Με επίθεση στη Ζωή Κωνσταντοπούλου για την οποία είπε ότι θυμήθηκε τον παλιό της εαυτό του 2015 ξεκίνησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τη δευτερολογία του στη Βουλή για το θέμα των δράσεων για την αποκατάσταση των ζημιών στη Θεσσαλία και τον Έβρο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η καρδιά της Ζωής Κωνσταντοπούλου δεν ραγίζει περισσότερο από τις καρδιές των υπολοίπων όταν βλέπουν καταστροφές όπως αυτές της Θεσσαλίας και ότι δεν έχει κανένα μονοπώλιο ευαισθησίας. Την χαρακτήρισε, μάλιστα, «εθνικό εισαγγελέα» που κουνά το δάχτυλο. «Ο καθένας επιλέγει τον τρόπο που πολιτεύεται» συμπλήρωσε και την κατηγόρησε ότι υπόσχεται λεφτόδεντρα στους πολίτες.
Απαντώντας σε όσα είπε ο Σωκράτης Φάμελλος, ο πρωθυπουργός διαπίστωσε την επιθετικότητα του και αναρωτήθηκε αν αυτό είναι αποτέλεσμα των εσωκομματικών προβλημάτων. Βλέποντας την απουσία των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ από τη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι ο «ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει κόμμα Black Friday. Με το ζόρι είναι εδώ οι μισοί βουλευτές». Επί της ουσίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε στο επιχείρημα του Σωκράτη Φάμελλου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε παραδώσει όλα τα εργαλεία για την αντιμετώπιση της κλιματικής λέγοντας ότι το μόνο που υπήρχε ένα γραφείο σε ένα ετοιμόρροπο κτήριο και ένας χάρτης πλημμυρών που δεν προέβλεψαν με καμία ακρίβεια τα πλημμυρικά φαινόμενα.
Απαντώντας στον Νίκο Ανδρουλάκη, ο πρωθυπουργός έριξε μια σπόντα στους πολιτικούς αρχηγούς που βρίσκονται στη Βουλή και είναι αρνητές της κλιματικής αλλαγής. «Πρέπει να αντιδράσουμε γιατί ξέρουμε ότι μπορούμε να φτάσουμε σε ένα σημείο που δεν θα υπάρχει επιστροφή» είπε για την παγκόσμια προσπάθεια της πράσινης μετάβασης στην οποία η Ελλάδα πρωταγωνιστεί. «Η χώρα μας είναι από τους πρωταθλητές στην πράσινη ενέργεια» είπε ο πρωθυπουργός αλλά ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη μπορούν να λύσουν μόνες τους το πρόβλημα.
Για το πόρισμα των Ολλανδών, ο πρωθυπουργός απάντησε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ότι αναφέρει πως ο «Daniel» ήταν ίσως η πιο ισχυρή καταιγίδα που χτύπησε ποτέ την Ευρώπη κατά τη διάρκεια της οποίας έπεσαν 3,7 δισ. κυβικά μέτρα νερού. Το πόρισμα συγκρίνει τον «Daniel» με τις καταστροφές του 2021 στην Ευρώπη και επισημαίνει ότι ήταν ευτύχημα που η Ελλάδα δεν θρήνησε εκατοντάδες θύματα. Είπε επίσης ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί το σύστημα «κάθε χωριό ένα βιλαέτι» όπου κάθε δήμος αποφασίζει για έργα χωρίς να ενδιαφέρεται για τις συνέπειες σε μια γειτονική περιοχή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η Λάρισα πλημμύρισε επειδή στην κοίτη του Πηνειού στη Γιάννουλη έχουν χτιστεί από σπίτια έως μάντρες και ζήτησε τη στήριξη των τοπικών βουλευτών όταν θα γίνουν κατεδαφίσεις. Για την Κάρλα είπε ότι θα πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις. «Αν αποφασίσουμε ότι η περιοχή της Κάρλας θα είναι λεκάνη απορροής του Πηνειού τότε θα πρέπει να πούμε στους ανθρώπους ότι δεν μπορείτε να καλλιεργείτε άλλο γιατί θα υπάρχουν πλημμύρες». Δύσκολες αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν, είπε, και για την αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας.
Δείτε τη δευτερολογία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή:
Η δευτερολογία
Διαβάστε αναλυτικά τη δευτερολογία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη συζήτηση για την υλοποίηση των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για την ανασυγκρότηση των περιοχών της Θεσσαλίας και του Έβρου αλλά και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης:
«Δεν νομίζω ότι χρειάστηκε, κα Κωνσταντοπούλου, να περάσουν πολλοί μήνες στο κοινοβούλιο για να θυμηθείτε τον παλιό σας εαυτό, τον οποίο τουλάχιστον εμείς οι παλαιότεροι θυμόμαστε καλά από την παρουσία σας στο κοινοβούλιο, ειδικά το πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης της χώρας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά μιας και με ρωτήσατε ευθέως για ζητήματα που αφορούν τη λογοδοσία και εμφανιστήκατε για ακόμα μία φορά, με πολύ δραματικό και παραστατικό τρόπο, ως η μόνη κάτοχος του μονοπωλίου της κοινωνικής ευαισθησίας, ωσάν εμείς που εκπροσωπούμε το 41% του ελληνικού λαού να μη νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους, να αντιμετωπίζουμε τον ανθρώπινο πόνο με κυνισμό, ως ευκαιρία πλουτισμού, έτσι δεν είναι;
Και μόνο εσείς, με κάποιο μαγικό τρόπο ενδεδυμένη το "φωτοστέφανο της κατόχου της απόλυτης ευαισθησίας", να δικαιούστε να μιλάτε για τα ζητήματα αυτά. Λες και η δική σας η καρδιά ραγίζει πιο πολύ όταν βλέπετε τον κατατρεγμένο, ο οποίος δοκιμάζεται από μία κρίση, αλλά αναλώνετε τον χρόνο σας, αντί να κινητοποιήσετε κανέναν εθελοντή, στο να γίνετε μια μηχανή παραγωγής κοινοβουλευτικών ερωτήσεων.
