Η εφαρμογή του θεσμού «ν+2/ν+4/ν+6» καθίσταται πλέον καθολική και υποχρεωτική για όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ). Οι πρώτες αυτοδίκαιες διαγραφές αναμένονται να γίνουν από το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση που δημοσιεύθηκε σήμερα, 22 Οκτωβρίου 2025, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η απόφαση, με τίτλο «Ρύθμιση διαδικαστικών ζητημάτων ανώτατης διάρκειας φοίτησης του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α’ 141)», και υπογραφείσα από τον υφυπουργό Παιδείας, Νίκο Παπαϊωάννου, προσδιορίζει με λεπτομέρεια τη διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 76, καλύπτοντας κενά και ρυθμίζοντας τις λεπτομέρειες για τα ΑΕΙ.
Παράλληλα, η απόφαση εισάγει δικλείδες προστασίας για φοιτητές που αντιμετωπίζουν τεκμηριωμένα εμπόδια ή έχουν λίγα μαθήματα υπόλοιπο.
Τα ΑΕΙ υποχρεούνται να οργανώσουν ηλεκτρονικό σύστημα ειδοποίησης και εξατομικευμένους πίνακες ορίων, προκειμένου η εφαρμογή του μέτρου να γίνεται με διαφάνεια και αξιοπιστία.
Νομικό πλαίσιο
Η υπουργική απόφαση εκδίδεται σε εκτέλεση του άρθρου 76 του νόμου 4957/2022 («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα»).
Το άρθρο αυτό καθιέρωσε την έννοια της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, προβλέποντας ότι:
- Για προγράμματα με ελάχιστη διάρκεια οκτώ εξάμηνα (τέσσερα έτη), η ανώτατη διάρκεια είναι οκτώ + τέσσερα = δώδεκα εξάμηνα (έξι έτη).
- Για προγράμματα πενταετούς φοίτησης, η ανώτατη διάρκεια είναι έντεκα έτη (δέκα εξάμηνα + έξι).
- Για προγράμματα εξαετούς φοίτησης, η ανώτατη διάρκεια είναι δώδεκα έτη (δώδεκα εξάμηνα + έξι).
Η απόφαση που δημοσιεύτηκε σήμερα προσδιορίζει πώς θα εφαρμοστούν αυτά τα χρονικά όρια, πώς θα ενημερωθούν οι φοιτητές και πότε επέρχεται η διαγραφή.
Πιο αναλυτικά:
Άρθρο 1 – Φοιτητές που εισήχθησαν από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και μετά
Η ανώτατη διάρκεια φοίτησης για όσους φοιτούν ή θα φοιτήσουν από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 καθορίζεται ως εξής:
• Τετραετή προγράμματα (8 εξάμηνα): Ανώτατη διάρκεια 12 εξάμηνα (6 έτη).
• Πενταετή προγράμματα (10 εξάμηνα): Ανώτατη διάρκεια 16 εξάμηνα (8 έτη).
• Εξαετή προγράμματα (12 εξάμηνα): Ανώτατη διάρκεια 18 εξάμηνα (9 έτη).
Η παρακολούθηση, οι δηλώσεις μαθημάτων και η συμμετοχή σε εξετάσεις παύουν μόλις παρέλθει η ανώτατη διάρκεια. Μετά από αυτό, ο φοιτητής διαγράφεται αυτοδίκαια από το μητρώο του Ιδρύματος.
Άρθρο 2 – Φοιτητές που εισήχθησαν πριν το 2022-2023
Για όσους φοιτητές είχαν εγγραφεί πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, η απόφαση προβλέπει μεταβατικό καθεστώς.
1. Όσοι δεν είχαν υπερβεί την ελάχιστη διάρκεια σπουδών κατά τη δημοσίευση του ν. 4777/2021
◦ Υπάγονται στις ίδιες ρυθμίσεις με τους νεότερους φοιτητές.
