Δεν φτάνει που οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα δεν μας έχουν ακόμη δώσει μια πειστική απάντηση για το γεγονός ότι η περίφημη Λίστα τους για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου σε 180 χώρες φέρνει στις πρώτες θέσεις μια σειρά από χούντες. Τώρα, έχουν φτάσει στο σημείο και να… αυτοτρολάρονται!
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Ως γνωστόν, ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται αυτές τις μέρες τον Καναδά, σε ένα «ταξίδι μετανοίας». Χθες ζήτησε «συγγνώμη για το κακό που διαπράχθηκε» σε βάρος αυτοχθόνων, ιδιαίτερα σε καθολικά οικοτροφεία όπου παιδιά έπεσαν θύματα κακοποίησης, αφού, μεταξύ του 1881 και του 1996, μεταφέρθηκαν εκεί πάνω από 150.000 παιδιά ιθαγενών με σκοπό την αφομοίωσή τους.
Μέσα στο παπικό αεροπλάνο που μετέφερε τον ποντίφικα, την συνοδεία του και 75 εκκλησιαστικούς συντάκτες, η δημοσιογράφος του ισπανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου EFE Κριστίνα Καμπρέχας πρόσφερε στον προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, εκ μέρους των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, ένα από τα κράνη που χρησιμοποιούσε ο Ισπανός δημοσιογράφος Νταβίντ Μπεριάιν, που μαζί με τον εικονολήπτη Ρομπέρτο Φράιλε, δολοφονήθηκαν στις 27 Απριλίου 2021 στο Εθνικό Πάρκο Άρλι, στη Μπουρκίνα Φάσο, στην διάρκεια ενός ρεπορτάζ- ντοκιμαντέρ για την λαθροθηρία, ιδιαίτερα διαδομένη σ’ αυτή τη χώρα.
Εκείνη την εποχή η τότε κυβέρνηση προσπαθούσε να επιβάλει την απαγόρευση κυνηγιού στα εθνικά πάρκα και οι δύο ρεπόρτερς ταξίδευαν με ένα κομβόι αυτοκινήτων στην περιοχή του πάρκου. Όταν βγήκαν από το αυτοκίνητο για να σηκώσουν ένα drone πάνω από την περιοχή και να τραβήξουν αεροφωτογραφίες,
δέχθηκαν την επίθεση ενόπλων που έφτασαν με δύο φορτηγά και μια ντουζίνα μοτοσικλέτες. Μαζί τους, έχασε την ζωή του και ο Ιρλανδός Ρόρι Γιανγκ, διευθυντής της ΜΚΟ προστασίας της άγριας ζωής «Fundación Chungeta Wildlife».
Έτσι φτάσαμε στο δώρο που πήρε στα χέρια του ο πάπας. Το κράνος είχε δωρίσει στην οργάνωση η χώρα του δημοσιογράφου Ροζάουρα Ρομέρο, μια συμβολική κίνηση που σκοπό είχε, μεταξύ άλλων, να υπογραμμίσει την ανάγκη λήψης μέτρων ασφαλείας, στα οποία ο ίδιος ο αείμνηστος δημοσιογράφος έδινε μεγάλη σημασία.
Δημοσιογράφος των δύσκολων και επικίνδυνων αποστολών, ο Μπεριάιν, με σπουδές στο πανεπιστήμιο της Ναβάρας, δημιουργός της εταιρίας παραγωγής «93 Μέτρα», είχε χαρίσει κράνη και ειδικά γιλέκα στους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα της Ισπανίας, προκειμένου να τα προσφέρουν με την σειρά τους σε ρεπόρτερς που καλύπτουν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η στιγμή που ο πάπας πήρε στα χέρια του το κράνος του νεκρού δημοσιογράφου ήταν πραγματικά πολύ συγκινητική. Πολύ περισσότερο που ενημερώθηκε πως ο Μπεριάιν έδωσε το συγκεκριμένο όνομα στην εταιρία του από την απόσταση που χώριζε το σπίτι της γιαγιάς του από το παγκάκι της εκκλησίας, όπου μικρός πήγαινε να προσευχηθεί.
