Την πρόοδο που έχει σημειωθεί κατά τα τελευταία έτη προς την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας καταγράφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της που παρουσίασαν σήμερα στις Βρυξέλλες ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος και ο επίτροπος αρμόδιος για την Ένωση Ασφάλειας, Τζούλιαν Κινγκ.
Στην εν λόγω έκθεση περιλαμβάνονται οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Επιτροπή σε ορισμένους βασικούς τομείς της Ένωσης Ασφάλειας, μεταξύ των οποίων η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ανταλλαγή πληροφοριών, η καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και η κυβερνοασφάλεια, ενώ παράλληλα επισημαίνεται ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια. Στο πλαίσιο της επίθεσης στο Christchurch τον Μάρτιο του 2019, η Επιτροπή συνιστά επίσης να αρχίσει η ΕΕ διαπραγματεύσεις με τη Νέα Ζηλανδία σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με την Ευρωπόλ για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.
«Η ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών αποτέλεσε απόλυτη προτεραιότητα για την παρούσα Επιτροπή από την πρώτη στιγμή. Στηριζόμενοι στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, δημιουργήσαμε μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας — με βάση την εμπιστοσύνη, την κοινή χρήση πόρων και την αντιμετώπιση των απειλών από κοινού. Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για πολλά απτά αποτελέσματα, όπως η νομοθεσία της ΕΕ για την ασφάλεια με στόχο τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό επικίνδυνων εγκληματιών, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας εντός και εκτός διαδικτύου και τον περιορισμό της πρόσβασης σε πυροβόλα όπλα, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι άλλαξε η νοοτροπία μας όσον αφορά την ασφάλεια», σημείωσε ο Δ. Αβραμόπουλος, απευθύνοντας έκκληση στα κράτη μέλη «να διασφαλίσουν την επιβολή των κανόνων ασφαλείας της ΕΕ και την καλύτερη προστασία των πολιτών μας».
Από την πλευρά του, ο Τζ. Κινγκ δήλωσε: «Κατά τα τελευταία χρόνια έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση της συλλογικής μας ασφάλειας. Μόνο μέσω της συνεργασίας και της συντονισμένης αντίδρασης μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο τρόπο τις σημερινές πολύπλοκες και πολύπλευρες προκλήσεις που αποτελούν για την ασφάλεια η τρομοκρατία, το κυβερνοέγκλημα και η παραπληροφόρηση. Υπάρχουν ωστόσο κι άλλα να γίνουν. Πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να μην αφήσουμε χώρο δράσης στους τρομοκράτες, εντός και εκτός διαδικτύου, εντός και εκτός της ΕΕ. Περιμένω από το Συμβούλιο να δώσει το πράσινο φως για να αρχίσουμε διαπραγματεύσεις με τη Νέα Ζηλανδία, στρατηγικό εταίρο στην καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας».
Μεταξύ των σημείων στα οποία επικεντρώνεται η σημερινή έκθεση είναι η δράση για το τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Δεδομένης της συνεχούς απειλής που συνιστά το τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, η Επιτροπή καλεί τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την προτεινόμενη νομοθεσία έως το τέλος του 2019. Παράλληλα, σημειώνεται ότι έχουν προχωρήσει οι εργασίες μέσω εθελοντικών εταιρικών σχέσεων με διαδικτυακές πλατφόρμες, ενώ οι συμμετέχοντες στο φόρουμ της ΕΕ για το διαδίκτυο συμφώνησαν σε ένα πρωτόκολλο διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ — έναν μηχανισμό ταχείας απόκρισης για την ανάσχεση της ταχείας εξάπλωσης τρομοκρατικού και βίαιου εξτρεμιστικού περιεχομένου στο διαδίκτυο.
Άλλες πτυχές της Ένωσης Ασφαλείας αφορούν τη βελτιωμένη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών, την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και τη συνεργασία για την ασφάλεια με τα Δυτικά Βαλκάνια. Στις 9 Οκτωβρίου, η Επιτροπή υπέγραψε συμφωνίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, ως συνέχεια του κοινού σχεδίου δράσης. Στις 7 Οκτωβρίου, η ΕΕ υπέγραψε επίσης συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων μεταξύ του Μαυροβουνίου και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Αναλυτικά, στις δηλώσεις του ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ανέφερε:
«Η ασφάλεια αποτελεί προτεραιότητα της Επιτροπής από την πρώτη μέρα. Η κατευθυντήρια αρχή μας ήταν η Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ασφάλεια, την οποία παρουσίασα το 2015. Έχοντας αυτή ως βάση, εργαστήκαμε για την δημιουργία μιας πραγματικής Ένωσης Ασφαλείας.
