Εσωτερική ασφάλεια, οικονομικά συμφέροντα, επιπτώσεις περιφερειακής ανάφλεξης: αυτές, προς ώρας, σταχυολογούνται ως οι βασικές ανησυχίες της Αθήνας σχετικά με την ένοπλη κρίση που ξέσπασε μεταξύ Ισραήλ-Ιράν. Όσον αφορά τη θέση της κυβέρνησης για τα γεγονότα, εντός συνόρων είναι τυπικώς ισορροπημένη, ενώ σε επίπεδο ΟΗΕ η Ελλάδα υποστήριξε το Ισραήλ με το οποίο διατηρεί στρατηγική σχέση.
Με γνώμονα τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε χθες υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με το ανακοινωθέν, «παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις που ενέχουν κίνδυνο σοβαρής ανάφλεξης στην περιοχή». Η Αθήνα κάλεσε τις δύο χώρες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και «να μην προχωρήσουν σε περαιτέρω κλιμάκωση που θα προκαλέσει ευρύτερη αποσταθεροποίηση», ενώ επανέλαβε την πάγια θέση της για αναζήτηση λύσεων μέσω της διπλωματίας.
Η πτυχή της εσωτερικής ασφάλειας που φέρεται να εξετάστηκε στο ΚΥΣΕΑ αφορούσε μεταξύ άλλων το ενδεχόμενο πληγμάτων σε εβραϊκούς/ισραηλινούς (ή φιλικούς προς αυτούς) στόχους εν Ελλάδι. Σημειώνεται δε ότι χθες πέριξ των Μεγάρου Μαξίμου, Βουλής και υπουργείου Εξωτερικών υπήρχε αυξημένη αστυνομική παρουσία.
Τα οικονομικά συμφέρονται σχετίζονται με την ελληνική ναυτιλία. Το υπουργείο Ναυτιλίας απέστειλε σήμα κινδύνου στα ελληνόκτητα πλοία που πλέουν στα Στενά του Ορμούζ και ζήτησε από τους πλοιάρχους να λάβουν άμεσα μέτρα ασφαλείας. Η εν λόγω θαλάσσια περιοχή (βρίσκεται μεταξύ Ιράν και Ομάν) αποτελεί στρατηγικό ενεργειακό κόμβο, καθώς καθημερινά διέρχονται αυτής μεγάλες ποσότητες αργού πετρελαίου (20-21 εκατομμύρια βαρέλια) και σημαντικός όγκος LNG (περί το 20% του παγκοσμίου εμπορίου). Εάν το Ιράν κλείσει ή περιορίσει τη ναυσιπλοΐα στα Στενά θα υπάρξει οικονομικός αντίκτυπος –στην ελληνική ναυτιλία– αλλά και κρίση στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά.
Όσον αφορά τις επιπτώσεις μιας περιφερειακής ανάφλεξης, αυτές ποικίλλουν· από την έκταση (και τη γενίκευση) που μπορεί να προσλάβει μια κρίση μέχρι τα ζητήματα προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών που μπορούν να προκληθούν από την αστάθεια και ανασφάλεια σε μια περιοχή.
Προ του ΚΥΣΕΑ, ο κ. Μητσοτάκης επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, με τον οποίο συζήτησε τις εξελίξεις στην περιοχή, τις παραμέτρους ασφαλείας αλλά και «τις ενδεχόμενες συνέπειες για την περιφερειακή σταθερότητα».
ΥΠΕΞ
Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών για την κρίση στη Μέση Ανατολή ήταν πανομοιότυπη με αυτήν του ΚΥΣΕΑ, ενώ η στάση που θα ακολουθούσε η Αθήνα διεφάνη από τις δηλώσεις (OPEN) του Γιώργου Γεραπετρίτη το πρωί της Παρασκευής. Ο υπουργός Εξωτερικών περιέγραψε ως «σημαντική κλιμάκωση» τα προληπτικά χτυπήματα του Ισραήλ εναντίον του Ιράν και στη συνέχεια περιέγραψε το πυρηνικό οπλοστάσιο του δεύτερου ως έναν «δυνάμει αποσταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή».
Αμέσα, μετά την έναρξη των ισραηλινών επιθέσεων, το υπουργείο Εξωτερικών ενεργοποίησε τη Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα ασφαλείας για τους Έλληνες πολίτες που βρίσκονται σε Ισραήλ, Ιράν αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα, εκδόθηκε σύσταση προς τους Έλληνες να αποφεύγουν τις επισκέψεις στον Λίβανο και οδηγίες προς τους συμπατριώτες μας που βρίσκονται στην Ιορδανία.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο κ. Γεραπετρίτης συνομίλησε με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι. Αμφότεροι, εξέφρασαν την ανησυχία τους για την περιφερειακή κατάσταση και συμφώνησαν «να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για να αποτρέψουν περαιτέρω κλιμάκωση για χάρη της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας».
Καθαρή θέση
Στον ΟΗΕ, πάντως, η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος υποστήριξε με καθαρό τρόπο το Ισραήλ. Στην κατόπιν ιρανικού αιτήματος συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας το βράδυ της Παρασκευής, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, σημείωσε ότι η χώρα μας «έχει επανειλημμένα εκφράσει την έντονη ανησυχία της για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και έχει τονίσει ότι δεν πρέπει ποτέ να επιτραπεί στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».
«Στο πλαίσιο αυτό», πρόσθεσε ο κ. Σέκερης, «επιβεβαιώνουμε το δικαίωμα του Ισραήλ να προστατεύσει τον εαυτό του και να διασφαλίσει την ασφάλειά του». Τέλος, ο Έλληνας πρέσβης εξέφρασε την ανησυχία του για περεταίρω κλιμάκωση, υπογράμμισε την ανάγκη για σεβασμό και τήρηση του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου και κατέληξε ότι έφτασε η ώρα για «διπλωματία και μια διαπραγματευμένη συμφωνία» μεταξύ των δύο χωρών.