Και πολύ περισσότερο που ο ποντίφικας εκτιμά βαθιά το έργο των πολεμικών ανταποκριτών. «Το έργο τους είναι έργο για το Κοινό Καλό. Έχουν πέσει στην υπηρεσία του κοινού καλού της ενημέρωσης. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν γενναίοι.Προσεύχομαι γι’ αυτούς, προσεύχομαι ο Κύριος να ανταμείψει το έργο τους», είχε πει κατά την επιστροφή του από το ταξίδι του στην Μάλτα.
«Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα έδωσαν στον Πάπα Φραγκίσκο το κράνος του δημοσιογράφου David Beriain. Ένας ωραίος φόρος τιμής σε έναν σπουδαίο ρεπόρτερ και την οικογένειά του», έγραψε στο Twitter η Κριστίνα Καμπρέχας.
Ακολούθησαν και οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα Ισπανίας με δική τους ανάρτηση:
«Ο Πάπας λαμβάνει ένα κράνος από τους RSF Ισπανίας στο ταξίδι του στον Καναδά. Ανήκε στον David Beriain, ο οποίος δολοφονήθηκε μαζί με τον Roberto Fraile, και δωρίσθηκε από τη σύζυγό του στους RSF. Τιμούμε όλους τους δημοσιογράφους που έπεσαν στο καθήκον. Ευχαριστούμε την Cristina Cabrejas που το παρέδωσε για λογαριασμό μας».
Επιπλέον, ο Αλφόνσο Μπαουλούζ, πρόεδρος του ισπανικού παραρτήματος της οργάνωσης, δήλωσε πως σκοπός της χειρονομίας αυτής είναι η υπενθύμιση της σημασίας των μέτρων ασφαλείας στις εμπόλεμες περιοχές.
Μάλιστα, τον Ιούνιο του 2021, στη μνήμη των δύο Ισπανών ρεπόρτερς, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα δημιούργησαν μια εφαρμογή για πολεμικούς ανταποκριτές, το «Digital Vest», που διαθέτει ένα μπουτόν SOS, κοινοποιεί την τοποθεσία του χρήστη σε πραγματικό χρόνο και καταγράφει το επίπεδο κινδύνου
στην περιοχή, ώστε να ενημερώνονται άλλοι δημοσιογράφοι.
Χούντα και λουτρά αίματος, αλλά σε καλύτερη θέση από ΗΠΑ και Ιταλία!
Ως εδώ, όλα καλά. Με την διαφορά ότι κατά μια ειρωνεία της τύχης η Μπουρκίνα Φάσο, όπου έχασαν την ζωή τους οι δύο δημοσιογράφοι, όπου από το 2015 οι τζιχαντιστές προκαλούν αλλεπάλληλα λουτρά αίματος, όπου σήμερα σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις το 40% της επικράτειας βρίσκεται εκτός ελέγχου του Κράτους και όπου στις 22 Ιανουαρίου 2022 εκδηλώθηκε πραξικόπημα και σήμερα κυβερνάται από στρατιωτική χούντα, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Νταμιμπά, αυτή ακριβώς η χώρα, στην περίφημη Λίστα των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα κατέχει την περίοπτη θέση 41. Μια θέση πάνω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και… 17 ολόκληρες θέσεις πάνω από την Ιταλία, που βρέθηκε στη θέση 58!
Σ’ αυτήν την χώρα δόθηκαν εξαιρετικές αξιολογήσεις όσον αφορά σε όλους τους δείκτες που χρησιμοποιούν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα. Μάλιστα, το 2021, χρονιά που δολοφονήθηκαν οι δύο δημοσιογράφοι, στην ίδια λίστα, η μαστιζόμενη από όλα τα δεινά Μπουρκίνα Φάσο κατείχε την ακόμη καλύτερη θέση 37!