Βάλτε το κόμμα σας λίγο -δεν τους είδαμε παρόντες τους εθελοντές σας στις δύσκολες ημέρες της Θεσσαλίας, όταν συντάχθηκε η κοινωνία με τον κρατικό μηχανισμό- να υποστηρίξουν πολίτες οι οποίοι πραγματικά δοκιμάζονταν. Ναι, υπήρξαν πολίτες που πέρασαν πολύ μεγάλη ταλαιπωρία. Κάποιο ελικόπτερο όμως στο Βλοχό ήρθε, τους πήρε αυτούς τους πολίτες και τους πήγε σε ασφαλές μέρος. Κάποιοι μερίμνησαν, μέσα σε αυτή την πρωτοφανή κρίση, να πάνε στα λασπωμένα νερά, στα οποία δεν μπορούσε να πάει καμία λέμβος γιατί θα μπλόκαρε αμέσως η μηχανή, και να κολυμπήσουν μέσα σε αυτά τα νερά για να απομακρύνουν συμπολίτες μας.
Αλλά εκεί εσείς, ως «εθνικός εισαγγελέας», κουνώντας πάντα το δάχτυλο σε όλους, χωρίς να καταθέτετε καμία απολύτως πρόταση. Τώρα είμαστε σοβαροί; Είναι προτάσεις αυτές που καταθέσατε; Οι πέντε αφορούν κοινοβουλευτικό έλεγχο και τη δικαστική αντιμετώπιση πολιτικών ζητημάτων. Και τι μας είπατε; Να μονιμοποιήσουμε -πράγμα το οποίο γνωρίζετε πολύ καλά ως έγκριτη νομικός που είστε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε- τους εποχικούς δασοπυροσβέστες. Αυτή είναι η πρότασή σας.
Λίγη αυτοσυγκράτηση λοιπόν, κα Κωνσταντοπούλου. Δεν έχετε κανένα μονοπώλιο ευαισθησίας και σίγουρα η διαδρομή σας μέχρι στιγμής δεν δικαιολογεί να έρχεστε εδώ και… Δικαίωμά σας είναι, αναλώσατε όλη σας την ομιλία στο να μας πείτε πόσες ωραίες ερωτήσεις καταθέσατε.
Είμαστε λοιπόν εδώ, σε δεύτερη συζήτηση, και εγώ για ακόμα μία φορά παρών και οι Υπουργοί μας παρόντες, στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου, όπως επιτάσσει ο κανονισμός της Βουλής, να σας απαντάμε, όσο κι αν αυτό μερικές φορές μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενο, άχαρο, δεν θα πω κουραστικό, αλλά εν πάση περιπτώσει ο καθένας επιλέγει τον τρόπο με τον οποίον τελικά πολιτεύεται.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα τα οποία έθεσαν οι επικεφαλής των άλλων Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Θα ξεκινήσω πρώτα με την τοποθέτηση του κ. Φάμελλου, τον οποίον, σε αντίθεση με το πώς τον είχα συνηθίσει μέχρι στιγμής, πιο ήπιο, τον είδα ιδιαίτερα επιθετικό σήμερα.
Αναρωτιέμαι αν αυτή η επιθετικότητα, κ. Φάμελλε, ήταν μάλλον αντιστρόφως ανάλογη η επιθετικότητά σας με την πορεία των ποσοστών του κόμματός σας στις δημοσκοπήσεις. Και αναρωτιέμαι αν αυτή η ένταση είχε να κάνει με το γεγονός ότι παρόντες σήμερα στη συζήτηση -ενός κόμματος που κόπτεται, υποτίθεται, για την κοινοβουλευτική τάξη και τη συμμετοχή στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες- με το ζόρι ήταν οι μισοί βουλευτές σας. Εσείς κινδυνεύετε να γίνεται «κόμμα Black Friday», μείον 50%, αν συνεχίσετε έτσι. Αλλά, αφήνω στην άκρη τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το ύφος της αντιπαράθεσης και θέλω να έρθω λίγο στην ουσία όσων είπατε.
Μας είπατε για ακόμα μια φορά -δεν θέλω να ανατρέχω στο παρελθόν, αλλά εσείς χρησιμοποιήσατε αυτή την επιχειρηματολογία- ότι το 2019 μας είχατε παραδώσει όλα τα «εργαλεία». Έτσι δεν είπατε, κ. Φάμελλε; Τα εργαλεία. Είχαμε όλα τα μέσα, λοιπόν, στη διάθεσή μας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση και να είμαστε πιο αποτελεσματικοί από ό,τι μας χρεώνατε ότι ήμασταν.
Τι είναι λοιπόν, αναρωτιόμουν, αυτά τα εργαλεία που μας παραδώσατε; Όταν κάποιος ακούει αυτή τη συζήτηση και τη συνδέει με την Πολιτική Προστασία σου λέει «εργαλεία, θα παρέδωσαν παραπάνω αεροπλάνα, παραπάνω πυροσβεστικά, συντονιστικά κέντρα, υποδομές, πόρους, ταμεία από τα οποία θα μπορούσαμε να εκταμιεύσουμε πόρους για να στηρίξουμε την Πολιτική Προστασία».
Τι από όλα αυτά ισχύει, κ. Φάμελλε; Να σας θυμίσω για ακόμα μια φορά ότι επί ημερών σας η Πολιτική Προστασία ήταν μια Γραμματεία, ένα γραφείο σε ένα ετοιμόρροπο κτίριο; Αυτά ήταν τα εργαλεία που μας παραδώσατε; Ή μήπως τα εργαλεία τελικά ήταν κάποιοι χάρτες πλημμυρών -θα έρθω στη συνέχεια, γιατί θα απαντήσω σε κάποια εύλογα ερωτήματα τα οποία έθεσε ο κ. Ανδρουλάκης- οι οποίοι τελικά απεδείχθησαν προβληματικοί. Διότι, δεν προέβλεψαν με καμία ακρίβεια τελικά πού είχαμε τα πλημμυρικά φαινόμενα.
