Σε αυξημένη επαγρύπνηση και επιφυλακή παραμένουν οι Ενοπλες Δυνάμεις, καθώς οι επιτελείς του «Πενταγώνου» αξιολογούν την τάση αποκλιμάκωσης της κρίσης στο Αιγαίο που καταγράφεται από το Σάββατο με την απόσυρση τουρκικών πλοίων από την περιοχή του Καστελλορίζου.
Σε Μαξίμου και υπουργείο Αμυνας παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις και τηρούν στάση αναμονής επισημαίνοντας πως ο συναγερμός για την Αθήνα ακόμη δεν έχει λήξει από τη στιγμή που η τουρκική NAVTEX για τη διεξαγωγή ερευνών από το ερευνητικό «Oruc Reis» έχει ισχύ έως τις 2 Αυγούστου.
Από το Σάββατο το απόγευμα πάντως η ένταση στο Αιγαίο, η οποία μετρούσε ήδη πέντε ημέρες, φαινόταν να υποχωρεί καθώς υπήρξαν ενδείξεις αποκλιμάκωσης. Τα περισσότερα από τα τουρκικά πλοία που είχαν κινηθεί προς την περιοχή του Καστελλορίζου αποσύρθηκαν και επέστρεψαν στις ναυτικές βάσεις του Ακσάζ και της Σμύρνης. Την ίδια ώρα, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Oruc Reis» παρέμενε αγκυροβολημένο στον κόλπο της Αττάλειας και δεν είχε ξεκινήσει καμία έρευνα, παρά τα όσα διέδιδε με tweet η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον περί έναρξης ερευνών στην περιοχή, το οποίο αργότερα κατέβασε.
Η Αθήνα, όπως είναι πρόδηλο, υποδέχθηκε με ικανοποίηση αυτά τα σημάδια αποκλιμάκωσης, αλλά μέχρι εκεί. Δεν υπήρχε καμία διάθεση θριαμβολογίας. Ο Ελληνικός Στόλος παραμένει στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Αιγαίου και πέριξ του Καστελλορίζου, αλλά προς το παρόν, σύμφωνα με πληροφορίες, με πολύ μικρή μετακίνηση μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού προς τα πίσω.
Κρίθηκε σκόπιμο από τη στρατιωτική ηγεσία οι δυνάμεις να παραμείνουν σε ετοιμότητα, με το επίπεδο συναγερμού απλά ένα «κλικ» πιο κάτω. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι τις προηγούμενες ημέρες προσωπικό και Μέσα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ήταν πραγματικά σε θέσεις μάχης για να αποτρέψουν οποιαδήποτε τουρκική απειλή. Και δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι οι δύο στόλοι ήταν σχεδόν ο ένας απέναντι στον άλλον.
Γιατί όμως οι Τούρκοι προχώρησαν σ’ αυτή την ενέργεια απόσυρσης των πολεμικών τους πλοίων από την περιοχή του Καστελλορίζου; Προς το παρόν ουδείς μπορεί να αποκλείσει την περίπτωση μιας προσωρινής εξέλιξης ή μιας κίνησης αποπροσανατολισμού των Τούρκων. Μια ερμηνεία που έδιναν πάντως στα «ΝΕΑ» στρατιωτικές πηγές είναι ότι μπορεί η Αγκυρα να έδωσε εντολή στα τουρκικά πλοία να επιστρέψουν στις βάσεις τους «εξαιτίας της δικής μας αποφασιστικής στάσης και της άμεσης κινητοποίησής μας με την ακαριαία ανάπτυξη του Στόλου από τη μέρα ανακοίνωσης της NAVTEX». Ενδέχεται όμως, τονίζουν οι ίδιες πηγές, «να απέδωσαν και οι διπλωματικές πιέσεις που ασκήθηκαν στην Τουρκία και στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – και είναι σίγουρο ότι υπήρξε πίεση – προκειμένου η Αγκυρα να προβεί σε ενέργειες αποκλιμάκωσης για να αποφευχθεί μια πολεμική σύγκρουση». Αλλά βέβαια, σημειώνουν, μπορεί η απόσυρση των τουρκικών πλοίων να οφείλεται και σε συνδυασμό των δύο παραπάνω παραγόντων.
Αυτό που μένει να φανεί τις επόμενες ημέρες είναι αν τελικώς το τουρκικό ερευνητικό «Oruc Reis» θα αναχωρήσει από την Αττάλεια. Ακόμη κι αν ξεκινήσει σήμερα, ο χρόνος επτά ημερών που απομένει έως τις 2 Αυγούστου θεωρείται πολύ λίγος για διεξαγωγή ερευνών. Εξάλλου είναι εξαιρετικά δύσκολο έως απαγορευτικό για ένα ερευνητικό να πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες με θαλασσοταραχή. Βέβαια ουδείς μπορεί να αποκλείσει το «Oruc Reis» να κινηθεί απλώς για λίγες ημέρες και η Τουρκία να επανέλθει με μια νέα NAVTEX.
Απέτυχε το σόου
Ο στόχος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εμφανιστεί ο ίδιος μέσω του σόου της προσευχής στην Αγία Σοφιά ως ο ηγέτης του σουνιτικού Ισλάμ και η Τουρκία ως η μεγάλη περιφερειακή δύναμη που μπορεί να ενώσει τις μουσουλμανικές χώρες δεν επετεύχθη.
Ο τούρκος πρόεδρος επιχείρησε να δείξει ότι το άνοιγμα της Αγίας Σοφιάς ξανά ως τζαμί θα είναι ένα διεθνές γεγονός, εντούτοις οι ξένοι ηγέτες τού γύρισαν την πλάτη. Από όσους ηγέτες μουσουλμανικών κρατών είχαν προσκληθεί, παρόντες στην τελετή την περασμένη Παρασκευή ήταν μόνο ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, και ο εμίρης του Κατάρ, σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι. Είναι γνωστό ότι πολλές από τις αραβικές χώρες έχουν σχεδόν εχθρικές σχέσεις με την Τουρκία, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος.
Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Ερντογάν με τη στροφή της Τουρκίας προς τη Ανατολή και τον ισλαμισμό δεν πρόκειται βέβαια να σταματήσει στην Αγία Σοφία. Ομως, παρά το πανηγυρικό κλίμα που επιχειρεί να περάσει σύσσωμος ο τουρκικός Τύπος, ο Τούρκος πρόεδρος πήρε ακόμη ένα ηχηρό μήνυμα. Το όραμά του για μια μεγάλη Τουρκία που θα έχει επιρροή και σε άλλες γειτονικές χώρες ομοδόξων στα Βαλκάνια, στη Μ. Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Αλλωστε ο πρόσφατος βομβαρδισμός της τουρκικής βάσης στην Αλ Ουατίγια της Λιβύης προκάλεσε σοβαρές ζημιές στα οπλικά συστήματα, αλλά έπληξε ταυτόχρονα και το γόητρο του Ερντογάν. Οι Τούρκοι είχαν υποστεί και άλλες απώλειες στη Λιβύη, αλλά αυτή ήταν ίσως η πρώτη σοβαρή προειδοποίηση για τη στρατιωτική ανάμειξή τους σε μια άλλη χώρα.
Του Μάνου Χαραλαμπάκη από Τα Νέα