Όσον αφορά στον δείκτη πολιτικής κατάστασης, η χούντα της Μπουρκίνα Φάσο έλαβε τον βαθμό 23, ενώ η Ιταλία βαθμολογήθηκε με 57 και η Ελλάδα με 72. Πολύ καλή επίδοση πράγματι για χούντα!
Όσον αφορά στον δείκτη οικονομικής κατάστασης, η Μπουρκίνα Φάσο έλαβε τον βαθμό 26, με την Ιταλία στο 67 και την Ελλάδα στο 113.
Όσον αφορά στο νομοθετικό δείκτη, η Μπουρκίνα Φάσο έλαβε τον βαθμό 52, η Ιταλία τον βαθμό 59 και η Ελλάδα τον βαθμό 70.
Όσον αφορά στον κοινωνικό δείκτη, η Μπουρκίνα Φάσο έλαβε 21, η Ιταλία 49 και η Ελλάδα 103.
Όσον αφορά στον δείκτη ασφαλείας, η Μπουρκίνα Φάσο έλαβε 113, η Ιταλία 68 και η Ελλάδα 128!
Μιλάμε για την χώρα όπου μόλις στις 13 του περασμένου Ιουνίου τουλάχιστον 100 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους μετά από επίθεση των ισλαμιστών στην αγροτική περιοχή Σεϊτενγκά στον βορρά – το δεύτερο μεγαλύτερο μακελειό στην ιστορία της Μπουρκίνα Φάσο.
Δύο μέρες νωρίτερα, οι τζιχαντιστές είχαν σκοτώσει ένδεκα χωροφύλακες, με αποτέλεσμα οι δυνάμεις ασφαλείας να αποχωρήσουν και οι κάτοικοι να μείνουν εντελώς ανυπεράσπιστοι. Η μεγαλύτερη σφαγή είχε συμβεί τον Ιούνιο του 2021, στο χωριό Σολχάν, επίσης στον βορρά, κοντά στα σύνορα με τον Νίγηρα. Τότε είχαν σκοτωθεί 132 άμαχοι σύμφωνα με την κυβέρνηση, 160 σύμφωνα με πηγές της περιοχής.
Και, μετά από όλα αυτά, μιλάμε για την χώρα για την οποία ο μεσολαβητής των κρατών της δυτικής Αφρικής για την Μπουρκίνα Φάσο, ο Μαχαμαντού Ισούφου, πρώην πρόεδρος του Νίγηρα, δήλωσε:
«Σήμερα, η Μπουρκίνα Φάσο γνωρίζει πολυδιάστατη κρίση: Ασφαλείας, ανθρωπιστική, πολιτική και κοινωνικοοικονομική».
Ακριβώς δηλαδή εκεί που κατά την οργάνωση η Μπουρκίνα Φάσο έχει… αριστεύσει!
Επί όλων αυτών των θεμάτων, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα αποφεύγουν να απαντήσουν.
Μερικά στοιχεία για την Ελλάδα
Επίσης:
Το 2013 η Ελλάδα στη συγκεκριμένη Λίστα κατείχε την θέση 84, το 2014 βρέθηκε στη θέση 99 (προφανώς δεν έλαβαν υπόψη τους ότι μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ, που οι ίδιοι υπογράμμιζαν ότι συνέβη μετά από πίεση της τρόικας, η δημόσια τηλεόραση ξαναλειτούργησε πρώτα ως Δημόσια Τηλεόραση και μετά ως ΝΕΡΙΤ), το
2015 στη θέση 91 (προφανώς επιβράβευσαν με 8 θέσεις την απόφαση του τότε υπουργού κ. Παππά να καταργήσει όλες τις ανεξάρτητες αρχές και να μεταφέρει στον εαυτό του τις αρμοδιότητες του ΕΣΡ, καθώς και την παρωδία με τις τηλεοπτικές άδειες), το 2016 στη θέση 89, το 2017 στη θέση 88, το 2018 στη θέση
74, το 2019 (η μισή χρονιά ανήκει στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας) στη θέση 65, το 2020 επίσης στη θέση 65, το 2021 στη θέση 70.
