Ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανίστηκε ξανά για να διδάξει Δημοκρατία στην Ευρώπη, λες και οι πολίτες ξέχασαν ποιος υπέγραψε την είσοδο της Ελλάδας στα μνημόνια. Μιλά σήμερα για «δημοκρατική αναγέννηση» εκείνος που την περίοδο της διακυβέρνησής του παρέδωσε τη χώρα στη σκληρότερη οικονομική επιτήρηση που γνώρισε από τη Μεταπολίτευση. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψει κανείς κρυφά αρχεία για να θυμηθεί: ήταν ο πρωθυπουργός της κρίσης και της απόλυτης οικονομικής κατάρρευσης.
Με στόμφο αναφέρεται στην ανάγκη «να συγκρατηθεί η ισχύς των λίγων», μιλώντας σαν να μην κυβέρνησε ποτέ. Όμως την εποχή που κυβερνούσε, η ισχύς των λίγων απέκτησε θεσμική σφραγίδα. Η εθνική κυριαρχία πέρασε σε «τρόικες» και τεχνοκράτες, οι οποίοι αποφάσιζαν πόσα θα κοπούν από συντάξεις, εισοδήματα και δημόσιες υπηρεσίες. Δεν χρειάζεται καν φιλοσοφική ανάλυση: η δημοκρατία δεν αντέχει όταν παραδίδεται με υπογραφές σε ξένους θεσμούς.
Τώρα προτείνει «νέο δημοκρατικό σύμφωνο», την ώρα που οι πολίτες θυμούνται ότι το δικό του σύμφωνο ήταν εκείνο του πρώτου Μνημονίου. Μιλά για cloud, ψηφιακή κυριαρχία και ανοιχτά δεδομένα, ενώ τα πιο ανοιχτά δεδομένα της εποχής του ήταν οι προϋπολογισμοί που αποφάσιζαν άλλοι αντί για την εκλεγμένη κυβέρνηση. Η εικόνα είναι απλή: κάποιος που έβαλε φωτιά στο σπίτι εμφανίζεται σήμερα ως αρχιτέκτονας πυρασφάλειας.
Ο κυνισμός δεν γεννήθηκε από τους πολίτες, αλλά από τις πολιτικές που τους έπεισαν ότι η εξουσία βλέπει τα πάντα «από ψηλά». Όταν εκείνος που έφερε την πιο βαθιά εξάρτηση της χώρας διδάσκει περί δημοκρατίας, το πρόβλημα δεν είναι η λήθη. Είναι η ειρωνεία. Γιατί η δημοκρατία δεν χρειάζεται θεωρίες από εκείνους που την παρέδωσαν· χρειάζεται σταθερότητα από κυβερνήσεις που τη διαφυλάσσουν στην πράξη.
