Παγκόσμιος συναγερμός έχει σημάνει για την έξαρση των κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων, με τις υγειονομικές Αρχές να αρχίζουν να λαμβάνουν έκτακτα μέτρα ώστε να μην εξαπλωθεί περαιτέρω ο ιός.
Στην Ελλάδα έληξε ο συναγερμός για το ύποπτο κρούσμα, καθώς ο ασθενής που είχε μεταφερθεί στο Αττικόν με συμπτώματα που παρέπεμπαν σε ευλογιά των πιθήκων, τελικά νοσεί με ανεμοβλογιά, όπως ανακοίνωσε επίσημα ο ΕΟΔΥ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, δεν ανιχνεύθηκε ιός ευλογιάς των πιθήκων (monkeypox) σε εργαστηριακή εξέταση δείγματος από το ύποπτο κρούσμα του άνδρα που νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο “ΑΤΤΙΚΟΝ”, ενώ το δείγμα βρέθηκε θετικό σε δύο επαναλαμβανόμενους ελέγχους για τον ιό της Ανεμοβλογιάς (varicella – chickenpox). Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Αναφοράς (Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ) για ευλογιά και στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Νοσοκομείου ΑΤΤΙΚΟΝ.
Στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα MEGA μίλησε σχετικά ο καθηγητής Πνευμονολογίας, Νίκος Τζανάκης. «Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια τελείως διαφορετική νόσος από την παιδική ανεμοβλογιά. Η προσβολή ενηλίκων με ανεμοβλογιά σε ένα ποσοστό 10-15% οδηγεί σε βαριές πνευμονίες. Εμβόλια για την ανεμοβλογιά γίνονται στην παιδική ηλικία. Για αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε τα παιδικά εμβόλια», σημείωσε.
«Η ευλογιά των πιθήκων είναι ξαδερφάκι της γνωστής ιστορικής νόσου, της ευλογιάς. Για την ευλογιά των πιθήκων αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επιτρεπόμενο εμβόλιο. Υπάρχει ένα εμβόλιο από τη Δανία, αλλά δεν έχει επιτραπεί γιατί έχουμε μειωμένες κλινικές δοκιμές. Έτσι ο ECDC προτείνει να εκπονηθούν στρατηγικά προγράμματα εμβολιασμού για την ευλογιά των πιθήκων με το κλασικό εμβόλιο της ευλογιάς, το παλιό», εξήγησε ο ίδιος.
«Το εμβόλιο της ευλογιάς το έχουν κάνει οι άνθρωποι άνω των 50. Πιθανότατα αυτοί που το έχουν κάνει να είναι προστατευμένοι από τη βαριά νόσο αν τυχόν προκύψει πρόβλημα στην κοινότητα από αυτή την καινούργια αρρώστια. Τα προγράμματα εμβολιασμού για την ευλογιά έχουν σταματήσει από το 1980, που η νόσος κηρύχτηκε ιστορική. Υπάρχουν, όμως, αποθέματα εμβολίων. Περιμένουμε με αγωνία το report από τον ECDC για να δούμε τα πρώτα επιδημιολογικά στοιχεία. Πρέπει να δούμε το πώς πέρασε η ευλογιά των πιθήκων από τους κατοίκους της Αφρικής, σε Ευρωπαίους που δεν έχουν ταξιδέψει στην Αφρική. Το 2003 στο Ιλινόι των ΗΠΑ ο ιός μεταφέρθηκε μέσω αρουραίων σε κατοικία σκυλιά και μετά προκάλεσε 70 κρούσματα», τόνισε ο κ.Τζανάκης.