Και το 2022, ξαφνικά βρεθήκαμε κατά τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα στην θέση 108. Για ποιον λόγο αυτή η επιδείνωση κατά 38 ολόκληρες θέσεις; Η αποτρόπαιη δολοφονία του σημαντικού δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ δεν αποτελεί απάντηση – όσο και αν ο θάνατός του πονάει. Διότι σ’ αυτήν την
περίπτωση η Μπουρκίνα Φάσο δεν έπρεπε να πέσει μόνο κατά 4 θέσεις μετά την δολοφονία των δύο Ισπανών δημοσιογράφων.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το 2017 οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα επιβράβευσαν την Ελλάδα με μία μονάδα και το 2018 με άλλες 14 μονάδες, ενώ η ίδια η οργάνωση είχε τον Ιούλιο του 2017 καταγγείλει την αγωγή Κοτζιά κατά του Athens Review of Books.
Τον Ιανουάριο του 2017 η οργάνωση είχε επίσης καταγγείλει την τοποθέτηση στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ επικεφαλής του ΔΟΛ, ως «νέα επίθεση του Έλληνα πρωθυπουργού (σ.σ. Τσίπρα) στην ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και τον πλουραλισμό. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να εργάζεται για να διασφαλίσει τον
πλουραλισμό και την ελευθερία του Τύπου και όχι απλά να τον ελέγχει», όπως ανέφερε η επικεφαλής του Γραφείου της οργάνωσης για τα Βαλκάνια Πολίν Αντές- Μέβελ. Στην ίδια ανακοίνωση γίνεται αναφορά και στο θέμα των τηλεοπτικών αδειών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η συγκεκριμένη ανακοίνωση έφερε τον τίτλο «Ελλάδα: Ο ανησυχητικός εναγκαλισμός του πρωθυπουργού με εχθρικό όμιλο ενημέρωσης»! Αλλά παρ’ όλα αυτά μας ενημέρωναν πως βρισκόμασταν στη θέση 89!
Και το 2018, όταν πια μας είχαν κατατάξει στη θέση 74, οι ίδιοι οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα κατήγγελλαν την σύλληψη τριών δημοσιογράφων του «Φιλελεύθερου» για ρεπορτάζ σχετικά με την μεταναστευτική κρίση, μετά από μήνυση του τότε υπουργού Άμυνας Καμμένου. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα είχαν αποκαλέσει τότε τις συλλήψεις «δυσανάλογες».
Η ίδια επικεφαλής του Γραφείου Βαλκανίων ανέφερε τότε: «Καταδικάζουμε την δυσανάλογη σύλληψη δημοσιογράφων επειδή τόλμησαν να ασκήσουν κριτική σε έναν υπουργό της κυβέρνησης».
Αλλά παρ’ όλα αυτά, η θέση μας βρισκόταν στον αριθμό 74.
Και τελικά συγγνώμη, αλλά πώς βρεθήκαμε ξαφνικά στη θέση 108 από το 70 του 2021; Το σκεπτικό περί νόμου για περιορισμό των fake news κατά την πανδημία δεν στέκει, διότι πολλές χώρες ανέλαβαν τέτοια δράση για να περιορίσουν τις συνέπειες στην υγειονομική κατάσταση. Ούτε το σκεπτικό περί αποχώρησης της γνωστής Ολλανδής δημοσιογράφου για τις «καταγγελίες» της για το μεταναστευτικό – η οποία μάλλον δεν είχε αποχωρήσει! Ούτε τα περί ενίσχυσης του Τύπου κατά την πανδημία, βέβαια. Ούτε τα περί αυτολογοκρισίας, διότι αυτή αναφέρεται στις περισσότερες εκθέσεις τους για πολλές χώρες – μεταξύ των οποίων και η Μπουρκίνα Φάσο! Ούτε τα περί απειλών σε δημοσιογράφους που καλύπτουν διαδηλώσεις περνάνε, διότι και αυτό υπάρχει σε πολλές εκθέσεις.
