Η Γαλλία βιώνει μια ιστορική συγκυρία που υπερβαίνει τα όρια μιας απλής πολιτικής, οικονομικής ή κοινωνικής κρίσης. Πρόκειται για τη σύμπτωση πολλών κρίσεων – πολιτικής, κοινωνικής, θεσμικής και δημοσιονομικής – που καθιστούν το παρόν εξαιρετικά ευάλωτο.
Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν το καλοκαίρι του 2024 αποτέλεσε ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, που αποδείχθηκε καταστροφικό. Το νέο κοινοβούλιο δεν ενίσχυσε την εκτελεστική εξουσία.
Αντίθετα, εγκαθίδρυσε έναν τριμερή κατακερματισμό, με το Κέντρο, την Αριστερά και την Ακροδεξιά να αλληλοεξουδετερώνονται, εμποδίζοντας κάθε κυβερνητική πλειοψηφία. Ως αποτέλεσμα, μέσα στον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ο Μακρόν έχει διορίσει πέντε πρωθυπουργούς.
Πολιτική κρίση – Επικίνδυνη στασιμότητα
Η περίπτωση του Φρανσουά Μπαϊρού ανέδειξε τα όρια του συστήματος: η εμμονή του στις περικοπές δαπανών για σταθεροποίηση του χρέους, παρά τη λογική της σε τεχνοκρατικό επίπεδο, αγνόησε την πολιτική πραγματικότητα.
Η κοινωνία αντιστέκεται σε κάθε περικοπή κοινωνικών κεκτημένων, ενώ η Εθνοσυνέλευση μπορεί να ανατρέψει οποιονδήποτε πρωθυπουργό δεν εξασφαλίζει ισορροπίες.
Ο νέος πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί καλείται ουσιαστικά να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής, ωστόσο το πρόβλημα δεν είναι μόνο αριθμητικό· αφορά την εξάντληση του γαλλικού κοινωνικού συμβολαίου.
Εδώ και δεκαετίες, η Γαλλία συντηρούσε την κοινωνική ειρήνη μέσω αυξημένων δημόσιων δαπανών, αλλά με χρέος άνω του 114% του ΑΕΠ, το μοντέλο αυτό δεν είναι πλέον βιώσιμο. Κανένας πολιτικός δεν θέλει να αναλάβει το κόστος των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, οδηγώντας σε μια επικίνδυνη στασιμότητα.
Τα οικονομικά προβλήματα
Η πιθανότητα προσφυγής στο ΔΝΤ, ακόμη κι αν θεωρείται ακραίο σενάριο, υπογραμμίζει την έλλειψη εμπιστοσύνης στο οικονομικό σύστημα.
Αν οι δημοσιονομικοί δείκτες παραμείνουν ανεξέλεγκτοι, η Γαλλία κινδυνεύει να χάσει τον οικονομικό της αυτοπροσδιορισμό, με σοβαρές πολιτικές συνέπειες.
Κοινωνική κρίση
Την προηγούμενη Πέμπτη, η Γαλλία «παρέλυσε» όταν χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν κατά των μέτρων λιτότητας που προτίθεται να εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση.
Το συνδικάτο CGT ανακοίνωσε ότι συμμετείχαν πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα, αριθμός μεγαλύτερος από την προηγούμενη μεγάλη κινητοποίηση τον Ιούνιο του 2023 (900.000 διαδηλωτές).
Το Υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι συμμετείχαν περισσότεροι από 500.000 πολίτες, εκ των οποίων 55.000 στο Παρίσι. Κατά τις διαδηλώσεις, συνελήφθησαν 181 άτομα και 11 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας τραυματίστηκαν ελαφρά.
Τι μέλλει γενέσθαι
Η κρίση στη Γαλλία δεν είναι μόνο αντιπαράθεση για τον προϋπολογισμό και την οικονομία· αποτελεί κρίση στρατηγικής κατεύθυνσης.
Η μεγάλη πρόκληση είναι πώς μια σημαντική ευρωπαϊκή δύναμη θα επαναπροσδιορίσει το κοινωνικό της μοντέλο στον 21ο αιώνα, χωρίς να θυσιάσει ούτε τη δημοσιονομική αξιοπιστία, ούτε τη δημοκρατική νομιμοποίηση.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον του Μακρόν και των διαδόχων του, αλλά και τη σταθερότητα ολόκληρης της Ευρώπης.