«Ο πολύς κόσμος δεν πρέπει να ανησυχεί καθόλου για την ευλογιά των πιθήκων. Η νόσος αυτή μεταδίδεται πολύ δύσκολα, με πολύ κοντινή επαφή με πάσχοντα, ο οποίος είναι μολυσματικός όταν πλέον είναι συμπτωματικός και με το εξάνθημα», συνέχισε ο κ. Τζανάκης, καθησυχάζοντας την κοινή γνώμη. «Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται πάρα πολύ δύσκολα και με πολύ στενή σωματική επαφή»
Αναφερόμενος στο που εντοπίζονται μέχρι στιγμής τα κρούσματα, αλλά και στο πώς μεταδίδεται η ευλογιά των πιθήκων, ο ίδιος εξήγησε ότι «Πρώιμες ανακοινώσεις και από τον ECDC, μιλούν για νέους άνδρες κυρίως κάτω των 50 ετών που είναι είτε ομοφυλόφιλοι, είτε αμφιφυλόφιλων, που αυτό δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα χρειάζεται πολύ στενή σωματική επαφή για να μεταδοθεί αυτή η αρρώστια. Περιμένουμε να δούμε με αγωνία το γιατί μεταφέρθηκε στην Ευρώπη σε ανθρώπους που δεν είχαν ταξιδέψει ποτέ στην Αφρική. Αν απαντηθεί αυτό, πολλά προβλήματα θα λυθούν».
«Η κοινωνία και τα ΜΜΕ είναι σε μια κατάσταση έκτακτη, οπότε τα μικρά γεγονότα τα τονίζουν. Ξεχασμένες αρρώστιες δεν είναι καθόλου απίθανο να επανέλθουν, από τη στιγμή που η ανοσία τείνει να πέσει εφόσον τα εμβόλια δε γίνονται. Το επίπεδο της ανησυχίας πρέπει να είναι επιστημονικό», ανέφερε κλείνοντας ο κ. Τζανάκης.
“Πολύ εύκολα τα κρούσματα μπορεί να γίνουν 5.000 – 10.000”
Μέσα σε 10-15 ημέρες, τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων παγκοσμίως έφτασαν τα 140, «αυτά πολύ εύκολα μπορεί να γίνουν 5.000 – 10.000», τόνισε ο καθηγητής μικροβιολογίας στο «Αττικόν» Σπύρος Πουρνάρας, μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ και την εκπομπή «Σήμερα».
Για τον τουρίστα από την Κεφαλονιά, που τα συμπτώματά του σήμαναν υγειονομικό συναγερμό και τελικά έχει ανεμοβλογιά, εξήγησε ότι ήδη είναι καλύτερα.
Ο καθηγητής εξήγησε ότι η κλινική εικόνα της ανεμοβλογιάς και της ευλογιάς των πιθήκων είναι παρόμοια, και μάλιστα τα εμβόλια για τις δύο νόσους είναι παρόμοια σε διαφορετικές εκδόσεις.
Ο κ. Πουρνάρας εμφανίστηκε καθησυχαστικός καθώς όπως είπε η ευλογιά των πιθήκων δεν έχει την τάση μεγάλης εξάπλωσης, είναι ήπια νόσος ενώ υπάρχουν δύο εμβόλια που κυκλοφορούν και ένα σε προχωρημένο στάδιο έρευνας, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και πριν την έκθεση αλλά και λίγο μετά την έκθεση στον ιό.
Μεταδίδεται παγίως με το αναπνευστικό και με τη στενή επαφή, τα κλινοσκεπάσματα για παράδειγμα και κάποιος πρέπει να μείνει πολύ ώρα με τον άνθρωπο που νοσεί προκειμένου να κολλήσει.
Επεσήμανε επίσης, ότι για πρώτη φορά υπάρχει η υπόθεση ότι μεταδίδεται και με τη σεξουαλική επαφή, κάτι που δεν υπήρχε έως τώρα στη βιβλιογραφία.
Για το ενδεχόμενο επιστροφής της μάσκας λόγω της ευλογιάς των πιθήκων, ανέφερε ότι είναι ακραίο μέτρο και πως δεν θα πρέπει να δημιουργείται πρώιμη αναστάτωση. «Ας περιμένουμε όμως λίγο να ισορροπήσει. Ας μην είμαστε βιαστικοί. Ούτε να φοβόμαστε, ούτε να εφησυχάζουμε», τόνισε ο καθηγητής.