Αυτή η Επιτροπή ανέλαβε από την πρώτη στιγμή ηγετικό ρόλο στην πολιτική ασφάλειας, κάτι που ήταν αδιανόητο πριν από μερικά χρόνια καθώς η ασφάλεια θεωρείτο διαχρονικά ως θέμα εθνικής αρμοδιότητας.
Είμαι υπερήφανος που κατορθώσαμε να αλλάξουμε αυτή τη νοοτροπία: η Ένωση Ασφαλείας που δημιουργούμε αφορά στην εμπιστοσύνη, στην ανταλλαγή πληροφοριών και στην αντιμετώπιση των απειλών από κοινού.
Χωρίς την ασφάλεια, δεν υπάρχουν θεμελιώδη δικαιώματα. Οι πολίτες περιμένουν δικαίως από την Ένωση να φροντίσει για την ασφάλειά τους.
‘Έχουμε πετύχει πολλά τα τελευταία χρόνια ως ΕΕ, από κοινού με τα κράτη μέλη. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν το οποίο ενισχύσαμε ουσιαστικά ενώ αυξήσαμε τη χρήση του κατά 325% από το 2014. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το σύστημα χρησιμοποιήθηκε περισσότερες από 20 δισεκατομμύρια φορές.
Εργαζόμαστε επίσης από κοινού με τους Οργανισμούς μας για την ανάπτυξη νέων εργαλείων για την καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος εισόδου – εξόδου και του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS). Η ταχεία εφαρμογή αυτών των συστημάτων από τα κράτη μέλη είναι ουσιαστικής σημασίας.
Τα τελευταία πέντε χρόνια ενισχύσαμε την παροχή και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων, με ακριβή και πλήρη πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων, αξιοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές και κλείνοντας οποιαδήποτε τυφλά σημεία.
Παρ ‘όλα αυτά, ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά και πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση για τις νέες και εξελισσόμενες απειλές. Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις δυστυχώς αποτελούν υπενθύμιση των απειλών τόσο του δεξιού εξτρεμισμού όσο και της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας.
Το διαδίκτυο είναι πλέον το πιο σημαντικό πεδίο μάχης για τη δράση των τρομοκρατών, ιδίως όσον αφορά στη ριζοσπαστικοποίηση. Θέλω λοιπόν να καλέσω το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συμφωνήσουν σύντομα και πριν από το τέλος του έτους, πάνω στη νομοθετική μας πρόταση για την κατάργηση του τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο.
Παράλληλα, συνεχίζουμε την επιτυχή συνεργασία μας με τις εταιρείες του διαδικτύου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Διαδικτυακού Φόρου (EU Internet Forum), για τα επιτεύγματα του οποίου είμαι ιδιαίτερα περήφανος.
Από τη στιγμή που έλαβα την πρωτοβουλία αυτή το 2015, το Φόρουμ εξελίχθηκε σημαντικά και συνέβαλε σε πολλά επιτεύγματα όπως στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Μονάδας Διευθύνσεων Διαδικτύου (EU Internet Referral Unit) στη Europol και στη δημιουργία της βάσης δεδομένων των hashes για να καταστήσουν τις διαγραφές του περιεχομένου μόνιμες και μη αναστρέψιμες.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας μας συνάντησης στο πλαίσιο του Φόρουμ νωρίτερα αυτό το μήνα, δεσμευθήκαμε – μαζί με τους Υπουργούς Εσωτερικών και τις εταιρίες διαδικτύου – για ένα Πρωτόκολλο Κρίσης (EU Crisis Protocol) της ΕΕ που θα καταπολεμήσει την εξάπλωση τρομοκρατικού ή βίαιου εξτρεμιστικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. Η συνεργασία μας με τις εταιρείες διαδικτύου είναι και πρέπει να παραμείνει ουσιαστικό μέρος της δουλειάς μας.
