Σε αλλαγή στρατηγικής έχει περάσει η ελληνική διπλωματία, μετά την υπογραφή δυο συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με την Ιταλία και με την Αίγυπτο. Αυτή η αλλαγή σελίδας από την Αθήνα αναμένεται να συνεχιστεί με επιδίωξη συμφωνίας με την Αλβανία, που είναι από τους πρώτους στόχους στη λίστα. Παράλληλα θα συνεχιστούν οι συνομιλίες με την Αίγυπτο, για μία συνολική οριοθέτηση, με σειρά να φαίνεται να παίρνει και η ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, έστω και αν για το συγκεκριμένο ζήτημα εξακολουθούν να υπάρχουν αναστολές.
Οι συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο αποτελούν επί της ουσίας την αφετηρία για μία πιο ενεργητική πολιτική, με στόχο τη διευθέτηση των εκκρεμοτήτων, την οικοδόμηση νέων συμμαχιών, με στόχο την προώθηση των εθνικών συμφερόντων, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα μπορεί να συνάπτει συμφωνίες με βάση το διεθνές δίκαιο και όχι με αυθαίρετες απαιτήσεις. Η μεταστροφή της στάσης της Αθήνας άλλωστε χαρακτηρίστηκε επιβεβλημένη μετά και την κίνηση της Αγκυρας να υπογράψει το ανυπόστατο – σύμφωνα με την ελληνική πλευρά – μνημόνιο καθορισμού θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ στη Λιβύη, επιδιώκοντας νέα τετελεσμένα και σφετερισμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο η Αθήνα το ακύρωσε στην πράξη με τη μερική οριοθέτηση που υπεγράφη στο Κάιρο, θεωρώντας ότι πέτυχε μία ισορροπημένη και σύμφωνη με τα εθνικά συμφέροντα συμφωνία.
Η επανεκκίνηση των προσπαθειών συνεννόησης με την Αλβανία, για μία συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, εντάσσεται στο συνολικότερο εγχείρημα επίλυσης εκκρεμοτήτων και εκτιμάται ότι ο δρόμος έγινε πιο εύκολος, μετά την οριοθέτηση Ελλάδας – Ιταλίας. Πληροφορίες δε μετά την υπογραφή της συμφωνίας Δένδια – Ντι Μάιο ανέφεραν ότι τα Τίρανα θα ακολουθήσουν καθώς διευκολύνεται μία συμφωνία – πακέτο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Απρίλιο του 2009 Ελλάδα και Αλβανία είχαν υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με υπουργό Εξωτερικών την Ντόρα Μπακογιάννη και πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή.
Οι υπογραφές μπήκαν σε πανηγυρικό κλίμα, αλλά η συμφωνία ακυρώθηκε το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου και ενώ ήταν σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για έρευνες και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, σε κλίμα βαθύτατης δυσπιστίας. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, του Εντι Ράμα, που ήταν τότε στην αντιπολίτευση, έστειλε τη συμφωνία στο Συνταγματικό Δικαστήριο, λέγοντας ότι η Ελλάδα «τα πήρε όλα» και αυτή τελικά ακυρώθηκε. Τον Ιούνιο του 2020 μάλιστα ο αποστρατευθείς, πλέον, τούρκος ναύαρχος και υποστηριχτής του δήγματος της Γαλάζιας Πατρίδας Τζιχάτ Γιαϊτζί αποκάλυψε οτι η Τουρκία παρενέβη για την ακύρωσή της, «προειδοποιώντας» την Αλβανία ότι την εξαπατά η Ελλάδα.
Ο Ράμα, μιλώντας φέτος στο Φόρουμ των Δελφών, υποστήριξε ότι υπάρχει πρόοδος στην υπόθεση, ωστόσο έσπευσε να δηλώσει ότι η οριοθέτηση δεν είναι εύκολη, παρά την ύπαρξη βούλησης και από τα Τίρανα.
Ο Νίκος Δένδιας, πάντως, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει το «βεβαρημένο» της υπόθεσης όσον «φορά τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Τίρανα, υπογραμμίζει ότι είναι ένα θέμα το οποίο «η ελληνική εξωτερική πολιτική θα το χειριστεί» (Σκάι), καθώς η «Αλβανία είναι μια γειτονική χώρα, μια χώρα με την οποία η Ελλάδα επιθυμεί να έχει φιλικές σχέσεις κι επιθυμεί να λύσει όλα τα προβλήματά της», μεταξύ των οποίων και η ΑΟΖ.
Ο ΥΠΕΞ βάζει στο κάδρο των επόμενων κινήσεων και μία συμφωνία με την Κυπριακή Δημοκρατία, τονίζοντας οτι η τμηματική συμφωνία που υπεγράφη με την Αίγυπτο «έχει ένα σενάριο συνέχισης», τόσο με το ίδιο το Κάιρο όσο και για μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη, αλλά και με την Κύπρο. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε ότι ενδεχόμενη συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου είναι αυτή που θα ενοχλήσει περισσότερο από όλες την Αγκυρα και ως εκ τούτου το σενάριο αυτό μάλλον εκτιμάται ότι θα περιμένει.
της Αλεξάνδρας Φωτάκη, από Τα Νέα