◦ Δηλαδή, έχουν ανώτατη διάρκεια ίση με την ελάχιστη διάρκεια του προγράμματος + 4 ή 6 εξάμηνα, ανάλογα με το πρόγραμμα.
◦ Ο υπολογισμός ξεκινά από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.
2. Όσοι είχαν ήδη υπερβεί την ελάχιστη διάρκεια κατά τη δημοσίευση του ίδιου νόμου
◦ Δικαιούνται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους εντός της ελάχιστης διάρκειας του προγράμματος, υπολογιζόμενης από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.
◦ Π.χ. φοιτητής τετραετούς σχολής που είχε ήδη συμπληρώσει τέσσερα έτη το 2021-22 έχει προθεσμία τεσσάρων ετών, δηλαδή έως το 2024-2025.
Άρθρο 3 – Ειδικές κατηγορίες φοιτητών
Η απόφαση προβλέπει εξαιρέσεις για φοιτητές, που τεκμηριώνουν σοβαρούς λόγους υγείας, αναπηρία, γονεϊκές ή φροντιστικές υποχρεώσεις, στρατιωτική θητεία, καθώς και για φοιτητές που βρίσκονται σε διεθνή κινητικότητα (Erasmus).
• Οι φοιτητές αυτοί μπορούν να ζητήσουν παράταση της ανώτατης διάρκειας με αιτιολογημένη απόφαση της Συγκλήτου ή του αρμόδιου οργάνου.
• Το αίτημα υποβάλλεται έως το τέλος του εξαμήνου πριν από τη λήξη της ανώτατης διάρκειας.
• Η παράταση δεν μπορεί να υπερβαίνει δύο (2) ακαδημαϊκά εξάμηνα κάθε φορά, και χορηγείται μία μόνο φορά, εκτός αν συντρέχουν μόνιμες αναπηρίες.
Άρθρο 4 – Διαδικασία ενημέρωσης και ειδοποίησης
Η απόφαση καθιστά υποχρεωτικά τα Ιδρύματα να ενημερώνουν έγκαιρα και τεκμηριωμένα τους φοιτητές:
• Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, του πληροφοριακού συστήματος ή της γραμματείας.
• Τουλάχιστον δύο εξάμηνα πριν από τη λήξη της ανώτατης διάρκειας.
• Στην ειδοποίηση αναφέρεται ρητά η ακριβής ημερομηνία λήξης και οι δυνατότητες υποβολής αίτησης παράτασης.
Η παράλειψη ενημέρωσης από το Ίδρυμα δεν αναστέλλει την εφαρμογή του νόμου, αλλά παρέχει δικαίωμα προσφυγής του φοιτητή στη Σύγκλητο για επανεξέταση της διαγραφής.
Άρθρο 5 – Διαγραφή και επανεγγραφή
Η διαγραφή από τα μητρώα του Ιδρύματος επέρχεται:
• Αυτοδικαίως με τη λήξη της ανώτατης διάρκειας.
• Με απόφαση της Κοσμητείας ή της Συγκλήτου, που επικυρώνει την πράξη διαγραφής.
• Το Ίδρυμα οφείλει να ενημερώσει τον φοιτητή και να εκδώσει σχετική βεβαίωση φοίτησης μέχρι τη διαγραφή.
Επιπλέον, η απόφαση προβλέπει ότι οι διαγραφέντες μπορούν να επανεγγραφούν εφόσον το προβλέψει μεταγενέστερη νομοθετική ρύθμιση, αλλά όχι αυτεπάγγελτα.
Άρθρο 6 – Μερική φοίτηση και αναστολές
Για φοιτητές που βρίσκονται σε μερική φοίτηση (π.χ. εργαζόμενοι, γονείς ή άτομα με αναπηρία), ο χρόνος φοίτησης μετρά στο ήμισυ.
