Στους μαθητές πρέπει να δίνονται ευκαιρίες για να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα ιδιαίτερα ταλέντα και τα ενδιαφέροντά τους, ώστε να διαμορφώσουν κριτική σκέψη, κοινωνικές ευαισθησίες, αρχές και αξίες.
Γράφει ο Φώτης Καρύδας
Τα σχολεία άνοιξαν τη Δευτέρα, οι μαθητές επέστρεψαν στα θρανία τους, γονείς και δάσκαλοι καλωσόρισαν τη νέα σχολική χρονιά. Τα «πρωτάκια» έχουν το άγχος της προσαρμογής, οι έφηβοι έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στις πανελλήνιες εξετάσεις και οι μαθητές στο σύνολό τους αναρωτιούνται τι να τους επιφυλάσσει το σχολείο και φέτος. Ποιος θα έπρεπε να είναι άραγε ο ρόλος του σχολείου στη σύγχρονη εποχή; Ερώτηση φιλοσοφική και συνάμα πολύ επίκαιρη.
Παράλληλα με τη μετάδοση των γνώσεων και την καλλιέργεια του μυαλού των παιδιών, το σχολείο οφείλει να στοχεύει στην ηθική και πνευματική καλλιέργειά τους και στην ευρύτερη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Με άλλα λόγια, να τους δίνει ευκαιρίες για να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα ιδιαίτερα ταλέντα τους και τα ενδιαφέροντά τους. Επιπλέον, οφείλει να διαμορφώνει πολίτες με κριτική σκέψη, κοινωνικές ευαισθησίες, αρχές και αξίες.
Προκειμένου λοιπόν το σχολείο της εποχής μας να διαδραματίσει αυτούς τους ρόλους, θεσπίστηκαν σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς αυτήν την κατεύθυνση που ήδη εφαρμόζονται. Μεταξύ άλλων, δημιουργήθηκαν τα εργαστήρια δεξιοτήτων με θεματικές για παράδειγμα την οδική ασφάλεια, τη ρομποτική αλλαγή, την κλιματική αλλαγή, τη σεξουαλική αγωγή, την επιχειρηματικότητα και τον εθελοντισμό, τα οποία ενσωματώθηκαν στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων.
Τα τελευταία τρία χρόνια διπλασιάστηκαν τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία από 62 σε 120, για ποιοτική δημόσια δωρεάν εκπαίδευση και διάχυση καλών πρακτικών σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Επιπλέον, οι περισσότερες από 125.000 επιμορφώσεις εκπαιδευτικών, αποτελούν σημαντική επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της εκπαίδευσης. Σε αυτό βοήθησε σημαντικά και ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην εκπαίδευση.
Σε αυτό το σημείο, επαναφέρω δύο προτάσεις μου, που σκοπό έχουν την εξέλιξη του σύγχρονου σχολείου και τη διεύρυνση του ρόλου του. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να θεσμοθετηθεί η ύπαρξη σε κάθε σχολείο της επικράτειας δύο ψυχολόγων, που θα λειτουργούσαν και ως σύμβουλοι των μαθητών για ζητήματα σχολικής ζωής. Οι μαθητές θα γνώριζαν πως θα μπορούσαν να απευθυνθούν σε αυτά τα άτομα και να μοιραστούν μαζί τους τα πάντα. Η πρόταση για την ύπαρξη δύο ψυχολόγων γίνεται με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια και λογοδοσία. Στο τέλος της χρονιάς, ο ένας θα αξιολογεί τον άλλον και επιπλέον και οι δύο θα αξιολογούνται από το σύνολο των μαθητών του σχολείου.
Μια ακόμα καθοριστική παρέμβαση της πολιτείας θα μπορούσε να είναι η ένταξη του μαθήματος της ψυχικής υγείας, από το δημοτικό ακόμα, σε όλα τα σχολεία της επικράτειας. Τα παιδιά θα ενημερώνονταν για τον σχολικό εκφοβισμό από ειδικούς ψυχολόγους οι οποίοι με ειδικά παραδείγματα θα προσπαθούσαν να εξηγήσουν τη σοβαρότητά του και τις επιπτώσεις που έχει στην ψυχοσύνθεση του θύματος καθώς και στη μελλοντική συμπεριφορά του θύτη. Παράλληλα τα παιδιά θα μάθαιναν πόσο σημαντική είναι η έννοια της αυτοεκτίμησης.
Για την πραγμάτωση των πιο πάνω στόχων χρειάζεται συνεχής προσπάθεια και εγρήγορση, σ’ ένα ανθρώπινο περιβάλλον που θα σέβεται τον κάθε μαθητή ανεξάρτητα από τις ικανότητες και τις ιδιαιτερότητές του. Ετσι, όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως θα έχουν ίσες ευκαιρίες για να εξελιχθούν, να προοδεύσουν και να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα. Καλή σχολική χρονιά σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς!