Άρα, το εργαλείο το οποίο μας παραδώσατε -για να καταλάβω- για να αντιμετωπίσουμε τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή που είδε ποτέ η χώρα ήταν ένας χάρτης. Επειδή θα είχαμε τον χάρτη, δηλαδή, θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τον «Daniel» και όλα θα γίνονταν με έναν αυτοματοποιημένο τρόπο, διότι εσείς μετά από πέντε χρόνια μας παραδώσατε, αν κατάλαβα καλά, ένα χάρτη. Έτσι δεν είναι; Αυτό είναι το εργαλείο. Ή μια στρατηγική ή μια μελέτη, από αυτές που με μεγάλη ευκολία αναθέτουμε.
Επιτρέψτε μου να ανοίξω και μια παρένθεση, ασκώντας μια μικρή κριτική στη γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πολλές φορές αναγκάζει τις διοικήσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα, να κάνουν δράσεις οι οποίες τελικά σπανίως έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Άρα, αυτή ήταν η προίκα σας και επειδή ακριβώς μας δώσατε αυτά τα "εργαλεία" εμείς έπρεπε να τα αξιοποιήσουμε και μας κατακρίνετε, με πολύ αυστηρό τρόπο, για το τι κάναμε αυτά τα τεσσεράμισι χρόνια.
Δεν θα σταθώ και πάλι στην επίκληση της αρχικής μου πρότασης και παράκλησης: αν εδώ υπάρχει κάποια πρόταση. Αν έπρεπε να κάνουμε κάτι διαφορετικό και αν ναι, πώς; Και αν έπρεπε να το κάνουμε διαφορετικό με τι πόρους; Και ποιες είναι οι επιλογές τελικά τις οποίες θα έπρεπε να κάνουμε;
Διότι, ναι, κα Κωνσταντοπούλου, εσείς δηλαδή κοιτάτε τους πολίτες στα μάτια και τους λέτε: "μην ανησυχείτε, λεφτόδεντρο υπάρχει. Όσα λεφτά θέλεις εγώ θα στα δώσω".
Και κατηγορείτε εμένα που λέω την αλήθεια, ότι δυστυχώς δεν μπορεί να υπάρχουν πόροι για να καλύψουμε όλες τις ανάγκες. Και η δυσκολία, πολλές φορές, της άσκησης της πολιτικής είναι η κατανομή περιορισμένων πόρων σε ατελείωτες ανάγκες.
Γι’ αυτό η δουλειά μας είναι δύσκολη, αλλά ίσως γι’ αυτό εσείς είστε στο 3% και εμείς έχουμε τη βαριά ευθύνη να κυβερνάμε τη χώρα και να παίρνουμε αυτές τις αποφάσεις, τις δύσκολες αποφάσεις, τις δύσκολες επιλογές που πρέπει να κάνει όποιος ασκεί εξουσία.
Έρχομαι τώρα, θα μιλήσω λίγο πιο αναλυτικά απαντώντας στον κ. Ανδρουλάκη, γιατί θεωρώ ότι είπε μια σειρά από πράγματα τα οποία έχουν περισσότερη ουσία και νομίζω ότι αξίζει να αναδειχθούν.
Καταρχάς, κ. Ανδρουλάκη, σωστά είπατε, κατά την άποψη μου, ότι υπάρχει ένα lobby το οποίο συστηματικά έχει οικονομικό συμφέρον να αρνείται την πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης. Έχετε δίκιο σε αυτό που λέτε. Υπάρχουν πολλοί αρνητές της κλιματικής κρίσης. Κάποιοι βρίσκονται και στην αίθουσα μας. Δεν νομίζω ότι εκπροσωπούν κάποιο lobby. Εδώ μιλάμε μάλλον για φαντασιώσεις και δοξασίες οι οποίες σίγουρα δεν έχουν καμία επιστημονική τεκμηρίωση.
Όμως θα πρέπει καταρχάς να αναγνωρίσουμε, όλες και όλοι, ότι δεν υπάρχει σοβαρός επιστήμονας σήμερα, παγκοσμίως, ο οποίος να ασχολείται με τα θέματα αυτά και να μην βεβαιώνει ότι υπάρχει πολύ γρήγορη ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, αναντίστοιχη με αυτό το οποίο έχουμε δει σε άλλους ιστορικούς κύκλους αύξησης της θερμοκρασίας, η οποία συνδέεται ευθέως με την αύξηση της συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, που με τη σειρά του συνδέεται κυρίως με την καύση ορυκτών καυσίμων.
Αυτή είναι μία πραγματικότητα. Καλά κάνει ο κ. Ανδρουλάκης και το αναδεικνύει, διότι πάνω σε αυτήν ακριβώς την αφετηρία στηρίζονται και όλες οι αναλύσεις οι οποίες μάς υποχρεώνουν να αντιδράσουμε σε αυτή την πραγματικότητα και να κάνουμε πράξη την πράσινη μετάβαση.
Γι’ αυτό κάνουμε, παγκόσμια, όλη αυτή την προσπάθεια. Γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι κινδυνεύουμε να φτάσουμε σε ένα σημείο, για τον πλανήτη ολόκληρο, που δεν θα υπάρχει επιστροφή.
Ειδικά αν ενεργοποιηθούν αυτόματοι κύκλοι που έχουν να κάνουν με το εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα της διαμόρφωσης του παγκοσμίου κλίματος με μεγάλη ταχύτητα, όπως ένα πιο γρήγορο λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και στην Ανταρκτική, ενδεχομένως κανείς να μην μπορεί να προβλέψει την τεράστια καταστροφή την οποία να έχουμε μπροστά μας.
