Δυο περίπου μήνες πριν την προγραμματισμένη έξοδο από την ΕΕ πολλά κρίσιμα ερωτήματα εξακολουθούν να μένουν αναπάντητα. Τι θα σήμαινε για παράδειγμα ένα σκληρό Brexit για τους ευρωπαίους πολίτες που ζουν εκεί;
Όσοι ζουν ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο ή σχεδιάζουν να μεταναστεύσουν εκεί γνωρίζουν σίγουρα έννοιες όπως Settled Status, Pre-Settled-Status ή Permanent Residence Card. Μέχρι και σήμερα ισχύει και στη Βρετανία η αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των ευρωπαίων πολιτών. Το ευρωπαϊκό δίκαιο διευθετεί και απλοποιεί για τους Ευρωπαίους το ιδιαίτερα σύνθετο ζήτημα της μετανάστευσης και των μετακινήσεων.
Με τον Μπόρις Τζόνσον να κρατά τα ηνία της χώρας όμως όλα φαίνεται να αλλάζουν. Στόχος είναι ένα «νέο, δίκαιο σύστημα μετανάστευσης», διεμήνυσε προ ημερών το Λονδίνο, προαναγγέλλοντας μια πιο σκληρή στάση στο ζήτημα σε σχέση με την προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτό ισοδυναμεί ουσιαστικά με το τέλος της ελεύθερης μετακίνησης. Αλλά τι ακριβώς σημαίνει για τους πολίτες;
Τι προβλέπεται σε περίπτωση μη συμφωνίας
Στη Γερμανία ορισμένες πρώτες απαντήσεις δίνει η ιστοσελίδα των γερμανικών διπλωματικών αντιπροσωπειών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η καταχώρηση υπό τον τίτλο «Συχνές ερωτήσεις και πληροφορίες για γερμανούς πολίτες για το Brexit» αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι ακόμη και στην περίπτωση μη συμφωνίας, η βρετανική κυβέρνηση έχει προαναγγείλει ότι «κατά την είσοδό του στη χώρα κάθε ευρωπαίος πολίτης λαμβάνει αυτόματα μια τρίμηνη άδεια παραμονής και εργασίας (leave to remain). Eάν θέλετε να παραμείνετε πάνω από τρεις μήνες, μπορείτε να αιτηθείτε στο Home Office μια άδεια παραμονής, η οποία μπορεί να διατεθεί για ένα διάστημα 36 μηνών».
Στην παρούσα φάση βέβαια κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα διαχειρίζονται μελλοντικά οι βρετανικές αρχές και όταν το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει εγκαταλείψει οριστικά την ΕΕ τις αιτήσεις αυτές.
Γεγονός είναι πάντως ότι από τις 30 Μαρτίου του 2019 έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή το νέο σύστημα καταγραφής των πολιτών της ΕΕ, το λεγόμενο EU Settlement Scheme. Βάσει αυτού όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να έχουν υποβάλει αίτηση το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2020 για το νέο στάτους παραμονής τους στη χώρα. Το σύστημα αυτό αποδίδει στους ευρωπαίους πολίτες καθεστώς μονίμου διαμένοντος, που ισοδυναμεί με μόνιμη άδεια παραμονής και εργασίας και καθεστώς προσωρινού διαμένοντος με χρονικό περιορισμό πέντε χρόνων, που μπορεί ωστόσο να ανανεωθεί (settled και pre-settled status).
Στη Μεγάλη Βρετανία ζουν σήμερα περίπου 3,5 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες. Καθότι όμως δεν προβλέπεται υποχρέωση δήλωσης στον τόπο διαμονής, όπως ισχύει για παράδειγμα στη Γερμανία, έχουν δηλωθεί μέχρι στιγμής από αυτούς μόλις ένα εκατομμύριο, όπως αναφέρει το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa. Όποιος όμως θέλει να αποφύγει στο μέλλον προβλήματα με τις αρχές, τον εργοδότη ή τον ασφαλιστικό του φορέα, θα πρέπει να απευθυνθεί προσεχώς στις αρμόδιες βρετανικές υπηρεσίες. Άγνωστο παραμένει πώς ακριβώς θα ελέγχονται όλα αυτά στο μέλλον από τις βρετανικές αρχές και κυρίως στα αεροδρόμια της χώρας.
