Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε είναι το φαβορί για να διαδεχτεί τον Γενς Στόλτενμπεργκ στην ηγεσία του ΝΑΤΟ παρότι η σοκαριστική νίκη της άκρας δεξιάς στις πρόσφατες εκλογές στη χώρα του κινδυνεύει να αμαυρώσει την εικόνα του.
Πολλοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι ο Ρούτε προηγείται κατά πολύ άλλων υποψηφίων στην κούρσα διαδοχής -ανάμεσά τους η Εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας και ο πρώην πρωθυπουργός της Λετονίας Κρισιάνις Καρίνς.
Το όνομα του διαδόχου του Στόλτενμπεργκ, του οποίου η δεκαετής θητεία παρατάθηκε δύο φορές λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αναμένεται να ανακοινωθεί πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου στην Ουάσινγκτον. Αφού δήλωσε ότι δεν ήταν διαθέσιμος για τη θέση αυτή τα προηγούμενα χρόνια ο 56χρονος Ρούτε εκδήλωσε πλέον ενδιαφέρον μετά την αιφνιδιαστική του παραίτηση το περασμένο καλοκαίρι.
Τον περασμένο μήνα ο Ρούτε είπε στα ολλανδικά μέσα ενημέρωσης ότι η θέση του επικεφαλής του ΝΑΤΟ είναι μια «πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά» και ότι θα ήταν ανοιχτός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο αν προέκυπτε η ευκαιρία.
Οικείο πρόσωπο στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή έπειτα από 13 χρόνια στην πρωθυπουργία της Ολλανδίας ο Ρούτε έχει ήδη την υποστήριξη μεγάλων μελών του ΝΑΤΟ όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, λένε διπλωμάτες.
«Είναι υποψήφιος για γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι διαθέσιμος και υπάρχει ευρεία στήριξη προς το πρόσωπό του», λέει ένας διπλωμάτης της συμμαχίας.
Κάποιοι υποστηρικτές του θέλουν να προταθεί το όνομά του σύντομα για να αποφευχθεί να εμπλακεί η διαδικασία ανάδειξης νέου αρχηγού της Συμμαχίας με τη διαδικασία κατάληψης των υψηλόβαθμων αξιωμάτων στην ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές τον προσεχή Ιούνιο.
Ωστόσο, πιθανόν να αναμένονται και κάποιες διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής και ορισμένοι προειδοποιούν ότι μπορεί να υπάρξει αντίδραση από συμμάχους όπως η Τουρκία και η Ουγγαρία. 'Ενα πιθανό εμπόδιο για τον Ρούτε θα μπορούσε να είναι η κατάσταση που αφήνει πίσω του στην Ολλανδία όπου η νίκη του ακροδεξιού Βίλντερς έχει προκαλέσει σοκ σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Επιθυμίες
Στη διάρκεια των συνομιλιών για την πιθανή αντικατάσταση του Στόλτενμπεργκ κατά τα προηγούμενα χρόνια, πολλοί ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι είχαν εκφράσει τις επιθυμίες τους για τον διάδοχο. Κάποιοι ήθελαν μια γυναίκα να ηγηθεί για πρώτη φορά της Συμμαχίας και χώρες της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ που βρίσκονται πιο κοντά στη Ρωσία ήλπιζαν να ήταν κάποιος από την περιοχή τους. Η Εσθονή Κάλας πληροί αυτές τις προδιαγραφές, αλλά κάποιοι στη Δύση την θεωρούν υπερβολικά επιθετική προς τη Μόσχα.
'Ενα άλλο αίτημα ήταν ο διορισμός ενός επικεφαλής που θα προέρχεται από μια χώρα, η οποία ικανοποιεί τον στόχο του ΝΑΤΟ οι αμυντικές δαπάνες των μελών του να ανέρχονται σε τουλάχιστον 2%.
Η Ολλανδία δεν πέτυχε αυτό τον στόχο στη διάρκεια της μακράς πρωθυπουργικής θητείας του Ρούτε αλλά έχει δεσμευτεί να το κάνει τον επόμενο χρόνο και οι υποστηρικτές του λένε ότι αυτό δείχνει τη δέσμευσή του.
Η κυβέρνηση του Ρούτε έχει επίσης λάβει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας αυτόν τον μήνα δεσμευόμενη για παροχή άλλων δύο δισεκατομμυρίων ευρώ και για άσκηση πίεσης ώστε το Κίεβο να παραλάβει μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-16.
Ο Ρούτε θα είναι ο τέταρτος Ολλανδός που θα ηγηθεί της Συμμαχίας, γεγονός που ενισχύει τα επιχειρήματα ορισμένων ότι η Συμμαχία δεν βγαίνει από τη βολή της. 'Ομως οι υποστηρικτές του επιμένουν ότι ο Ρούτε έχει πλήρη συναίσθηση των κινδύνων που προκαλεί η Ρωσία.
Η περίοδος που βρισκόταν στην εξουσία σημαδεύτηκε από τον θάνατο 196 ολλανδών υπηκόων όταν ένας πύραυλος, που σύμφωνα με ερευνητές είχε προμηθεύσει η Μόσχα, κατέρριψε ένα επιβατικό αεροσκάφος πάνω από την Ουκρανία το 2014.
Η διαχείριση του Τραμπ
Επιπλέον, στο σκεπτικό κάποιων συμμάχων στην Ευρώπη βρίσκεται το ενδεχόμενο επιστροφής στην αμερικανική προεδρία τον ερχόμενο χρόνο του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ φέρεται να σκεφτόταν να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμμαχία κατά τη διάρκεια της θητείας του και τα΄βαζε με άλλα μέλη προκειμένου να αυξήσουν τις δαπάνες τους.
Ο Στόλτενμπεργκ κατάφερε να του αλλάξει γνώμη και χαρακτηρίστηκε ο «γητευτής του Τραμπ» επειδή κατάφερε να διαχειριστεί τον Αμερικανό πρώην πρόεδρο.
Ο Ρούτε δεν φοβήθηκε να μιλήσει ευθέως στον Τραμπ, ακόμη και να εναντιωθεί σε αυτόν δημοσίως κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο με αφορμή πιθανή εμπορική συμφωνια ΗΠΑ-ΕΕ. Οι υποστηρικτές του λένε ότι η μεγάλη εμπειρία του να βρίσκει συμβιβαστικές λύσεις ως πολιτικού είναι πλεονέκτημα.
Εκείνοι που δεν πείθονται εύκολα ισχυρίζονται ότι θα ήταν ευκολότερο να πάρει τον Τραμπ με το μέρος του ένας αρχηγός του ΝΑΤΟ που έχει δαπανήσει περισσότερα στην άμυνα.
Ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ άλλωστε δήλωσε στο AFP τη Δευτέρα ότι ο Ρούτε είναι «φίλος και καλός συνάδελφος». «Είναι ένας ικανός πολιτικός με μεγάλη εμπειρία από την θέση του πρωθυπουργού. Αλλά δεν θα αποφασίσω εγώ ποιος θα με διαδεχτεί», είπε ο Στόλτενμπεργκ.
