοχή για την εκτίμηση των ρευστών καταστάσεων, ενώ επιδιώκει την περαιτέρω εμπέδωση του –κατά αυτήν– κρίσιμου και απαραίτητου ρόλου της, με τον εκ των προτέρων απόλυτο προσδιορισμό των επιδιώξεών της».
Πάντως, το γεγονός ότι πολλοί Ευρωπαίοι περιλαμβάνουν και την Τουρκία σε μια ευρύτερη Ευρωπαϊκή Αμυνα –μεταξύ άλλων με το επιχείρημα περί του δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ– αποτελεί ένα ανησυχητικό στοιχείο για Αθήνα και Λευκωσία.