Γι’ αυτό γίνεται αυτή η μεγάλη παγκόσμια προσπάθεια της πράσινης μετάβασης. Και γι’ αυτό κι εμείς, ως χώρα, είμαστε πρωταγωνιστές σε αυτή την προσπάθεια.
Έχουμε ήδη επεξεργαστεί το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε παρατηρήσεις και σε συστάσεις, αλλά οι συστάσεις αυτές -τονίζω- ότι θα πρέπει να συνοδεύονται από συγκεκριμένες επιλογές και να είναι κοστολογημένες.
Η χώρα μας αυτή τη στιγμή είναι από τους πρωταθλητές στην πράσινη ενέργεια. Και γιατί αναφέρομαι στην πράσινη ενέργεια; Διότι η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα -κυρίως από λιγνίτη, δευτερευόντως από φυσικό αέριο- είναι ο μεγαλύτερος συνεισφορέας σήμερα στα αέρια του θερμοκηπίου που παράγει η χώρα μας.
Αλλά η χώρα μας δεν θα λύσει μόνη της αυτό το πρόβλημα, ούτε η Ευρώπη μπορεί να το λύσει μόνη της. Χρειάζεται μια μεγάλη παγκόσμια συμμαχία και χρειάζεται να εμπλέξουμε σε αυτή τη συζήτηση, με τρόπο πολύ πιο ουσιαστικό, τις μεγάλες αναπτυσσόμενες οικονομίες οι οποίες, ενδεχομένως δικαιολογημένα, έρχονται και να λένε «γιατί μας επιβάλεις εμάς να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίον ζούμε όταν εσείς, ως ανεπτυγμένες οικονομίες, είστε βασικά υπεύθυνοι για όλο αυτό το οποίο συμβαίνει με την κλιματική κρίση;».
Εκεί μπαίνουμε σε ζητήματα χρηματοδότησης, μεταφοράς κεφαλαίων, τα οποία συνθέτουν ένα εξαιρετικά σύνθετο παζλ, το οποίο αποτυπώνεται κάθε φορά στις διασκέψεις για το κλίμα που γίνονται σε ετήσια βάση.
Άρα, καλώς κάνουμε και ενημερώνουμε και εξηγούμε στην κοινή γνώμη αυτή την πραγματικότητα, διότι αυτή ουσιαστικά είναι η γενεσιουργός αιτία για τις πολιτικές μας για την ενέργεια και το κλίμα. Και, ναι, είναι και η εξήγηση γιατί τα τελευταία χρόνια έχουμε περισσότερα ακραία φαινόμενα.
Επαναλαμβάνω, είναι η εξήγηση, όχι η δικαιολογία. Ακριβώς επειδή έχουμε περισσότερα ακραία φαινόμενα πρέπει και εμείς να ανεβάσουμε τον πήχη των δικών μας προσδοκιών και να γίνουμε πολύ καλύτεροι από αυτό που φανταζόμασταν ότι θα έπρεπε να ήμασταν, ενδεχομένως πριν από πέντε χρόνια.
Θέλω τώρα να έρθω στο ζήτημα του πορίσματος των Ολλανδών γιατί, στον βαθμό που όλοι αναγνωρίσαμε σε αυτή την αίθουσα ότι είναι χρήσιμο, ας πάμε να δούμε και τι έγραψε το πόρισμα.
Διότι κάνατε μία αναφορά, κ. Ανδρουλάκη, η οποία δεν ήταν ακριβής σχετικά με το πόρισμα. Οπότε, επιτρέψτε μου, να διαφωτίσω την εθνική αντιπροσωπεία για το τι ακριβώς λέει αυτό το πόρισμα. Θα το κρίνουμε στη συνέχεια αν είναι επαρκές ή όχι, αλλά τουλάχιστον να έχουμε μία κοινή κατανόηση του τι λέει.
Εμμέσως αυτή η αναφορά μου θα απαντήσει και στο επιχείρημα του κ. Φάμελλου, περί της καθυστερημένης -δικαιολογημένη εκεί η κριτική-, κατάθεσης των επικαιροποιημένων σχεδίων διαχείρισης πλημμυρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λοιπόν, τι λέει το πόρισμα, κ. Ανδρουλάκη, μεταφράζω από τα αγγλικά: "Από τις 5 έως τις 7 Σεπτεμβρίου η Θεσσαλία χτυπήθηκε από ένα καιρικό φαινόμενο που συμβαίνει μία φορά στα 1.000 χρόνια". Μία φορά στα χίλια χρόνια, κ. Ανδρουλάκη, κ. Φάμελλε. Η τροπική αυτή καταιγίδα, "Medicane" είναι ο όρος, το "Medicane" προκύπτει από το Mediterranean hurricane, λοιπόν, "was likely the most severe storm that has ever hit Europe". Ο "Daniel", μας λένε οι ειδικοί, "ήταν ίσως η πιο ισχυρή καταιγίδα που χτύπησε ποτέ την Ευρώπη".
Δεν ήταν μια ψιχάλα, έτσι; Εάν δεν ήταν η ισχυρότερη καταιγίδα, θα ήταν μία από τις τρεις ισχυρότερες, μία από τις πέντε ισχυρότερες, να συμφωνήσουμε λοιπόν, 3,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Συνεχίζει η έκθεση συγκρίνοντας με τις καταστροφικές πλημμύρες του 2021 στην Ευρώπη όπου χάθηκαν, γιατί μιλάμε και για τις ανθρώπινες ζωές, 242 άνθρωποι και οι ζημιές ήταν άνω των 10 δισεκατομμυρίων. Το νερό που έπεσε σε αυτές τις καταστροφές ήταν πολύ λιγότερο, από 10 έως 270 mm νερού, όταν στη Θεσσαλία έπεσαν παραπάνω από 700 mm νερού σε 48 ώρες.