Τα ανησυχητικά συμπτώματα
Προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι αυξήθηκαν τα περιστατικά της ευλογιάς των πιθήκων, τα οποία δεν φαίνεται να έχουν σχέση με περιοχές όπου υπάρχει ο ιός, όπως η Αφρική, είπε στον ΑΝΤ1 η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ.
Η κ. Ψαλτοπούλου αναφέρθηκε και στο πώς μπορεί κάποιος να κολλήσει ευλογιά των πιθήκων. Όπως ανέφερε υπάρχουν τρεις τρόποι. Μέσω του αναπνευστικού συστήματος, δηλαδή με μεγάλα σταγονίδια. Επίσης, κάποιος μπορεί να κολλήσει αν έρθει σε επαφή με τα εξανθήματα του ασθενή, αλλά και αν κάποιος έρθει σε επαφή με τα σεντόνια ή τα ρούχα του ασθενή.
Σχετικά με το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν τα εμβόλια της ευλογιάς, η κ. Ψαλτοπούλου τόνισε πως πιστεύεται ότι υπάρχει συσχέτιση και το εμβόλιο που ήδη υπάρχει και πιθανόν μας καλύπτει. Ωστόσο, σημείωσε ότι αναμένονται συστάσεις από τον ECDC.
Τα ανησυχητικά συμπτώματα που θα πρέπει κάποιον να κινητοποιήσουν και να απευθυνθεί στον γιατρό, σύμφωνα με την κ. Ψαλτοπούλου είναι αρχικά ο πυρετός, η κόπωση και η λεμφαδενοπάθεια, καθώς και η εμφάνιση του εξανθήματος, που ξεκινάει από το πάνω μέρος του σώματος, πάει προς τα κάτω και αλλάζει μορφή.
Για το ενδεχόμενο να επιστρέψει η μάσκα, λόγω της ευλογιάς των πιθήκων η κ. Ψαλτοπούλου τόνισε ότι όλα θα εξαρτηθούν από το αν υπάρξει αύξηση στην συρροή των κρουσμάτων.
Συναγερμός από τον ΠΟΥ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναμένει να εντοπιστούν κι άλλα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, καθώς επεκτείνει την επιτήρηση σε χώρες όπου η νόσος αυτή δεν είναι ενδημική. «Οι διαθέσιμες πληροφορίες υποδεικνύουν ότι η μετάδοση μεταξύ ανθρώπων γίνεται όταν υπάρχει στενή επαφή με ασυμπτωματικούς μολυσμένους ανθρώπους», επισήμανε.
Η ευλογιά των πιθήκων, μολυσματική ασθένεια που συνήθως έχει ήπια συμπτώματα, είναι ενδημική σε τμήματα της δυτικής και της κεντρικής Αφρικής. Εξαπλώνεται μέσω της στενής επαφής, κάτι που σημαίνει πως μπορεί να περιοριστεί σχετικά εύκολα, με απομόνωση και τήρηση των κανόνων υγιεινής.
«Αυτό που μοιάζει να συμβαίνει είναι ότι μεταδόθηκε στον πληθυσμό ως σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, και εξαπλώνεται, όπως συμβαίνει γενικά με τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (…) σε όλο τον κόσμο», εξήγησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ο Ντέιβιντ Χέιμαν, ειδικός στις μολυσματικές νόσους στον ΠΟΥ.
Ο κ. Χέιμαν σημείωσε πως η στενή επαφή είναι η κυριότερη οδός μετάδοσης, καθώς τα δερματικά εξανθήματα που προκαλούνται είναι ιδιαίτερα μολυσματικά. Ειδικά οι γονείς που φροντίζουν παιδιά που ασθενούν διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο, όπως και οι υγειονομικοί, που εξηγεί γιατί κάποιες χώρες εμβολιάζουν το προσωπικό που φροντίζει ασθενείς με εμβόλια για την ευλογιά, συγγενικό ιό.
