Πριν από λίγες ημέρες η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου εξέδωσε μία απόφαση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Ούτε λίγο ούτε πολύ, αναφέρει ότι όσοι δανείστηκαν σε αυτό το νόμισμα πρέπει να αποπληρώσουν την οφειλή τους με βάση την ισοτιμία που έχει κατά τον χρόνο πληρωμής το δάνειο, πλέον των τόκων που προβλέπει η σύμβαση.
του Νίκου Καραγιαννακίδη*
Η απόφαση αυτή είναι κυριολεκτικά μία… νάρκη στα θεμέλεια της στεγαστικής πίστης και της κοινωνίας, γιατί την περίοδο 2007 – 2009 δόθηκαν περίπου 70.000 στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο ύψους… 13 δις ευρώ. Δηλαδή 70.000 οικογένειες δανείστηκαν και τώρα έχουν σοβαρό πρόβλημα. Αν υπολογίσει κανείς και τους εγγυητές των συμβάσεων, τότε άμεσα το πρόβλημα αγγίζει 200.000 συμπολίτες μας!
Τι σήμαινε αυτό για τους δανειολήπτες; Αν έπαιρναν πχ δάνειο 100.000 ευρώ κι έπρεπε να το αποπληρώσουν μέσα σε είκοσι χρόνια, χάριν της ανόδου του ευρώ που ευαγγελίζονταν οι τράπεζες, αυτοί θα πλήρωναν ουσιαστικά μόλις 60.000 ευρώ περίπου και θα ξοφλούσαν. Τι σήμαινε όμως, αυτό για τις Τράπεζες; Μα φυσικά, ότι για να δανείσουν σε ελβετικό φράγκο, θα έπρεπε πρώτα να το αγοράσουν, κι εάν κι εφόσον το ελβετικό φράγκο υποτιμούνταν, τότε θα έχαναν από την διαφορά της υποτίμησης. Έτσι, αν η Τράπεζα δάνειζε 100.000 ευρώ, ο δανειολήπτης, στο προηγούμενο παράδειγμα θα μπορούσε να εξοφλήσει με 60.000 ευρώ. Δηλαδή, ούτε λίγο ούτε πολύ, η ίδια η τράπεζα καλούσε τους υποψήφιους πελάτες της να δανειστούν σε ελβετικό φράγκο δηλώνοντάς τους ότι αυτή θα χάσει! Είναι, όμως, έτσι; Είναι δυνατόν μία τράπεζα να προτρέπει τους πελάτες της να πάρουν δάνεια, διότι η ίδια θα χάσει από την άνοδο του ευρώ; Η απάντηση είναι όχι. Αυτό που συνέβαινε με το ελβετικό φράγκο ήταν μία απίστευτη κερδοσκοπία των τραπεζών πάνω στις πλάτες των δανειοληπτών.
Ο μοιραίος Τσίπρας και οι κούφιες υποσχέσεις του
Η Τράπεζα δάνειζε με διαφορά την περίοδο εκείνη στην ισοτιμία… 60% και το πιθανότερο ήταν να ανατιμηθεί το ελβετικό φράγκο σε μεγάλα μεγέθη και όχι το ευρώ, ωστόσο “πουλούσε παραμύθι” ότι δήθεν θα ανατιμηθεί το ευρώ. Είναι δυνατόν μία Τράπεζα να μοιράζει λεφτά και να καλεί τον κόσμο να δανειστεί, προκειμένου να πληρώσει λιγότερα; ΟΧΙ ΦΥΣΙΚΑ. Αυτό αποδεικνύεται και από το μέγεθος των δανείων αυτών, τα οποία υπολογίζονται σε 13 δις ευρώ. Θα πουλούσαν ποτέ οι τράπεζες τόσο μεγάλα δάνεια, εάν γνώριζαν ότι θα έχαναν ακόμη και με την αποπληρωμή τους το 60% της αξίας τους; Θα έδιναν δηλαδή… 13 δις ευρώ δάνεια για να εισπράξουν… 8 δις ευρώ; Είναι ποτέ δυνατόν; Κι, όμως, ο Άρειος Πάγος είπε πως ναι, είναι δυνατόν. Θεώρησε τον σχετικό όρο στην σύμβαση ως δηλωτικό και όχι ως όρο προδιατυπωμένο από την τράπεζα, και συνεπώς εκφεύγει της κρίσεως του δικαστηρίου η καταχρηστικότητά του ή η μη καταχρηστικότητά του. Έτσι, κατά την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου ένας καλόπιστος δανειολήπτης που δανείστηκε σε ελβετικό φράγκο 100.000,00 ευρώ και πλήρωνε ανελλιπώς επί δέκα χρόνια το δάνειό του, και κατέβαλε όλα αυτά τα χρόνια 40.000 ευρώ, εξαιτίας της αλλαγής στην ισοτιμία και της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου αντί να οφείλει τώρα 60.000 ευρώ, είναι θεμιτό και δίκαιο να οφείλει… 110.000 ευρώ κι ας μην έλαβε ποτέ στα χέρια του ελβετικά φράγκα, κι ας μην αποπλήρωσε ποτέ την τράπεζα σε ελβετικά φράγκα, αλλά μόνο σε ευρώ, κι ας έπεσε η αξία του σπιτιού του από τις 100.000 ευρώ όταν το αγόρασε, στις… 40.000 ευρώ σήμερα!