Και είναι, λένε οι Ολλανδοί, «ευτυχές το γεγονός ότι δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες απώλειες που να ήταν στις εκατοντάδες». Αυτό μας λένε οι ειδικοί.
Συνεχίζουν λέγοντας ότι η λεκάνη απορροής της Θεσσαλίας είναι δυστυχώς μια από τις πιο επιρρεπείς σε πλημμύρες στην Ελλάδα και θα ήταν αδύνατον να αποτρέψουμε πλήρως πλημμυρικά φαινόμενα όταν έχουμε εντάσεις βροχόπτωσης όπως αυτές του "Daniel". Αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε, όμως, είναι να περιορίσουμε την επίπτωσή τους.
Αυτό, λοιπόν, νομίζω ότι είναι μια αντικειμενική διαπίστωση του τι ακριβώς έγινε. Και βέβαια κάνουν και μια αναφορά στα περιβόητα σχέδια διαχείρισης, θα το διαβάσω ακριβώς όπως γράφεται στα αγγλικά για να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση με τη μετάφραση. Σελίδα 5: «The existing flood management plans, flood risk management plan 2014-2020», αυτά τα οποία λέτε, «are not operational, actionable, in the sense that they could not play a role in the prevention of the floods caused by storm Daniel». Γιατί πολύ απλά το μόνο το οποίο μας έλεγαν είναι πού θα πλημμυρίσει και δεν το είπαν κι αυτό με απόλυτη ακρίβεια.
Λοιπόν, αυτά μας λένε οι Ολλανδοί, προτείνοντας στη συνέχεια μία σειρά από παρεμβάσεις, οι οποίες πιστεύω ότι σε πρώτο επίπεδο είναι σωστές, σχετικά με τη διαχείριση των πλημμυρικών ζωνών. Με άλλα λόγια, πού θα πηγαίνουν τα νερά, πόσο καιρό θα μένουν τα νερά και με τι ταχύτητα θα κινούνται, διότι καταλαβαίνετε ότι όταν πέφτει αυτός ο όγκος νερού κάπου θα πάει. Δεν μπορεί να εξαφανιστεί το νερό αυτό, να εξαϋλωθεί, να εξατμιστεί με κάποιο τρόπο.
Άρα, έχει πολύ μεγάλη σημασία -μας λένε οι Ολλανδοί στην πρώτη τους εκτίμηση και θα αναμένουμε τις συγκεκριμένες προτάσεις- να μπορούμε να συγκρατούμε το νερό σε πλημμυρικές λεκάνες κοντά στα ποτάμια, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση, ώστε να μην γίνονται μεγάλες καταστροφές.
Κάνουν μια σαφέστατη αναφορά για τα ζητήματα διακυβέρνησης του νερού και κάνουν επίσης συγκεκριμένες συστάσεις για το πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στη διαχείριση της κρίσης και στα ζητήματα πολιτικής προστασίας.
Αλλά ειδικά για τα ζητήματα της διαχείρισης του νερού έρχονται και λένε το προφανές. Θα ήταν ευχής έργο αν σε αυτό τουλάχιστον μπορούμε να συμφωνήσουμε. Διότι, ξέρετε, είναι πολύ εύκολο να λέμε τα εύκολα, αλλά μερικές φορές όταν θέλουμε να «σπάσουμε αυγά» πρέπει να αναδεικνύουμε και ζητήματα που απαιτούν κάποιες συγκρούσεις.
Πόσους ΤΟΕΒ έχουμε στην Θεσσαλία; 49, 49 ΤΟΕΒ και ένα ΓΟΕΒ στη Θεσσαλία. Ο καθένας το δικό του βιλαέτι, ο κάθε Δήμος. Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων, Τοπικοί Οργανισμοί που διαχειρίζονται την άρδευση, όχι την ύδρευση. Ο κάθε ΤΟΕΒ το δικό του βιλαέτι. Ο κάθε Δήμος τη δική του προτεραιότητα. Η κάθε τοπική κοινωνία να ζητάει ένα ανάχωμα και ένα φράγμα, χωρίς να ενδιαφέρεται για το ποια μπορεί να είναι η επίπτωση αυτής της παρέμβασης στο τι θα γίνει πιο κάτω. "Να προστατεύσω" δηλαδή, με άλλα λόγια, "το δικό μου το χωριό" -θεμιτό σε ένα επίπεδο, το καταλαβαίνω- "αλλά δεν με νοιάζει, ας φύγει το νερό από δω και ας πάει όπου να’ ναι". Θα μπορούσε να πάει στη Λάρισα, να πλημμυρίσει όλη η Λάρισα και να μιλούσαμε σήμερα για πολύ μεγαλύτερες ζημιές.
Άρα, τι έρχονται και λένε; Αυτό το οποίο θα κάνουμε. Και θέλω πραγματικά να τοποθετηθείτε με σαφήνεια στη δευτερολογία σας και να πείτε αν στηρίζετε αυτή την πρωτοβουλία. Ένας οργανισμός σε επίπεδο λεκάνης απορροής, ο οποίος θα πάρει αρμοδιότητες από τους ΤΟΕΒ, από τον ΓΟΕΒ και σε έναν βαθμό από την Περιφέρεια, ώστε να συγκεντρωθούν σε έναν οργανισμό, ο οποίος θα μπορεί να κάνει αυτόν τον σχεδιασμό, την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων κεντρικά, ώστε να αποφεύγονται οι τοπικές συγκρούσεις συμφερόντων.
Και μπορεί να διαπιστώσουμε, όταν κάνουμε αυτή την ανάλυση, ότι δεν χρειαζόμαστε πάρα πολλά πανάκριβα έργα, πάρα πολλά καινούργια φράγματα. Αλλά αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν είναι σε πρώτη φάση τα απολύτως προφανή: να φτιάχνουμε τα αναχώματα σωστά, ώστε να μην καταρρέουν όταν βρέχει περισσότερο από ό,τι ενδεχομένως περιμένουμε. Να καθαρίζουμε τα ποτάμια μας. Να σιγουρευόμαστε ότι οι πλημμυρικές ζώνες είναι πραγματικά πλημμυρικές ζώνες και δεν πάμε να χτίζουμε μέσα σε αυτές.