Σχετικά με την εξωτερική διάσταση της συνεργασίας μας στον τομέα της ασφάλειας, σήμερα συνιστούμε στο Συμβούλιο να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με τη Νέα Ζηλανδία προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή δεδομένων με την Europol για σκοπούς εφαρμογής του νόμου. Αυτό είναι αποτέλεσμα της συζήτησης που είχα τον Μάρτιο, αμέσως μετά την επίθεση στο Christchurch, με τον Υπουργό Αστυνομίας της Νέας Ζηλανδίας κ. Stuart Nash.
Η συμφωνία αυτή θα παράσχει την απαραίτητη νομική βάση για την ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Europol και τη συμμετοχή της Νέας Ζηλανδίας στην πρόληψη και την καταπολέμηση εγκλημάτων όπως η τρομοκρατία, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και τα ναρκωτικά. Λαμβάνοντας ένα τέτοιο βήμα, ενισχύουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας με έναν σημαντικό διεθνή εταίρο.
Ενώ η πολιτική ασφάλειας μας ξεκινάει από το εσωτερικό της ΕΕ, θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι τελειώνει εκεί – ειδικά σήμερα που ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι πιο συνδεδεμένος από ποτέ και οι εγκληματίες ή οι τρομοκράτες συνεργάζονται πέρα από τα εθνικά σύνορα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουμε ενισχύσει τη συνεργασία μας στην ευρύτερη γειτονιά μας και με διεθνείς εταίρους.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, υπέγραψα αντιτρομοκρατικές συμφωνίες με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία και προσβλέπω στην υπογραφή της τρίτης συμφωνίας με το Κόσοβο αργότερα σήμερα το απόγευμα. Πρόκειται για τη συνέχιση της εφαρμογής του Κοινού Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, την οποία συμφωνήσαμε με τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Επίσης, υπέγραψα τη συμφωνία με το Μαυροβούνιο για τη συνεργασία της χώρας με την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή. Παράλληλα, Η αντίστοιχη συμφωνία με την Αλβανία έχει ήδη ολοκληρωθεί και παράγει απτά αποτελέσματα επί τόπου για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης. Εργαζόμαστε σύντομα για την ολοκλήρωση των υπόλοιπων συμφωνιών.
Όσον αφορά στις Καταστάσεις Ονομάτων Επιβατών (PNR), όπως γνωρίζετε, ολοκληρώσαμε τις διαπραγματεύσεις με τους καναδούς εταίρους μας σχετικά με μια αναθεωρημένη συμφωνία και προσβλέπουμε να την ολοκληρώσουμε σύντομα.
Επίσης, ολοκληρώνουμε τις αναθεωρήσεις των ισχυουσών συμφωνιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία και, τον προηγούμενο μήνα, συστήσαμε την εκκίνηση των διαπραγματεύσεων με την Ιαπωνία. Ελπίζω ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις θα μπορέσουν να ξεκινήσουν πολύ σύντομα.
Παράλληλα, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις μελλοντικές προκλήσεις. Η κυβερνοασφάλεια είναι αυτή που ξεχωρίζει. Σημειώσαμε σημαντική πρόοδο από τον Μάρτιο για την ασφάλεια της μελλοντικής μας υποδομής για την κινητή τηλεφωνία, με την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων των κινδύνων για το 5G και ουσιαστική πρόοδο στον εντοπισμό των απαραίτητων μέτρων για τον μετριασμό τους.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών και έχουμε πετύχει πολλά, όπως αναδεικνύει και η 20η Έκθεση Προόδου. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, το έργο μας δεν τελειώνει εδώ αλλά θα συνεχιστεί και στο πλαίσιο του νέου Κολλεγίου.
Μαζί με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι όλα τα συμφωνηθέντα εφαρμόζονται και, ως εκ τούτου, θα μετατρέψει την ιδέα μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφαλείας σε πραγματικότητα.
Ζούμε σε ασταθείς και απρόβλεπτους καιρούς. Η γειτονιά μας βιώνει συνεχώς διασυνοριακές συγκρούσεις. Οι πολίτες μας ριζοσπαστικοποιούνται και επιτίθενται σε αθώους ανθρώπους στις πόλεις μας. Ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός είναι σε άνοδο.
Μόνο συλλογικά, με μια ισχυρή Ένωση Ασφαλείας και έναν παγκόσμιο ρόλο ασφάλειας για την Ευρώπη στον κόσμο, μπορούμε να προστατέψουμε τους πολίτες μας».