Άλλωστε – και σε σχέση με την Ολλανδή δημοσιογράφο – για την Μπουρκίνα Φάσο η οργάνωση αναφέρει πως τον Μάιο του 2021, ένας Γάλλος δημοσιογράφος και ένας Βέλγος κινηματογραφιστής, διαπιστευμένοι και οι δύο, απελάθηκαν από τη χώρα με την «ανυπόστατη» κατηγορία ότι αποτελούν «απειλή για την κρατική ασφάλεια». Προσθέτοντας ότι μετά το πραξικόπημα του Ιανουαρίου 2022 κόπηκε το Ιντερνέτ. Και ότι οι δημοσιογράφοι απειλούνται και δέχονται επιθέσεις όταν καλύπτουν διαδηλώσεις.
Συγγνώμη, αλλά – αν και παντού διαβάζουμε τα ίδια περίπου στις εκθέσεις της οργάνωσης – το ερώτημα παραμένει: Γιατί η Ελλάδα βρίσκεται στην θέση 108 και η Μπουρκίνα Φάσο στη θέση 41;
Και ένα παράδειγμα από την Αυστρία
Και για να μην μιλάμε μόνο για την αφρικανική χώρα, ας πάρουμε το παράδειγμα της Αυστρίας, η οποία βρίσκεται στη θέση 31. Μια πολύ καλή θέση, εντάξει;
Προσέξτε τώρα τι γράφουν στην έκθεσή τους για την Αυστρία οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα:
«Στην Αυστρία, η ελευθερία του Τύπου υπονομεύεται από διάφορες πολιτικές πιέσεις ή περιορισμούς όσον αφορά στην πρόσβαση στις πληροφορίες. Επεισόδια βίας σε δημόσιες εκδηλώσεις εμπόδισαν τους δημοσιογράφους να μεταδώσουν ελεύθερα».
Και:
«Προσπάθειες άσκησης επιρροής στον Τύπο είναι συνεχείς στην Αυστρία. Υπάρχει υποψία ότι πολιτικοί αγόρασαν κάλυψη σε εφημερίδα με λεφτά των φορολογουμένων, ενώ άλλοι προσπάθησαν να επέμβουν με επισκέψεις σε εκδοτικά γραφεία, όπως ο πρώην καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς. Το 2021 υποχρεώθηκε σε παραίτηση εξαιτίας της κατηγορίας ότι αγόρασε θετική κάλυψη σε μια εφημερίδα».
Αναφέρει επίσης η οργάνωση ότι η Αυστρία είναι το μόνο μέλος της ΕΕ που δεν έχει ακόμη νόμο για την ελευθερία του Τύπου και τα σχετικά σχέδια νόμου δεν έχουν ψηφιστεί από το 2021. Και ότι η δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων παρεμποδίζεται από την αστυνομία μέσα από συνεχείς ελέγχους ταυτοτήτων, ενώ κίνδυνο διατρέχουν κυρίως οι γυναίκες δημοσιογράφοι.
Οπότε πώς εξηγείται το 31 της Αυστρίας σε σχέση με το 108 της Ελλάδας;
Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα οφείλουν μερικές πραγματικές απαντήσεις. Διαφορετικά ας ξεκινήσουν να μοιράζουν κράνη δεξιά – αριστερά για να αποφεύγουμε τις δικές τους βόμβες…
*Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου,
δημοσιογράφος
