Η Ουκρανία μπαίνει στο 2026 με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αλλά χωρίς αποφασιστικό πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης.
Μια εξαντλημένη – αλλά όχι ηττημένη – Ουκρανία αντικρίζει το 2026 με περιορισμένες στρατιωτικές επιλογές, παρά το κρίσιμης σημασίας δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναλύει η Guardian, η χρηματοδότηση αυτή επαρκεί για να διατηρήσει την αμυντική ένταση έως τα τέλη του 2027, χωρίς ωστόσο να ανατρέπει ριζικά τις ισορροπίες στο πεδίο της μάχης.
Στην ξηρά, το μοτίβο των τελευταίων δύο ετών συνεχίζεται. Η Ρωσία έχει την πρωτοβουλία από το 2024, αλλά καταγράφει αργά εδαφικά κέρδη, κυρίως λόγω της συνεχούς ρίψης ανθρώπινου δυναμικού στην πρώτη γραμμή. Το 2025, η ρωσική προέλαση έφτασε τα 176 τετρ. μίλια τον μήνα έως τα τέλη Νοεμβρίου, με εκτιμώμενο κόστος 382.000 νεκρούς και τραυματίες.
Ο Λευκός Οίκος υποστήριξε στις τελευταίες διαβουλεύσεις ότι η Ουκρανία κινδυνεύει να χάσει το υπόλοιπο 22% της επαρχίας Ντόνετσκ, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων-φρουρίων Κραματόρσκ και Σλαβιάνσκ. Με τον τρέχοντα ρυθμό, αυτό θα απαιτούσε τουλάχιστον έναν χρόνο και άλλες 400.000 ρωσικές απώλειες – κόστος που το Κίεβο είναι διατεθειμένο να επιδιώξει να επιβάλει.
Παρά ταύτα, εγείρονται ερωτήματα για τη στρατηγική και τη μεσοπρόθεσμη ανθεκτικότητα της ουκρανικής πρώτης γραμμής. Τρεις φορές τους τελευταίους έξι μήνες το μέτωπο υποχώρησε: ανατολικά της Ντομπροπιλία (Αύγουστος), βόρεια του Κουπιάνσκ (τέλη καλοκαιριού–αρχές φθινοπώρου) και ανατολικά του Χουλιαΐπολε (Νοέμβριος).
Σε κάθε περίπτωση, εξαντλημένοι αμυνόμενοι δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν μικρές ομάδες ρωσικών διεισδύσεων, που παρέκαμπταν την άμυνα μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Στο Κουπιάνσκ, οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν ακόμη και υπόγειους αγωγούς φυσικού αερίου. Παρ’ όλα αυτά, η διείσδυση στην Ντομπροπιλία καταπνίγηκε σε δύο μήνες, ενώ στο Κουπιάνσκ οι αγωγοί κόπηκαν και τον Δεκέμβριο οι Ρώσοι απωθήθηκαν. Στη Ζαπορίζια οι απώλειες ήταν περιορισμένες (περίπου 6 μίλια), υπενθυμίζοντας όμως ότι τα drones δεν υποκαθιστούν επαρκές και ξεκούραστο πεζικό.
Ο οικονομολόγος Τζάνις Κλούγκε εκτιμά ότι η Ρωσία στρατολογεί ~30.000 τον μήνα – αρκετούς για αναπλήρωση απωλειών, όχι όμως για αποφασιστική ανατροπή. Η Ουκρανία στρατολογεί λιγότερους (ενδεχομένως το ένα τρίτο των 27.000 που αναφέρονται), με χαμηλότερο ποσοστό θυμάτων· ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε μιλήσει για ~10.000 απώλειες/μήνα τον Αύγουστο, με περισσότερους τραυματίες από νεκρούς.
Εντός Ουκρανίας, ακούγονται επικρίσεις ότι οι αντεπιθέσεις (Κουρσκ το 2024 και γύρω από την Ποκρόβσκ) δημιούργησαν στρατηγική αδυναμία. Τα λεγόμενα «συντάγματα Syrskyi», υπό τον αρχιστράτηγο Ολεξάντερ Σίρσκι, φέρονται να έχουν υποστεί βαριές απώλειες, περιορίζοντας τα διαθέσιμα εφεδρικά αποθέματα. Μετά το Κουρσκ, η Ουκρανία δυσκολεύεται να αιφνιδιάσει στην ξηρά.
Ο βετεράνος Μπόχνταν Κρότεβιτς προτείνει: «Η Ουκρανία πρέπει να μεταβεί σε λειτουργία δυναμικής άμυνας για τουλάχιστον έξι μήνες. Η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η δημιουργία εφεδρειών».
Το αδιέξοδο στο έδαφος μετατοπίζει το βάρος στην οικονομική πίεση. Παρά τους ρωσικούς βομβαρδισμούς ενεργειακών υποδομών και τις διακοπές ρεύματος, το Κίεβο συνεχίζει να τροφοδοτεί το μέτωπο. Αντιστρόφως, η Ουκρανία πλήττει ρωσικά διυλιστήρια και στοχεύει τον σκιώδη στόλο δεξαμενόπλοιων, αυξάνοντας ασφάλιστρα και καθυστερήσεις. Τα έσοδα πετρελαίου –κρίσιμη πηγή για το Κρεμλίνο– μειώθηκαν κατά 34% τον Νοέμβριο.
Η ελπίδα μιας εσωτερικής ρωσικής κατάρρευσης παραμένει περιορισμένη· η οικονομία αναπτύσσεται ακόμη (πρόβλεψη 0,6% για το 2025, κατά ΔΝΤ), παρά την αποτυχία της πορείας του Γεβγκένι Πριγκοζίν.
Στο πολιτικό πεδίο, οι εξελίξεις μπορεί να επιταχυνθούν στον Λευκό Οίκο, ανάλογα με την αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ μετά τις έως τώρα ατελέσφορες προσπάθειες για κατάπαυση πυρός. Υπάρχει ο κίνδυνος μείωσης πληροφοριών προς το Κίεβο αν επιμείνει να μην παραχωρήσει εδάφη, αν και θα ήταν έκπληξη η πλήρης διακοπή πωλήσεων όπλων.
Η πιο ρεαλιστική προοπτική για την Ουκρανία είναι να κρατήσει τη Ρωσία στο σημερινό αδιέξοδο, ελπίζοντας σε μεταβολή συνθηκών. Το πρόβλημα είναι ότι όσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν πιστεύει πως μπορεί να αποκομίσει κέρδη μέσω διαπραγματεύσεων, δεν πιέζεται άμεσα να τερματίσει τις μάχες.