Διότι όταν βλέπετε τον χάρτη της Λάρισας, γιατί πλημμύρισε η Γιάννουλη; Κυρία Λιακούλη φαντάζομαι τα ξέρετε αυτά καλά. Κοίτη του Πηνειού, πλημμυρική ζώνη δεξιά και αριστερά της κοίτης του Πηνειού. Τι υπάρχει στην πλημμυρική ζώνη δεξιά της κοίτης του Πηνειού; Μέσα στην κοίτη. Ένα ολόκληρο τετράγωνο, όχι πολυκατοικίες, ένα ολόκληρο τετράγωνο με μπουζουκτσίδικα, με μάντρες, με ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Θα πάμε να τα γκρεμίσουμε;
Γιατί έτσι πλημμύρισε η Γιάννουλη. Αλλά όταν θα πάμε να τα γκρεμίσουμε, σας θέλω μαζί, σας θέλω μπροστάρη εκεί. Μην σφυρίζετε αδιάφορα μετά. Δεν λέω ότι θα το κάνετε, απλά θέλω να προεξοφλήσω τη στήριξή σας σε αυτό το οποίο πρέπει να γίνει.
Και βέβαια, ναι, πρέπει να δούμε τι θα γίνει -και εκεί δεν έχουμε ακόμα απάντηση- με τη λεκάνη απορροής της Λίμνης Κάρλας. Διότι δεν υπάρχει τρόπος σήμερα -και όποιος σας λέει το αντίθετο, σας κοροϊδεύει απλά, λέω στους πολίτες της περιοχής- να αδειάσει η νέα Κάρλα, όχι η παλιά, η τεχνητή λίμνη, με μεγάλη ταχύτητα. Είναι επίσης βέβαιο ότι αν το νερό όλο δεν μπορεί να περάσει από τα Τέμπη, που υπάρχουν φυσικά όρια στο πόσο νερό μπορεί να παροχετευθεί μέσα από τα Τέμπη, το νερό θα πάει κάπου αλλού και θα πάει στην Κάρλα. Γι’ αυτό η Κάρλα ήταν λίμνη κάποτε, πριν την αποξηράνουμε.
Άρα, εκεί θα πρέπει να σκεφτούμε και να πάρουμε κάποιες δύσκολες αποφάσεις. Και αν επιλέξουμε ότι 150.000-160.000 στρέμματα πρέπει να είναι η φυσική λεκάνη πλημμυρικής απορροής του Πηνειού, πρέπει να πάμε να πούμε σε αυτούς τους ανθρώπους ότι «δεν μπορείτε να συνεχίσετε να καλλιεργείτε άλλο εδώ, εκτός αν θέλετε να πάρετε το ρίσκο να πλημμυρίζετε κάθε δέκα χρόνια».
Αυτές είναι οι δύσκολες αποφάσεις τις οποίες θα πρέπει να πάρουμε. Και όταν θα μιλήσουμε για ακόμα πιο δύσκολες αποφάσεις, εκεί θα μιλήσουμε και για τις παραγωγές της Θεσσαλίας και θα σταματήσουμε να "χαϊδεύουμε τα αυτιά" των αγροτών, λέγοντάς τους ότι πάντα θα υπάρχει μία Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία θα επιδοτεί παραγωγές που δύσκολα πια θα είναι ανταγωνιστικές.
Και όταν θα μπαίνει και ο δεύτερος πυλώνας μέσα, ο οποίος σημαίνει περιβαλλοντικές υποχρεώσεις, μετά μην παραπονιόμαστε γιατί κάποιες επιχορηγήσεις μπορεί να μειώνονται, επειδή έτσι έχουμε -όλοι μας, ενδεχομένως- μάθει τους παραγωγούς μας. Διότι τα χρήματα σημαίνουν και υποχρεώσεις και προσαρμογή στην κλιματική κρίση. Εκεί λοιπόν είναι που σας θέλω να πάμε όλοι μαζί. Διότι αυτές είναι οι δύσκολες παρεμβάσεις οι οποίες πρέπει να γίνουν.
Για αυτά, βέβαια, πρέπει να σας πω ότι δεν άκουσα πολλά στην ομιλία του κ. Ανδρουλάκη. Θέλω να σας το πω ειλικρινά, κ. Ανδρουλάκη: ένας τίτλος δεν είναι σχέδιο.
Μας είπατε: "πρέπει να γίνει παραγωγική ανασυγκρότηση στη Θεσσαλία" Πρέπει να κάνουμε σημαντικές παρεμβάσεις στον πρωτογενή τομέα. Η Θεσσαλία δεν κατέρρευσε οικονομικά. Να το ξεκαθαρίσουμε αυτό το πράγμα. Είναι μια πολύ δυναμική Περιφέρεια με βιομηχανία, με τριτογενή τομέα. Δεν κατέρρευσε λόγω του "Daniel".
Αυτό που δέχθηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα είναι ένα μέρος, όχι όλο, ένα μέρος του πρωτογενούς της τομέα. Αυτό πρέπει να εξετάσουμε. Αλλά μας είπατε, κ. Ανδρουλάκη, ποια είναι η απάντηση, να κάνουμε μία task force. Χαίρομαι που έρχεστε επιτέλους στη λογική μας και αναγνωρίζετε τη σημασία του επιτελικού κράτους. Μπράβο σας, αυτά κάνουμε. Task force τι σημαίνει; Μία δυνατότητα διυπουργικού συντονισμού, σε επίπεδο Προεδρίας της Κυβέρνησης. Το κάνουμε ήδη, αυτό το οποίο λέτε γίνεται ήδη.
