Σε μια σημαντική τομή για τη διαχείριση του παρανόμως αποκτηθέντος πλούτου, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στην ενεργοποίηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου, που επιτρέπει στο Δημόσιο να αξιοποιεί ακίνητα, χρηματικά ποσά, έργα τέχνης, τιμαλφή, οχήματα και θαλάσσια μέσα αναψυχής, τα οποία προέρχονται από εγκληματικές ενέργειες.
Η αξιοποίηση αυτών των στοιχείων, που μέχρι πρότινος έμεναν ουσιαστικά αδρανή ή αναξιοποίητα, περνά πλέον σε μια νέα εποχή λειτουργικής αξιοποίησης υπέρ του κράτους και της κοινωνίας.
Καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή του νέου πλαισίου θα διαδραματίσει η σύσταση ενός Κεντρικού Μητρώου που θα καταγράφει και θα οργανώνει κάθε περιουσιακό στοιχείο που προέρχεται από ποινικές υποθέσεις όπως οικονομική απάτη, διακίνηση μαύρου χρήματος, παραεμπόριο, εκμετάλλευση ανθρώπων ή φορολογική παραβατικότητα. Για τη δημιουργία και τη λειτουργία του Μητρώου έχει συγκροτηθεί ειδική επιτροπή με 12 μέλη, τα οποία έχουν ήδη ξεκινήσει να εργάζονται πάνω στο τεχνικό και λειτουργικό σκέλος του έργου. Στόχος της ομάδας είναι η σύνταξη ενός πλήρους πορίσματος που θα παραδοθεί στον αρμόδιο υπουργό και θα αποτελέσει τη βάση για την έκδοση υπουργικής απόφασης.
Το νέο σύστημα προβλέπει την πλήρη παρακολούθηση της πορείας κάθε δεσμευμένου ή δημευμένου στοιχείου από τη στιγμή της κατάσχεσης μέχρι την τελική εκκαθάριση της υπόθεσης. Ειδικά για κινητά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας, όπως πολυτελή κοσμήματα ή αυτοκίνητα με αξία άνω των 300.000 ευρώ, ανοίγει η δυνατότητα εκποίησης, με την προϋπόθεση όμως ότι έχει προηγηθεί τελεσίδικη απόφαση δήμευσης. Σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, αυτή η διαδικασία μπορεί να επισπευστεί, εφόσον υπάρχει άμεσος κίνδυνος καταστροφής ή απώλειας της αξίας τους.
Πέρα από τη δυνατότητα πώλησης, το νέο θεσμικό πλαίσιο ενισχύει τη χρήση των κατασχεμένων περιουσιών για επιχειρησιακές ή κοινωνικές ανάγκες του κράτους. Έτσι, δημόσιες υπηρεσίες, δυνάμεις ασφαλείας ή φορείς κοινής ωφέλειας μπορούν να κάνουν χρήση αυτών των στοιχείων χωρίς κόστος ή με συμβολικό αντίτιμο, μέχρι να κριθεί η υπόθεση από τα δικαστήρια. Στην περίπτωση των ακινήτων, δεν προβλέπεται εκποίηση αλλά μόνο αξιοποίηση μέσω μίσθωσης ή παραχώρησης χρήσης. Η διαχείριση αναλαμβάνεται από την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, ενώ για όσα ακίνητα έχουν ήδη ενοικιαστεί, τα εισπραττόμενα μισθώματα κατατίθενται σε ειδικό λογαριασμό έως ότου ξεκαθαριστεί η ιδιοκτησιακή κατάσταση.
Όλες οι χρηματικές αξίες, όπως καταθέσεις, θυρίδες ή τίτλοι, μεταφέρονται σε λογαριασμούς δεσμευμένους στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, εξασφαλίζοντας απόλυτη διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα. Τα έσοδα που προκύπτουν από εκποιήσεις ή μισθώσεις καταγράφονται και αποδίδονται αναλόγως του τελικού αποτελέσματος της κάθε υπόθεσης, είτε στο Δημόσιο είτε στον ιδιώτη εφόσον προκύψει αθώωση.
Το νομοθετικό και λειτουργικό πλαίσιο που επεξεργάζεται η επιτροπή περιλαμβάνει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες για το πώς θα διασυνδέεται το Μητρώο με άλλες βάσεις δεδομένων κρατικών υπηρεσιών, όπως η ΑΑΔΕ, η Δικαιοσύνη και η Αστυνομία, με στόχο την απρόσκοπτη διασταύρωση και επαλήθευση των πληροφοριών. Επίσης, θα καθοριστούν ρητά τα επίπεδα πρόσβασης στο σύστημα και οι αρμοδιότητες κάθε χρήστη, προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοπιστία και η προστασία των δεδομένων.
Με την υλοποίηση αυτής της μεταρρύθμισης, η κυβέρνηση προχωρά στην εμπέδωση ενός πιο δίκαιου, αποτελεσματικού και διαφανούς συστήματος διαχείρισης των παράνομων περιουσιακών στοιχείων, ενισχύοντας την κοινωνική ανταποδοτικότητα, την έννοια του κράτους δικαίου και την αξιοποίηση κάθε πόρου που μέχρι σήμερα έμενε αδρανής στα όρια της γραφειοκρατίας και της καθυστέρησης.
