Οι πρόσφατες εξελίξεις στις εμπορικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τη Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη) και την Ινδία έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες.
Η πολιτική συμφωνία επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2024, αλλά η υπογραφή της αναβλήθηκε για τον ερχόμενο Ιανουάριο λόγω αντιδράσεων από κράτη-μέλη όπως η Γαλλία και η Ιταλία, καθώς και μαζικών διαδηλώσεων αγροτών στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, οι διαπραγματεύσεις με την Ινδία προχωρούν με στόχο την ολοκλήρωση εντός του 2025, αλλά χωρίς τελική συμφωνία μέχρι στιγμής.
Σκοπός αυτών των συμφωνιών είναι η ενίσχυση του εμπορίου και η δημιουργία μεγάλων ζωνών ελεύθερων συναλλαγών με μείωση δασμών σε βιομηχανικά προϊόντα, υπηρεσίες και γεωργικά αγαθά. Ωστόσο, διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τον αντίκτυπό τους στους Ευρωπαίους αγρότες, οι οποίοι υπόκεινται σε αυστηρά περιβαλλοντικά, υγειονομικά και εργασιακά πρότυπα.
Η κύρια ανησυχία αφορά τον άδικο ανταγωνισμό από εισαγόμενα προϊόντα χαμηλότερου κόστους. Στην περίπτωση της Mercosur, προβλέπονται αυξημένες ποσοστώσεις για βοδινό κρέας, πουλερικά, ζάχαρη και ρύζι, τα οποία συχνά παράγονται με λιγότερο αυστηρούς κανονισμούς όσον αφορά τα φυτοφάρμακα, την ευζωία των ζώων και την αποψίλωση των δασών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πτώση τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά, μειώνοντας το εισόδημα των αγροτών και απειλώντας τη βιωσιμότητα μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Πολωνία.
Η ΕΕ δεν πείθει πως τα μέτρα προστασίας που θα θέσει θα έχουν αποτέλεσμα. Οι Βρυξέλλες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη των αγροτών και των πολιτών – διόλου περίεργο, άλλωστε, αφού τη βλέπουν να λειτουργεί (και πάλι) με δυο μέτρα και δυο σταθμά.
Πρώτον, δείχνει πως ο στόχος της αύξησης του εμπορίου και της μείωσης των δασμών ισχύει μόνο για τα αγροτικά προϊόντα αφού στην αυτοκινητοβιομηχανία στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν επιβληθεί επιπλέον δασμοί. Μήπως επειδή στη δεύτερη περίπτωση πλήττεται η Γερμανία, ενώ στην πρώτη άλλες χώρες;
Και δεύτερον, τα «πράσινα γεράκια» προσπαθούν να μειώσουν την παραγωγή βοδινού στην ΕΕ διότι το μεθάνιο των αγελάδων συμβάλλει δραστικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Να υποθέσουμε πως οι αγελάδες Ουρουγουάης βγάζουν άλλο, πιο καθαρό μεθάνιο; Παράλληλα, η αποψίλωση του Αμαζονίου για τη δημιουργία αγροτικών εκτάσεων δεν φαίνεται να ανησυχεί αυτούς που έχουν δημιουργήσει ένα αυστηρό σύστημα κανονισμών για τους Ευρωπαίους αγρότες.
Όσο η ΕΕ πέφτει σε τέτοιες αντιφάσεις, τόσο θα χάνει την αξιοπιστία της.
