Η επιθετική ενέργεια των Ουκρανών στο Κουρσκ άλλαξε τις ισορροπίες στην πολεμική σύρραξη με τους Ρώσους, καθώς για το Κίεβο τα πράγματα δεν ήταν –και δεν είναι– ευχάριστα στο ανατολικό μέτωπο. Ο Βολοντίμιρ Ολεξάντροβιτς Ζελένσκι, όμως, με αυτήν του την απόφαση απέδειξε ότι κινείται αυτοβούλως, αψηφά κινδύνους και παίρνει πρωτοβουλίες που δύνανται να αλλάξουν τη ροή των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Εδώ και ημέρες, ο Ουκρανός πρόεδρος δέχεται –δικαίως– τα εύσημα από τη Δύση.
Ασχέτως της έκβασης της προσπάθειάς του, η εντολή του για την επίθεση και ο ως τώρα άρτιος σχεδιασμός της, ανέδειξαν τα ηγετικά χαρακτηριστικά του. Οπως υπογράμμισε ο ίδιος, η επιχείρηση στο Κουρσκ στοχεύει στη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στην επικράτεια του επιτιθέμενου, ώστε να αποτραπούν περαιτέρω επιθέσεις από τη Μόσχα διά των συνόρων. Και δήλωσε επίσης ότι πρωταρχικό καθήκον του ουκρανικού στρατού στις αμυντικές επιχειρήσεις του είναι να καταστρέψει όσο το δυνατόν περισσότερο τη ρωσική πολεμική μηχανή. Εξ ου και το ότι οι Ουκρανοί καταστρέφουν γέφυρες στην περιοχή που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι Ρώσοι για τη μεταφορά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων.
Η προσπάθεια δημιουργίας ενός ουκρανικού προγεφυρώματος σε μια απόσταση 450 χλμ. από τη Μόσχα και δη στο Κουρσκ, όπου λειτουργεί πυρηνικός σταθμός, είναι σίγουρα τολμηρό πρότζεκτ. Οι Ρώσοι ανησυχούν και η Rosatom, η κρατική εταιρεία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας, έχει αρχίσει να αποσύρει προσωπικό από τον σταθμό. Επίσης, ο ρωσικός στρατός ήδη οχυρώνει την πέριξ περιοχή, σκάβοντας χαρακώματα. Πόκερ! Οι Ρώσοι κατέλαβαν τον Μάρτιο του 2022 τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στη ΝΑ Ουκρανία και τώρα κινδυνεύουν να πληρώσουν με το ίδιο αντίτιμο.
Το αμερικανικό Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), δεξαμενή σκέψης που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, τόνισε δε πως είναι «πολύ νωρίς για να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα και η επιχειρησιακή σημασία» της ουκρανικής αντεπίθεσης στο Κουρσκ, υπογράμμισε όμως πως αυτή «έχει ήδη δημιουργήσει επιχειρησιακές και στρατηγικές πιέσεις σε όλο το θέατρο στις ρωσικές δυνάμεις».
Αιφνιδιασμένη η Μόσχα, ενεργοποίησε τους συμμάχους της στο Μινσκ και ο –χωρίς ιδιαίτερες επιχειρησιακές δυνατότητες– στρατός της Λευκορωσίας συγκέντρωσε δυνάμεις του στη μεθόριο με την Ουκρανία. Ομως, δύσκολα ο πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο θα τολμήσει από εκεί κάτι, αν και αυτό εξαρτάται και από το πόσο θα στριμωχτεί η Μόσχα στο Κουρσκ. Αλλωστε, όπως ο ίδιος είπε, «ετοιμάζει» τους πολίτες της χώρας του για την αποχώρησή του από την προεδρία. Φυσικό είναι λοιπόν να έχει άλλες προτεραιότητες.
Προβλήματα ενόψει
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι γνωρίζει από την πλευρά του ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η ώρα των διαπραγματεύσεων, ενώ η τύχη της Ουκρανίας θα κριθεί εν πολλοίς από την έκβαση των εκλογών στις ΗΠΑ. Εχοντας αναλάβει τα καθήκοντά του το 2019, έχει κληθεί να διαπραγματευθεί στο παρελθόν με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δείχνει να μη δίνει δεκάρα για την Ουκρανία και δείχνει επίσης να «επείγεται» να λήξει –εφόσον εκλεγεί– τη σύρραξη εκεί, όχι φυσικά προς όφελος του Κιέβου. Ο πρώην πρόεδρος έχει και κάτι «προηγούμενα» με τον Ζελένσκι, που μάλιστα οδήγησαν στην απαγγελία κατηγορίας εναντίον του το 2020. Εξ ου και το ότι ο Ουκρανός πρόεδρος πιέζεται αφόρητα να αλλάξει τη ροή των εξελίξεων στο στρατιωτικό πεδίο και να κερδίσει χρόνο. Προβλήματα μεγάλα συνιστούν για την ουκρανική ηγεσία η ταχεία προέλαση των στρατευμάτων της Μόσχας στο Ντονμπάς, αλλά και η κόπωση των Δυτικών (κυρίως των Γερμανών) που έχουν σκάψει τον πάτο του βαρελιού, είναι η αλήθεια, προκειμένου να βοηθήσουν το Κίεβο να αναχαιτίσει τη ρωσική επίθεση. Ο Ζελένσκι επισήμανε πως «υπάρχει ανάγκη για ταχύτερη παράδοση των προμηθειών από τους συνεταίρους μας. Αυτό το ζητάμε θερμά. Δεν υπάρχουν διακοπές στον πόλεμο. Απαιτούνται αποφάσεις, όπως και έγκαιρη επιμελητεία για τα ανακοινωθέντα πακέτα βοήθειας. Το απευθύνω αυτό ιδιαίτερα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία».
Μέχρι τώρα, ο Ζελένσκι, ο οποίος δίνει σκληρό αγώνα για την αντιμετώπιση της επίθεσης που δέχεται η πατρίδα του, κρίνεται θετικά από την παγκόσμια κοινότητα. Η επιχείρηση στο Κουρσκ αποτέλεσε «βάλσαμο» για το ηθικό των πολιτών στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία. Και αυτό, όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση, δεν είναι λίγο.