Συμμετέχω στις συσκέψεις, ο ίδιος, για τη Θεσσαλία, μία φορά στις δύο εβδομάδες. Άρα, αυτό το οποίο περιγράφετε έχει ήδη γίνει, αλλά είναι η επιτομή του επιτελικού κράτους. Οπότε προσέξτε λίγο παρακαλώ, την επόμενη φορά που θα μας ασκήσετε κριτική για το επιτελικό κράτος, αναγνωρίστε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις που απαιτείται ο συντονισμός μεταξύ πολλών Υπουργείων, έχει και αυτό τη δική του αξία.
Δύο ακόμα, λοιπόν, παρατηρήσεις-απαντήσεις σε αυτά τα οποία είπατε. Χρήση τεχνολογίας: συμφωνώ απόλυτα, αυτό κάνουμε. Το κάνουμε πιλοτικά. Μιλήσατε για drones, τα δοκιμάζουμε. Μιλήσατε για σένσορες, τους δοκιμάζουμε σε συνεργασία με ελληνικές εταιρείες, αν μπορούν να εντοπίσουν πιο γρήγορα τον καπνό από ό,τι το μάτι.
Μιλήσατε για την ανάγκη να υπάρχει μία αποτύπωση σε ένα κέντρο επιχειρήσεων όλης της πληροφορίας, real-time, την ώρα της φυσικής καταστροφής. Συμφωνώ απόλυτα. Σας έχω καλέσει -και η πρόσκληση είναι ανοιχτή σε όποιον πολιτικό αρχηγό το επιθυμεί- να επισκεφθείτε στη διάρκεια μίας φωτιάς το ΕΣΚΕΔΙΚ, το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού και Επιχειρήσεων.
Πράγματι, θα συμφωνήσω μαζί σας, ακόμα η ροή της πληροφορίας που έχουμε δεν είναι ικανοποιητική. Θα θέλαμε να έχουμε περισσότερες πληροφορίες, περισσότερη και καλύτερη εικόνα την ώρα που εξελίσσεται το φαινόμενο. Αυτό όμως ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε.
Ναι, είναι το Κέντρο Επιχειρήσεων το οποίο φτιάξαμε εμείς. Διότι δεν θέλω να σας θυμίσω τι είναι αυτό το οποίο μας παραδώσατε εσείς όταν έπρεπε να διαχειριστούμε τις πρώτες πυρκαγιές, ειδικά τις δύσκολες μέρες του 2021.
Άρα, σε αυτό θα συμφωνήσω απόλυτα και γι’ αυτό επενδύουμε περισσότερο στην τεχνολογία. Δουλεύουμε με ελληνικές επιχειρήσεις, υπάρχει μεγάλο περιθώριο καινοτομίας γενικά στην τεχνολογία γύρω από την κλιματική κρίση και πιστεύω ότι σε κάποιες από αυτές τις τεχνολογίες μπορούμε να είμαστε και πρωτοπόροι.
Όπως ήμασταν πρωτοπόροι στο "112", ένα σύστημα για το οποίο μπορούμε πια να εξάγουμε τεχνολογία, ειδικά σε φτωχότερες χώρες, και πραγματικά να σώσουμε ζωές. Άρα, στο ζήτημα αυτό δεν νομίζω ότι υπάρχει καμία απολύτως διαφωνία. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τελικά οι φωτιές δεν σβήνουν από την τεχνολογία και από τον έγκαιρο εντοπισμό τους. Αυτό που έχει σημασία στον έγκαιρο εντοπισμό είναι ακριβώς το γεγονός ότι μπορούμε να παρεμβαίνουμε πιο γρήγορα.
Είπε ο κ. Ανδρουλάκης ότι "είχαμε λιγότερες πυρκαγιές". Κύριε Ανδρουλάκη, είπατε ότι "είχαμε λιγότερες πυρκαγιές". Εστίες ναι, ξεκίνησαν λιγότερες πυρκαγιές, ναι, αλλά περισσότερα στρέμματα. Στατιστικά, έχετε δίκιο. Μόνο που η στατιστική δεν λέει όλη την αλήθεια, διότι φέτος το καλοκαίρι είχαμε την ιδιαιτερότητα να μην έχουμε καμία φωτιά μέχρι τις 15 Ιουλίου. Άρα, το μισό καλοκαίρι ουσιαστικά δεν είχαμε καθόλου φωτιές και μετά είχαμε μαζεμένες πάρα πολλές.
Και επειδή ακριβώς είχαμε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, αυτό το οποίο λέγεται «hot, dry, windy», δηλαδή ζέστη, ξηρασία και αέρας ταυτόχρονα, γι’ αυτό και δυστυχώς δεν μπορέσαμε κάποιες από τις φωτιές αυτές να τις ελέγξουμε γρήγορα. Και δεν μπορέσαμε τελικά να τις θέσουμε υπό έλεγχο παρά μόνο όταν πέρασαν πολλές μέρες.
Αυτή είναι η πραγματική αποτύπωση. Αν εσείς πιστεύετε ότι μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό, παρακαλώ τις συγκεκριμένες υποδείξεις, όχι σε εμάς όμως, στην Πυροσβεστική. Γιατί δική τους δουλειά είναι το πώς θα κατανείμουν τα εναέρια μέσα και το πώς θα προτεραιοποιήσουν τις φωτιές.
Και μια μεγάλη κατάκτηση του μηχανισμού αυτού, κ. Ανδρουλάκη και κ. Κατρίνη, είναι το γεγονός ότι δεν παρεμβαίνει πια κανένας πολιτικός παράγοντας σε αυτή τη διαδικασία. Δεν ακούστηκε φέτος «πού είναι τα ελικόπτερα, πού είναι τα αεροπλάνα;». Εκεί ήταν τα αεροπλάνα και έριχναν. Αλλά προφανώς η φωτιά ήταν πολύ μεγάλη για να μπορέσει να σβήσει μόνο από αέρος.