Πώς φθάσαμε ως εδώ; Τι συνέβη πραγματικά; Οι Τράπεζες το 2007 – 2009 καλούσαν τους ενδιαφερόμενους πελάτες να μην λάβουν ένα απλό δάνειο αλλά να λάβουν δάνειο σε ελβετικό φράγκο. Ειδικότερα, εκείνη την περίοδο η ισοτιμία ευρώ προς ελβετικό φράγκο ήταν 1,17 προς 1,67, δηλαδή, με 1,17 ευρώ αγόραζες 1,67 Ελβετικά Φράγκα. Επίσης, τους έλεγαν ότι το ευρώ θα ανατιμηθεί κι άλλο και πιθανώς θα ανέβει η ισοτιμία σε 1 μόλις ευρώ προς 2 εβετικά φράγκα, δηλαδή, τους… “παραμύθιαζαν” ότι σε λίγο καιρό θα μπορούν με ένα ευρώ να αγοράζουν δύο ελβετικά φράγκα!
Ο μοιραίος πρωθυπουργός ήταν αυτός που το 2014 μιλούσε για την ανάγκη λύσης του προβλήματος με… νομοθετική παρέμβαση. Τι (δεν) έκανε όλα αυτά τα χρόνια; Το πρώτο εξάμηνο της θητείας του και όσο η πλειοψηφία των μετοχών των τραπεζών ανήκε στο ελληνικό δημόσιο (το είχε αποκτήσει με την 2η ανακεφαλαιοποίηση η κυβέρνηση της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ) μπορούσε να το κάνει. Μετά το Νοέμβριο του 2015, όταν τις… χάρισε στα ξένα funds, ούτε για πλάκα! Κι εδώ, φαίνεται για ακόμη μία φορά πόσο μοιραίος ήταν και είναι. Ο μεν Αντώνης Σαμαράς απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών των τραπεζών για να ασκήσει κοινωνική πολιτική και να ρυθμίσει τέτοιες, και όχι μόνο, περιπτώσεις, ο δε μοιραίος Αλέξης Τσίπρας τις χάρισε σε ξένα -αγνώστου προελεύσεως κερδοσκοπικά funds- αδιαφορώντας για τις απάνθρωπες συνέπειες μίας τέτοιας πράξης. Αποδείχθηκε ότι ποτέ δεν τον ενδιέφερε το θέμα. Οι… δικοί του ψηφοφόροι δεν ασχολούνταν ούτε ασχολούνται με τέτοια ζητήματα. Θεωρούν εκ προοιμίου όσους δανείστηκαν ή έχουν χρήματα σε τράπεζα “απατεώνες” και “λαμόγια”. Τόσα ήξεραν και τόσα ξέρουν από οικονομία και τα… ατού τους
*Ο Νίκος Καραγιαννακίδης είναι δικηγόρος Θεσσαλονίκης και νομικός εκπρόσωπος του Συλλόγου Δανειοληπτών Βορείου Ελλάδος
