Για αυστηρότητα που προσομοιάζει με την… Ιερά Εξέταση κάνει λόγο ο παλαίμαχος εκλογικός αναλυτής και ιδρυτής της Δέλτα Πληροφορική, Ανδρέας Δρυμιώτης, αναφερόμενος στις αποφάσεις της Aρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και μιλώντας στο Μανιφέστο, δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα.
Πρόσφατα προσομοιάσατε την Aρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την... Ιερά Εξέταση. Γιατί;
Ελάτε να δούμε την ιστορία. Η Ιερά Εξέταση καθιερώθηκε τον 12ο αιώνα από την Καθολική Εκκλησία προκειμένου να κυνηγήσει τους αιρετικούς. Το κυνήγι έγινε αυτοσκοπός και έτσι έβρισκαν παντού αιρετικούς είτε ήταν είτε δεν ήταν. Το ίδιο συμβαίνει με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Υπάρχουν σε όλες τις πολιτισμένες χώρες παρόμοιες αρχές, αλλά η δική μας είναι η αυστηρότερη, κάτι σαν την Ισπανική Ιερά Εξέταση. Παντού βλέπει παραβίαση προσωπικών δεδομένων.
Ο Προσωπικός Αριθμός - Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα, το οποίο και εμπόδισε αλλά και εμποδίζει ακόμα την καθολική εφαρμογή της πληροφορικής σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, είναι η έλλειψη ταυτοπροσωπίας. Για την ταυτοποίηση των πολιτών, είχαμε τον Αριθμό Δελτίου Ταυτότητας, ο οποίος άλλαζε όταν για οποιονδήποτε λόγο αλλάζαμε ταυτότητα. Το ίδιο συνέβαινε και με τον Αριθμό του Διαβατηρίου μας, ο οποίος αλλάζει με την ανανέωση του διαβατηρίου. Για την Εφορία έχουμε τον ΑΦΜ, για την υγεία έχουμε τον AMKA, στους δήμους τον Αριθμό Δημοτολογίου και για τις εκλογές πάλι κάποιον άλλο αριθμό.
Η κυβέρνηση εκδίδει νέες ταυτότητες με αυξημένα στοιχεία ασφαλείας ώστε να μην παραποιούνται. Ενα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι ταυτότητες αυτές είναι ελλιπείς, γιατί δεν περιλαμβάνουν τον Προσωπικό Αριθμό. Κατά συνέπεια, πρέπει να επανεκδοθούν. Ποιος ευθύνεται για την καθυστέρηση; Η διαβόητη Αρχή, η οποία έπρεπε να εγκρίνει την αναγραφή του Προσωπικού Αριθμού στην ταυτότητα. Οι περισσότερες χώρες έχουν καθιερώσει τον Προσωπικό Αριθμό σαν το μοναδικό ταυτοτικό στοιχείο για τους πολίτες τους. Εμείς εδώ χρειαστήκαμε δύο χρόνια και βάλε για να κάνουμε το αυτονόητο, λόγω της αυστηρότητας της Αρχής.
Πιο συγκεκριμένα, ποια λάθη δαπιστώνετε στη λειτουργία της;
Παντού βλέπει προσωπικά δεδομένα που πρέπει να προστατευθούν. Θα σας το περιγράψω με μια πολύ χαρακτηριστική αμερικανική παροιμία: If the only tool you have is a hammer, everything look s like a nail. Αν δηλαδή το μόνο εργαλείο που διαθέτεις είναι ένα σφυρί, όλα σου φαίνονται καρφιά προκειμένου να χρησιμοποιήσεις το εργαλείο σου. Ακριβώς αυτό συμβαίνει με την Αρχή.
Θεωρείτε ότι αποφάσεις της Αρχής μπορούν να αμφισβητηθούν και σε ποιο πλαίσιο;
Ομολογώ ότι δεν γνωρίζω την απάντηση στο ερώτημα αυτό. Εχω την εντύπωση ότι οι Ανεξάρτητες Αρχές είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες και νομίζω ότι οι αποφάσεις τους είναι τελεσίδικες.
