Χιλιάδες επιχειρήσειςσε ολόκληρη την Ελλάδα, οι οποίες βρίσκονται στο έλεος δήμων που κωλυσιεργούν, ακόμα και αδιαφορούν, προστατεύονται μέσω τροπολογίας σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με την οποία δίνεται εκ νέου η δυνατότητα σε δήμους να νομιμοποιήσουν παράνομες κατασκευές (λ.χ. προβλήτες, μπαζώματα), προκειμένου αυτά να μισθώνονται σε καφετέριες και ταβέρνες δίπλα στο κύμα.
Γράφει η Ελευθερία Γεωργίου
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσω των καταγγελιών διαπιστώθηκε πως οι δήμοι δεν προχώρησαν σε όσα ο νόμος όριζε για να τακτοποιήσουν τις αυθαιρεσίες. Παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να ενοικιάζουν τους χώρους αυτούς σε επιχειρηματίες, οι οποίοι πλέον θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με την οικονομική τους επιβίωση αν ο νόμος εφαρμοζόταν άμεσα. Συνέπειες θα υπήρχαν και για χιλιάδες εργαζομένους σε όλη τη χώρα που απασχολούνται σε αυτές τις επιχειρήσεις και μάλιστα εν μέσω κορύφωσης της σεζόν.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως πρόκειται για αυθαιρεσίες που έχουν γίνει πριν από τον Ιούλιο του 2011 και όχι οτιδήποτε νεότερο. Οι δήμοι υποχρεούνται να κάνουν μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και να έχουν εκδώσει πράξη-βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους από τους λουόμενους και το κοινό.
Η σχετική δυνατότητα είχε δοθεί συλλήβδην στους δήμους και στον ΕΟΤ το 2019 (ν. 4607), με αρχική προθεσμία δύο ετών. Μέσα από τρεις διαδοχικές παρατάσεις, η προθεσμία για τους δήμους έφτασε τον Απρίλιο του 2024.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση στην τροπολογία, η πολιτεία αντιλαμβάνεται τις παράνομες κατασκευές των δήμων στους αιγιαλούς ως παράγοντα που «επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα σε πολλές περιοχές της χώρας».
Στην τροπολογία ορίζεται σαφώς πως ο δήμος υποβάλλει πριν από την 1η Ιανουαρίου 2025, δηλαδή εντός του τρέχοντος έτους, τη μελέτη ή την αίτηση. Αν αυτό δεν συμβεί, οι συμβάσεις παραχώρησης λύονται αυτοδικαίως.
Σημειώνεται δε πως κατά τη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης δεν επιτρέπεται η εκτέλεση νέων έργων ή η διενέργεια κατασκευών άνευ αδείας ενώ αναστέλλεται η έκδοση νέων πρωτοκόλλων καθορισμού αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης για υφιστάμενα έργα.
Οι διοικητικές κυρώσεις, πλην του προστίμου, αναστέλλονται για παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, εφόσον ο οικείος δήμος έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότησή τους και έχει εκδώσει την πράξη-βεβαίωση, από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους για τους λουόμενους και το κοινό.
Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι πως οι δήμοι που εμπλέκονται, επί της ουσίας, αδιαφόρησαν λόγω της απουσίας ελέγχων από την πολιτεία, αλλά αυτό δεν τους εμπόδιζε να εξασφαλίζουν χρήματα παραχωρώντας ένα αυθαίρετο και μάλιστα στο πλέον περιβαλλοντικά ευαίσθητο σημείο. Φυσικά δεν αποκλείεται οι παράνομες κατασκευές να έχουν γίνει και από ιδιώτες (λ.χ. η κατασκευή μέσω «μπαζώματος» μιας προβλήτας για τραπεζοκαθίσματα μπροστά από ταβέρνες), ωστόσο η διαδικασία δίνει το δικαίωμα στους δήμους να παρέμβουν και να τις νομιμοποιήσουν σαν να ήταν δικές τους. Δηλαδή, μπορούν να νομιμοποιήσουν παράνομες κατασκευές, προκειμένου αυτές να μισθώνονται «για απλή χρήση», δηλαδή για ομπρελοκαθίσματα, τραπεζοκαθίσματα κ.λπ.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί πως η τροπολογία δεν συνδέεται με κανέναν τρόπο με το myCoast, την πλατφόρμα καταγγελιών για τους αιγιαλούς, το οποίο αφορά άλλου είδους αυθαιρεσίες, όπως π.χ. την κατάληψη των παραλιών ή επέκταση πέρα από τα όρια παραχώρησης. Ο νόμος για τον αιγιαλό είναι μεταγενέστερος και προβλέπει ποινές που κλιμακώνονται ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης και ιδίως το αν υπάρχει σύμβαση και ο παραχωρησιούχος έχει κάνει υπέρβαση της παραχώρησης ή δεν υπάρχει, οπότε πρόκειται για αυθαίρετη κατάληψη. Σε κάθε περίπτωση, οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες απομακρύνονται, ενώ αν υπάρχουν παράνομες κατασκευές κατεδαφίζονται.
Σε περιπτώσεις αυθαίρετης κατάληψης επιβάλλεται σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί, ο χώρος σφραγίζεται με ταινία και απαγορεύεται η είσοδος καθώς και οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα σε αυτόν. Επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ελάχιστου τιμήματος της δημοπρασίας και αποκλεισμός του παραβάτη από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για πέντε χρόνια.
Αν έχει γίνει υπέρβαση της παραχώρησης οι ποινές ξεκινούν από πρόστιμα και κλιμακώνονται σε απαγόρευση συμμετοχής σε δημοπρασίες καθώς και αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης.
Με τις αλλαγές που επήλθαν στη Βουλή το πλαίσιο αυστηροποιείται περαιτέρω καθώς οι πιο σοβαρές κυρώσεις (αποκλεισμός από νέες παραχωρήσεις και αναστολή λειτουργίας) επιβάλλονται όταν η υπέρβαση είναι μεγαλύτερη από το 30% της παραχώρησης (αντί για 50 % που προβλεπόταν αρχικά).
Για πρώτη φορά καθιερώνονται πρόστιμα για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία, από 2.000 έως 60.000 ευρώ. Προβλέπονται επίσης ποινικές κυρώσεις για όποιον επιφέρει στον αιγιαλό ή την παραλία οιαδήποτε μεταβολή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα.
