ΑΠΕ-ΜΠΕ
Καθώς η προεκλογική εκστρατεία εξελίσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εξωτερική πολιτική της χώρας έχει γίνει λιγότερο προβλέψιμη και λιγότερο άνετη για τη διεθνή κοινότητα. Ταυτόχρονα, οι αρχές των ΗΠΑ αυξάνουν την πίεση στην Κίνα, ελπίζοντας ότι αυτό θα αποπροσανατολίσει την κινεζική ηγεσία και θα κάνει μοιραία λάθη. Οι Κινέζοι επιστήμονες εκδιώχνονται, βλέπουμε το κλείσιμο των επίσημων προξενείων της ΛΔΚ σε αμερικανικές πόλεις. Είναι πιθανό, ειδικά αν ο Τραμπ νικήσει στις εκλογές, να δούμε την Ουάσινγκτον να κάνει εξαιρετικά τολμηρά βήματα, όπως η αναγνώριση της Ταϊβάν και η ολοκλήρωση μιας πλήρους αποχώρησης από τη συνθήκη NEW START.
του Έρολ Ούσερ*
Σε μικρότερο βαθμό, η αμερικανική πολιτική κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης επηρέασε τη Ρωσία. Απλώς επειδή οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται ήδη σε πολύ χαμηλό σημείο και η οικονομική αλληλεξάρτηση είναι ασήμαντη.
Συνολικά, η επιθετική γραμμή της άλλης πυρηνικής υπερδύναμης είναι κατανοητή και συνδέεται με την πιο σημαντική διαδικασία που επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική – την αναδιανομή της εξουσίας από τη Δύση στην Ανατολή. Ο χαοτικός χαρακτήρας της δραστηριότητας εξωτερικής πολιτικής παρουσιάζει μια από τις πιο σοβαρές κοινωνικοοικονομικές κρίσεις που βιώνουν σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, δεν πρέπει να παρασυρθούμε από το να σκεφτόμαστε τα εσωτερικά προβλήματα των ΗΠΑ. Τελικά, η εξωτερική πολιτική είναι πάντα προϊόν εθνικών συμφερόντων. Αυτά τα συμφέροντα, στη στρατηγική τους μορφή, παραμένουν αρκετά ολιστικά και δεν είναι τόσο ευαίσθητα σε εσωτερικές πολιτικές αλλαγές όσο νομίζουμε. Η γοητεία με την επίδραση της εσωτερικής πολιτικής στη συμπεριφορά της εξωτερικής πολιτικής είναι κληρονομιά της περιόδου που η φιλελεύθερη σχολή σκέψης κυριάρχησε στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων. Αυτή η τάση αποδείχθηκε ιδιαίτερα ισχυρή σε χώρες που μόλις πρόσφατα βίωσαν την πλήρη κυριαρχία των ιδεολογικών στάσεων σε όλες τις άλλες σφαίρες της κρατικής δραστηριότητας, δηλαδή τη Ρωσία και την Κίνα.
Μια ήρεμη εκτίμηση της προέλευσης της αμερικανικής συμπεριφοράς δεν μπορεί να αναιρέσει την αυξανόμενη «αμερικανική κόπωση»: κόπωση της χαοτικής συμπεριφοράς της στον κόσμο. Οι σεβαστοί εμπειρογνώμονες προτείνουν να ζουν σαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην υπάρχουν ή να ακολουθούν, τουλάχιστον ρητορικά, μια «προσέγγιση απόσπασης». Μπορούμε να προσποιούμαστε ότι τα επόμενα πέντε χρόνια μιας αδύναμης προεδρίας των ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τον Νοέμβριο, θα είναι μια περίοδος που θα είναι αδύνατο να μιλήσουμε με την Ουάσινγκτον για σοβαρά πράγματα. Ωστόσο, μια τέτοια θέση μπορεί να χτυπήσει τη χορδή με τις πραγματικές ενέργειες της Ρωσίας, της Ευρώπης ή της Κίνας, καθώς στην πραγματική ζωή δεν θα ήταν δυνατόν να απομακρυνθούμε. Η παρακμή των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο.
Να εξηγεί κανείς ότι δεν χρειάζεται η κατάρρευση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι χάσιμο χρόνου. Όλα τα επιχειρήματα που παρουσιάζονται μπορούν να αντικατασταθούν από ένα: μην ξεχνάτε το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο και τη μοίρα του, εάν η χώρα πραγματικά κατακλύζεται από εμφύλιο πόλεμο. Στην πραγματικότητα, τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτύχουν σοβαρά, δεν θα προκύψει «κενό εξουσίας» στις διεθνείς υποθέσεις – θα υπάρξουν αμέσως πολλοί πρόθυμοι ή απρόθυμοι πρόθυμοι να το γεμίσουν. Η Ρωσία είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει στην προσπάθειά της να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή ισορροπία εξουσίας. Στις σύγχρονες συνθήκες, αυτό δεν θα είναι μόνο ακριβό, αλλά και χωρίς νόημα από την άποψη των εθνικών αναπτυξιακών συμφερόντων. Η Κίνα θα αρχίσει να χρησιμοποιεί βία για να λύσει προβλήματα με όλους τους γείτονές της, εκτός από τη Ρωσία. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα καταρρεύσει, αφού κάθε δύναμη θα πρέπει να ανησυχεί για τη δική της ασφάλεια και αυτό θα οδηγήσει στην αναπόφευκτη ανάπτυξη του εθνικισμού. Το Ιράν και ορισμένα αραβικά κράτη θα προσπαθήσουν να απομακρύνουν το Ισραήλ από τον παγκόσμιο χάρτη – η ύπαρξή του είναι αντίθετη με το ηθικό τους σύστημα.
Μέχρι στιγμής, τα προβλήματα που φέρνει η Αμερική στον κόσμο για χάρη των εθνικών της συμφερόντων είναι γνωστά και προβλέψιμα. Λόγω της δικής του στρατιωτικής και οικονομικής δύναμης, είναι αρκετά αξιόπιστος εξισορροπιστής για τις φιλοδοξίες άλλων κρατών, συμπεριλαμβανομένης της δεοντολογίας. Η καθολική ιδεολογία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μοναδική. Εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική εναλλακτική λύση στην εθνικιστική εξωτερική πολιτική της απόλυτης πλειοψηφίας άλλων δυνάμεων. Όποιος και να κερδίσει την εξουσία στην Ουάσινγκτον, η φύση του αμερικανικού πολιτικού συστήματος και της κοινωνικής τάξης θα διασφαλίσει ότι υπάρχει μια τέτοια εναλλακτική λύση.
*O Έρολ Ούσερ (Erol User) είναι πρόεδρος και CEO της USER HOLDİNG. Επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, πρόκειται έναν από τους καινοτόμους παίκτες της επιχειρηματικής τουρκικής σκηνής. Η USER HOLDİNG είναι επενδυτική τραπεζική εταιρεία που προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες τόσο σε τουρκικές όσο και διεθνείς εταιρείες.