Κατά την άποψή σας, τίθεται θέμα αμεροληψίας στις εισηγήσεις της Γενικής Διεύθυνσης της ανεξάρτητης δημόσιας Αρχής;
Δεν είναι θέμα αμεροληψίας αλλά αυστηρότητας εφαρμογής των αποφάσεών τους. Ελάτε να δούμε ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η Αρχή έχει εγκρίνει το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο καθορίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των καμερών. Σας μεταφέρω αυτούσια τα αποσπάσματα για τη λειτουργία καμερών και, όπως θα διαπιστώσετε, η λειτουργία τους κάτω από τις προϋποθέσεις που καθορίζονται είναι πρακτικά αδύνατη:
«Αρθρο 5. 1. [...] Ειδικώς για την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων επιτήρησης για την πρόληψη ή καταστολή των εγκλημάτων απαιτείται να συντρέχουν επαρκείς ενδείξεις ότι τελούνται ή πρόκειται να τελεσθούν στον συγκεκριμένο χώρο ποινικά αδικήματα από τα αναφερόμενα στο άρθρο 3 του παρόντος. Η συνδρομή επαρκών ενδείξεων αιτιολογείται με την αναφορά πραγματικών στοιχείων όπως, ιδίως, στατιστικών ή εμπειρικών δεδομένων, μελετών, εκθέσεων, μαρτυριών, πληροφοριών για τη συχνότητα, το είδος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εγκλημάτων που τελούνται σε συγκεκριμένο χώρο, καθώς και για την, βάσει των ανωτέρω στοιχείων, πιθανολογούμενη εξάπλωση ή μεταφορά της εγκληματικότητας σε άλλο δημόσιο χώρο […]».
Δηλαδή, το Δημόσιο επιτρέπεται να βάλει κάμερες μόνο εκεί που «τελούνται ή πρόκειται τελεσθούν» αδικήματα! Είμαστε με τα καλά μας; Από όσο γνωρίζω, μόνο οι πιάτσες των ναρκομανών πληρούν αυτή την προϋπόθεση. Αν βάλουμε εκεί τις κάμερες, οι ναρκομανείς απλά θα αλλάξουν στέκι, ενώ οι δολοφονίες, οι ληστείες, οι ξυλοδαρμοί κ.ά. γίνονται και θα γίνονται παντού. Οι κάμερες για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να είναι πολλές και παντού ώστε να λειτουργούν σωρευτικά.
Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε: «2. […] Ο υπεύθυνος επεξεργασίας εξασφαλίζει, με τη χρήση κατάλληλων τεχνικών μέσων, ότι τα συστήματα επιτηρούν τον προκαθορισμένο χώρο και δεν λαμβάνουν εικόνα από μη δημόσιους χώρους ή από εσωτερικό κατοικιών […]». Ομολογώ ότι οι τεχνικές γνώσεις μου δεν είναι αρκετές για να καταλάβω πώς μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η διάταξη. Για παράδειγμα, οι κάμερες που είναι περιμετρικά στην οροφή του κτηρίου της Βουλής δεν βλέπουν την είσοδο του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία» ή τα κτήρια των πρεσβειών που είναι απέναντι;
Τώρα καταλαβαίνετε γιατί τα έχω βάλει με την Αρχή. Οι θέσεις τους είναι έτσι διατυπωμένες, ώστε να μπορούν να βγάλουν οποιαδήποτε απόφαση θέλουν. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο επιβάλλουν και τόσα πρόστιμα. Η Αρχή το 2022 διεκπεραίωσε 876 καταγγελίες/προσφυγές και σε 51 περιπτώσεις επέβαλε συνολικά πρόστιμα 30 εκατ. ευρώ. Ολοι παράνομοι είμαστε. Φαίνεται όμως ότι συμμορφωθήκαμε και έτσι το 2023 είχαμε μόνο 28 περιπτώσεις στις οποίες η Αρχή επέβαλε πρόστιμο 637.000 ευρώ!