Αυστηρή αλλά υπολογισμένη γραμμή αντίδρασης απέναντι στην απόφαση της Τουρκίας να στήσει ξανά το πολεμικό σκηνικό του Αυγούστου, ακολουθεί η Αθήνα, προτάσσοντας «μετρημένες» κινήσεις στο πεδίο, στοχευμένη ρητορική και ένταση στις διπλωματικές επαφές.
Το Μαξίμου, το υπουργείο Εξωτερικών και το ελληνικό Πεντάγωνο βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή και αυξημένο συναγερμό μπροστά στην ανησυχία για τυχόν θερμό επεισόδιο, κάτι που η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να αποκλείσει ως επιδίωξη της Τουρκίας. Μια πρώτη ανάγνωση των τουρκικών προθέσεων έγινε σε έκτακτη σύσκεψη του Πρωθυπουργού, του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, του υπουργού Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνου Φλώρου χθες στο Μαξίμου. Στρατηγική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς, όπως σχολίαζαν ενημερωμένες πηγές, είναι να μην παρασυρθεί στα επικίνδυνα «παιχνίδια» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και παράλληλα στόχος είναι τα διπλωματικά μηνύματα να φτάνουν πλέον και σε ευρωπαίους εταίρους που «πόνταραν» ως τώρα στον δρόμο κατευνασμού της Αγκυρας.
Είναι σαφές ότι το περιβάλλον κατακόρυφης όξυνσης με τον νέο πλου του «Ορουτς Ρέις», που προκαλεί έντονη δυσαρέσκεια σε ΕΕ, ΝΑΤΟ και Ουάσινγκτον, βγάζει αυτομάτως εκτός κάδρου τις διερευνητικές. Το ξεκαθάρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη φράση «προφανώς δεν συζητάμε υπό αυτές τις συνθήκες, αντί για διερευνητικές επαφές έχουμε το Ορουτς Ρέις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα», ενώπιον του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας. Εκείνος από την πλευρά του μετά την επίσκεψη στη Λευκωσία και ακυρώνοντας συνειδητά την επίσκεψη στην Αγκυρα, μίλησε για τουρκικές προκλήσεις που διακόπτουν όλα όσα είχαν δρομολογηθεί και για ενέργειες που «δεν έχουν καμία σχέση με το πνεύμα κατανόησης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης που θα έπρεπε να έχουμε».
Αλλο ένα μήνυμα Μητσοτάκη αφορούσε τις πιθανές κυρώσεις προς την Τουρκία αφού κατά τον ίδιο «δώσαμε στην Τουρκία ξεκάθαρη επιλογή, ανανεωμένη σχέση με την Ευρώπη ή συνέπειες και δυστυχώς φαίνεται ότι έχει επιλέξει τον δεύτερο δρόμο». Το θέμα συζητήθηκε και με τον Μάας, ο οποίος φέρεται να δεσμεύτηκε για αυστηρότερη αντιμετώπιση της Αγκυρας από την ΕΕ και ενεργοποίηση των ομολόγων του.
Στον απόηχο των αντιδράσεων από το Βερολίνο αλλά και της αυστηρής ανακοίνωσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που προκάλεσαν ικανοποίηση στο Μαξίμου, στο προσκήνιο έρχονται τα «όπλα» της Αθήνας σε τρία επίπεδα.
Επιχειρησιακή ετοιμότητα
Ενημερωμένες πηγές εκτιμούν ότι ενδεχομένως η Αγκυρα να επιδιώκει «σύρσιμο» της Αθήνας σε υπερβολική αντίδραση, φλερτάροντας ουσιαστικά με θερμό επεισόδιο. «Σε ό,τι αφορά είτε το Ορουτς Ρέις, είτε και τη ρητορική δεν πέφτουμε σε παγίδες» έλεγαν, χαρακτηρίζοντας αυτονόητες την ύψιστη εγρήγορση και την επιχειρησιακή ετοιμότητα. Στο τραπέζι παραμένει μεταξύ άλλων το άρθρο 42 της ιδρυτικής συνθήκης της ΕΕ για στρατιωτική συνδρομή σε περίπτωση που κράτος – μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφος του, επιλογή για την οποία άλλωστε ο Δένδιας είχε ενημερώσει τους ομολόγους του από το καλοκαίρι. Η απόφαση της Τουρκίας να τορπιλίσει κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης κινητοποίησε εξαρχής τους επιτελείς του «Πενταγώνου» και πλέον σε αυξημένη επιφυλακή βρίσκεται το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων.
Διπλωματική πίεση
Η Αθήνα επιδιώκει απευθείας ενημέρωση ευρωπαίων και Αμερικανών αξιωματούχων, αξιοποιώντας ουσιαστικά το τουρκικό «άδειασμα» προς τους «μεσολαβητές», πρωτίστως στο Βερολίνο, αλλά και σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες που «επένδυσαν» στη «θετική ατζέντα» με την Τουρκία.
Θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα η συνέχεια στις τηλεφωνικές επαφές του Μητσοτάκη με ηγέτες και αξιωματούχους και ο προγραμματισμός κατ’ ιδίαν συνομιλιών πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής την Πέμπτη. Ο Πρωθυπουργός τόνισε χθες ότι οι τελευταίες εξελίξεις θα τεθούν στο τραπέζι των Βρυξελλών και αφήνοντας σαφή αιχμή για την στάση του τούρκου προέδρου εξέφρασε ελπίδα να «φτάσουμε στο σημείο που θα συζητήσουμε σαν λογικοί άνθρωποι, αντί για την εμπλοκή σε μια αχρείαστη διπλωματία των κανονιοφόρων».
Πιο κοντά οι κυρώσεις
Η ελληνική πλευρά περιμένει αλλαγή στους τόνους της Ευρώπης με περισσότερο «μαστίγιο» αυτή τη φορά, δηλαδή με έμφαση στις κυρώσεις που θα πονούσαν την Τουρκία ειδικά στην οικονομία της. Η εκτίμηση είναι ότι η ώρα των επιπτώσεων έρχεται πιο κοντά. Ο Πρωθυπουργός δεν έκανε τυχαία ειδική αναφορά σε ενεργοποίηση κάθε εργαλείου από την Ευρώπη σε περίπτωση μονομερών ενεργειών (όπως αποφασίστηκε στην τελευταία Σύνοδο) ενώ ήδη, σκληρή γλώσσα δείχνοντας ευθέως σε κυρώσεις από την ΕΕ χρησιμοποίησε ο Σεμπάστιαν Κουρτς. «Αν η Τουρκία συνεχίσει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την απειλή κυρώσεων της ΕΕ. Επίσης, θα πρέπει να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ», σχολίασε ο αυστριακός καγκελάριος.
Της Ελένης Ευαγγελοδήμου από Τα Νέα