Αντιθέτως, οι αναστολές φοίτησης (λόγω υγείας, στρατού, εγκυμοσύνης, Erasmus κ.ά.) δεν υπολογίζονται στην ανώτατη διάρκεια, αρκεί να έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο του Ιδρύματος.
Άρθρο 7 – Ειδικές ρυθμίσεις για αποφοίτηση
Οι φοιτητές των οποίων η ανώτατη διάρκεια λήγει εντός εξαμήνου, αλλά τους απομένουν έως και τέσσερα μαθήματα, μπορούν να συμμετάσχουν σε έκτακτη εξεταστική περίοδο, που προβλέπεται ειδικά για αυτούς.
Η ρύθμιση αυτή στοχεύει να αποτρέψει διαγραφές φοιτητών, που έχουν ολοκληρώσει σχεδόν όλο το πρόγραμμα σπουδών τους.
Άρθρο 8 – Υποχρεώσεις των ΑΕΙ
Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα υποχρεούνται:
• Να επικαιροποιήσουν τους εσωτερικούς κανονισμούς σπουδών εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης.
• Να προσαρμόσουν τα πληροφοριακά συστήματα και τα μητρώα φοιτητών ώστε να παρακολουθούν αυτόματα την πορεία φοίτησης.
• Να δημοσιοποιήσουν στην ιστοσελίδα τους πίνακες με τα χρονικά όρια ανά έτος εισαγωγής και πρόγραμμα σπουδών.
Άρθρο 9 – Μεταβατικές και τελικές διατάξεις
• Οι φοιτητές που έχουν ήδη υπερβεί την ανώτατη διάρκεια κατά την έναρξη ισχύος της απόφασης, παραμένουν εγγεγραμμένοι μέχρι το τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους (2025-2026) ώστε να τους δοθεί χρόνος ολοκλήρωσης ή αίτησης παράτασης.
• Η απόφαση τίθεται σε ισχύ από τη δημοσίευσή της στο ΦΕΚ.
• Κάθε προηγούμενη εγκύκλιος ή οδηγία για τον ίδιο σκοπό παύει να ισχύει.
Ποιες είναι οι πρακτικές συνέπειες
Η εφαρμογή της ρύθμισης φέρνει για πρώτη φορά ενιαίο πλαίσιο χρονικών ορίων σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας.
Συγκεκριμένα, τα ΑΕΙ καλούνται να:
• Ορίσουν με σαφήνεια το ημερολόγιο λήξης ανώτατης φοίτησης για κάθε έτος εισαγωγής.
• Διασφαλίσουν τη διαφάνεια στην ενημέρωση των φοιτητών.
• Προβλέψουν δίκαιη διαδικασία εξέτασης αιτημάτων παράτασης.
Από την πλευρά τους, οι φοιτητές οφείλουν να είναι ενημερωμένοι για το προσωπικό τους όριο φοίτησης, καθώς η διαγραφή πλέον επέρχεται αυτοματοποιημένα.
Υπογραμμίζεται, ότι η υπουργική απόφαση της 22ας Οκτωβρίου 2025 σηματοδοτεί την πλήρη ενεργοποίηση του θεσμού της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, όπως είχε θεσπιστεί ήδη από το 2022. Με σαφείς διαδικασίες, προθεσμίες και εξαιρέσεις, επιχειρεί να εξασφαλίσει ενιαία αντιμετώπιση όλων των φοιτητών, ανεξαρτήτως Ιδρύματος. Η εφαρμογή της θα ξεκινήσει άμεσα, ενώ τα πανεπιστήμια καλούνται να προσαρμόσουν τους κανονισμούς τους εντός τριμήνου. Η επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά (2025-2026) θα είναι, έτσι, η πρώτη όπου το πλαίσιο θα ισχύσει καθολικά και υποχρεωτικά.