Αντιπαρέρχομαι πάλι το σχόλιο του κ. Βελόπουλου για το επιβραδυντικό υγρό, το έχω απαντήσει πολλές φορές. Είναι μια φαντασίωση, κ. Βελόπουλε, αυτή, σας παρακαλώ πολύ να μην την χρησιμοποιείτε. Έχει ελάχιστη αξία το υγρό αυτό όταν τα μέσα μας -επιτρέψτε μου να σας το εξηγήσω με καλό τρόπο, το έκανα και την προηγούμενη φορά- βασικά παίρνουν νερό από τη θάλασσα. Και για να πάρεις επιβραδυντικό υγρό πρέπει να πας να προσγειωθείς σε ένα αεροδρόμιο, να χάσεις πάρα πολύ χρόνο και να πάρεις μια ποσότητα εκεί που μπορείς να πάρεις δέκα ποσότητες νερού.
Αλλά πάλι αυτό, ξέρετε, είναι μια επιχειρησιακή απόφαση. Άρα, όταν ασκείτε κριτική για την αποτελεσματικότητα των εναέριων μέσων, την κριτική δεν την ασκείτε, κ. Ανδρουλάκη, στην κυβέρνηση, την κριτική την ασκείτε στην Πυροσβεστική. Και να έχετε το θάρρος, αν μη τι άλλο, να το πείτε, ότι «κάποιοι στην Πυροσβεστική δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους».
Τελειώνω με το ζήτημα της Δαδιάς. Μας είπατε ότι πρέπει να γίνει αποτύπωση. Μα την κάναμε την αποτύπωση και σας έδωσα τα δεδομένα την προηγούμενη φορά. Μας λέτε πράγματα τα οποία ήδη έχουν γίνει. Προφανώς έχει γίνει λεπτομερέστατη αποτύπωση της Δαδιάς. Και όταν ήρθα και σας είπα, την προηγούμενη φορά, ότι τουλάχιστον μέσα στην τραγωδία της πυρκαγιάς διαπιστώσαμε ότι ένα σημαντικό κομμάτι της Δαδιάς, που θεωρούσαμε ότι ήταν πλήρως καμμένο, δεν είχε υποστεί την έκταση της ζημιάς που νομίζαμε, αυτή είναι η αποτύπωση η οποία γίνεται.
Οι μελέτες έχουν ήδη γίνει από τις Δασικές Υπηρεσίες και ήδη δουλεύουν μέσα στο δάσος για να γίνει η πραγματική αποκατάσταση. Ευτυχώς η ζημιά και στη χλωρίδα και στην πανίδα δεν είναι τόσο τραγική όσο πιστεύαμε.
Προσοχή, δεν λέμε ότι δεν έγινε μια πολύ μεγάλη καταστροφή. Λέμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο περιμέναμε ότι θα ήταν αμέσως μετά την πυρκαγιά.
Τελειώνω λέγοντας και πάλι, προς όλη την αντιπολίτευση, ότι αισθάνομαι πως πολλές φορές εμείς έχουμε ένα σχέδιο. Μίλησα πάρα πολύ συγκεκριμένα για όλα αυτά τα οποία θα κάνουμε. Αισθάνομαι ότι εμείς έχουμε σχέδιο, εσείς έχετε παράπονα.
Καταλαβαίνω το ρόλο της κριτικής, αλλά από την άλλη οι προτάσεις -τονίζω- πρέπει να είναι συγκεκριμένες. Δεν είναι πρόταση ένας τίτλος: "χρειαζόμαστε παραγωγική ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας". Τι μου λέει αυτό το πράγμα; Δεν λέει απολύτως τίποτα.
Εκεί που θα χρειαστεί πραγματικά να κριθείτε και εσείς είναι στα δύσκολα διλήμματα. Μίλησα, ας πούμε, για την ανάγκη ίδρυσης φορέων με συγκεκριμένο οργανόγραμμα, συγκεκριμένες αρμοδιότητες και συγκεκριμένους πόρους. Συμφωνείτε; Διαφωνείτε; Και αν διαφωνείτε τι μας προτείνετε να κάνουμε καλύτερα;
Πήραμε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης; Βεβαίως πήραμε, ναι. Και αναγκαστήκαμε να θυσιάσουμε κάποια έργα. Κάναμε καλά; Γιατί τόσα είναι τα λεφτά, δεν υπάρχουν καινούργια λεφτά. Ναι, πήραμε 686 εκατομμύρια, βάλαμε στην άκρη κάποια άλλα έργα για τα οποία ψάχνουμε να βρούμε άλλους πόρους χρηματοδότησης και τα ρίξαμε στην Θεσσαλία. Κάναμε καλά; Έπρεπε να πάρουμε περισσότερα λεφτά; Έπρεπε να πάρουμε λιγότερα λεφτά; Κάνουμε καλά που παίρνουμε από τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης να τα ρίξουμε στα τραίνα και στους δρόμους ή έπρεπε να δώσουμε τα λεφτά κάπου αλλού;
Αυτό είναι συγκεκριμένη κριτική, κ. Ανδρουλάκη. Αυξάνουμε τους πόρους -σας το ξαναείπα- στο ταμείο του Κρατικού Προϋπολογισμού για τις φυσικές καταστροφές από 300 στα 600 εκατομμύρια. Και φορολογούμε τους τουρίστες μας γι’ αυτό. Κάνουμε καλά; Έπρεπε να είναι 1 δισ.; Έπρεπε να βάλουμε παραπάνω φόρο; Έπρεπε να βρούμε αλλιώς τα λεφτά;
Αυτές είναι οι επιλογές τις οποίες καλείται η κυβέρνηση να κάνει κάθε μέρα. Και αυτή, τελικά, είναι η μεγάλη απόσταση μεταξύ της πραγματικής, εφαρμοσμένης πολιτικής και της έκθεσης ιδεών».