Συνοπτικός πίνακας με όλες τις βασικές διατάξεις και διευκρινίσεις της υπουργικής απόφασης «Ρύθμιση διαδικαστικών ζητημάτων ανώτατης διάρκειας φοίτησης του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141)» (ΦΕΚ 22/10/2025)
Θέμα / Άρθρο Περιεχόμενο – Ρυθμίσεις Ποιους αφορά / Παρατηρήσεις
Άρθρο 1 – Ανώτατη διάρκεια φοίτησης για εισαχθέντες από 2022-2023
- Τετραετή προγράμματα: 8 + 4 = 12 εξάμηνα (6 έτη)
- Πενταετή: 10 + 6 = 16 εξάμηνα (8 έτη)
- Εξαετή: 12 + 6 = 18 εξάμηνα (9 έτη) Όλοι οι φοιτητές που εγγράφηκαν από το ακαδ. έτος 2022-2023 και μετά.
Άρθρο 2 – Φοιτητές πριν το 2022-2023
- Όσοι δεν είχαν υπερβεί την ελάχιστη διάρκεια έως το 2021-2022: ίδια όρια με Άρθρο 1.
- Όσοι είχαν υπερβεί: προθεσμία ίση με την ελάχιστη διάρκεια σπουδών (από 2021-22). Εφαρμογή μεταβατική. Διαφορετικά όρια ανά πρόγραμμα σπουδών.
Άρθρο 3 – Εξαιρέσεις & παρατάσεις
Παράταση έως 2 εξάμηνα (μία φορά) για:
- αναπηρία, σοβαρή ασθένεια, στρατιωτική θητεία
- εγκυμοσύνη, φροντιστικά καθήκοντα, Erasmus. Με απόφαση Συγκλήτου. Αίτηση πριν τη λήξη της ανώτατης διάρκειας.
Άρθρο 4 – Ενημέρωση φοιτητών
Τα ΑΕΙ υποχρεούνται να ενημερώνουν ηλεκτρονικά κάθε φοιτητή τουλάχιστον 2 εξάμηνα πριν τη λήξη του ορίου. Μέσω email ή πληροφοριακού συστήματος. Η μη ειδοποίηση δεν αναστέλλει τη διαγραφή.
Άρθρο 5 – Διαγραφή
Επέρχεται αυτοδικαίως με τη λήξη της ανώτατης διάρκειας.
- Επικυρώνεται από Κοσμητεία/Σύγκλητο. Το Ίδρυμα εκδίδει βεβαίωση φοίτησης. Δεν προβλέπεται αυτόματη επανεγγραφή.
Άρθρο 6 – Μερική φοίτηση & αναστολές
- Μερική φοίτηση: χρόνος υπολογίζεται στο ήμισυ.
- Εγκεκριμένες αναστολές (υγεία, στρατός, Erasmus κ.λπ.) δεν προσμετρώνται. Οι φοιτητές πρέπει να έχουν λάβει επίσημη έγκριση από το ΑΕΙ.
Άρθρο 7 – Έκτακτη εξεταστική για αποφοίτηση
Αν απομένουν έως 4 μαθήματα και λήγει η ανώτατη διάρκεια, επιτρέπεται έκτακτη εξεταστική περίοδος. Ισχύει μόνο για φοιτητές στην τελική φάση σπουδών.
Άρθρο 8 – Υποχρεώσεις ΑΕΙ
- Επικαιροποίηση κανονισμών σπουδών εντός 3 μηνών.
- Ενημέρωση ιστοσελίδας και μητρώου φοιτητών. Τα Ιδρύματα οφείλουν να εμφανίζουν σαφώς τα όρια ανά έτος εισαγωγής.
Άρθρο 9 – Μεταβατικές & τελικές διατάξεις
- Όσοι έχουν ήδη υπερβεί τη διάρκεια, παραμένουν εγγεγραμμένοι έως τέλους 2025-26.
- Έναρξη ισχύος: 22/10/2025. Καταργούνται προηγούμενες εγκύκλιοι/οδηγίες.
