Τις περιφερειακές της συνεργίες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου «αναθερμαίνει» η Αθήνα με γνώμονα τις εξελίξεις στη Συρία και τον ρόλο που διαδραματίζει σε αυτήν η Άγκυρα. Ταυτόχρονα, εξ αφορμής και της ανάληψης θέσης μη μονίμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Ελλάς αναδεικνύεται ως ένας περιφερειακός πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ισχύος, ο οποίος την επόμενη διετία θα έχει σημαντικό λόγο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Στη συριακή εξίσωση, ο (πολύ) κρίσιμος παράγοντας για την Αθήνα ονομάζεται Ισραήλ. Η χθεσινή επικοινωνία των δύο υπουργών Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη και Γκίντεον Σάαρ, είχε επίκεντρο τη Συρία. Ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε τη σημασία της ταχείας αποκατάστασης της περιφερειακής σταθερότητας «χωρίς οποιαδήποτε ξένη παρέμβαση». Από την πλευρά του, ο κ. Σάαρ προσκάλεσε τον Έλληνα ομόλογό του να επισκεφθεί σύντομα το Ισραήλ. Όσον αφορά τη Συρία, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ τόνισε την ανάγκη προστασίας των μειονοτήτων «συμπεριλαμβανομένων Κούρδων, Αλαουιτών και Χριστιανών» και εξέφρασε την ανησυχία του για το ότι το νέο καθεστώς της Δαμασκού, το οποίο δεν είναι δημοκρατικά εκλεγμένο, προτίθεται να διενεργήσει εκλογές ύστερα από τέσσερα χρόνια.
Ο ίδιος δρων ενοχλεί Αθήνα και Τελ Αβίβ για διαφορετικούς λόγους. Το ενδεχόμενο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών της Τουρκίας (ή του ψευδοκράτους) με το συριακό καθεστώς ανησυχεί την Ελλάδα, η οποία δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα νέο τετελεσμένο τύπου «τουρκολιβυκού μνημονίου». «Είμαστε παρόντες (σ.σ.: στη Συρία), παρακολουθούμε στενά και αξιολογούμε τις εξελίξεις, διαμορφώνοντας πολιτικές για όλα τα πιθανά σενάρια και ενεργώντας έγκαιρα για να αποτρέψουμε εξελίξεις που θα είναι δυσμενείς για τη χώρα μας αλλά και για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής» δήλωσε στο ΑΠΕ ο κ. Γεραπετρίτης. Επιπλέον, η Αθήνα ενδιαφέρεται για τους Έλληνες και τους ελληνορθόδοξους της Συρίας. Υπό αυτό το πρίσμα, χθες, επαναπατρίστηκαν 33 Έλληνες από την αραβική χώρα. Οι συμπατριώτες μας κατευθύνθηκαν οδικώς από τη Δαμασκό στη Βηρυτό, εκεί επιβιβάστηκαν σε αεροσκάφος που πραγματοποιούσε εμπορική πτήση και έφτασαν στην Αθήνα.
Για το Ισραήλ, το οποίο μοιράζεται χερσαία σύνορα με τη Συρία, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η διευρυμένη τουρκική εμπλοκή και επιρροή στο νέο συριακό καθεστώς δημιουργεί νέα περιφερειακά δεδομένα. Ταυτόχρονα, η πιθανότητα προβολής τουρκικής ισχύος μια «ανάσα» από την ισραηλινή επικράτεια μπορεί να θέσει Τελ Αβίβ και Άγκυρα σε τροχιά σύγκρουσης. Σημαντικός διαχωριστικός παράγοντας είναι και η διαμετρικά αντίθετη στάση των δύο για το Κουρδικό: το Ισραήλ υποστηρίζει τους Κούρδους της Συρίας, η Τουρκία επιδιώκει την πλήρη και φυσική τους εξάλειψη.
Τριμερής και διεθνής κινητοποίηση
Επιπλέον, στις 8 Ιανουαρίου 2025 αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Κάιρο τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, η σύνοδος θα εστιάσει σε θέματα «ενέργειας, περιφερειακής, ασφάλειας, οικονομίας και τεχνολογίας». Η τελευταία Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 19 Οκτωβρίου 2021. Αθήνα και Λευκωσία (και) με διακριτές πρωτοβουλίες αλλά κοινό συντονισμό επιχειρούν να ενισχύσουν τη φαρέτρα τους και ταυτόχρονα να ενημερώσουν τους διεθνείς παίκτες για τον ρόλο της Τουρκίας στο Συριακό. Αυτό έγινε σαφές και στην πρόσφατη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, όταν έκλεισαν οι πόρτες, οι κύριοι Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης έθεσαν με «πυγμή και σαφήνεια» το πώς κινείται η Τουρκία στη Συρία και πού αποσκοπεί. Μάλιστα, εις εξ αυτών κάλεσε τους ομοτράπεζούς του να μην είναι αφελείς αναφορικά με τις προθέσεις της Άγκυρας.
«Παράθυρο» στο παγκόσμιο γίγνεσθαι
Εν τω μεταξύ, αύριο 1η Ιανουαρίου του 2025, η Ελλάς αναλαμβάνει για τρίτη φορά στην ιστορία της θέση μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η θητεία της χώρα μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα διαρκέσει έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.
«Η χώρα μας καθίσταται στην πράξη συμπαραγωγός της διεθνούς πολιτικής για την παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφαλείας με ουσιαστικό λόγο, ρόλο και ευθύνη στις εξελίξεις σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ανασφαλής» υποστήριξε ο κ. Γεραπετρίτης.
Κύριες προτεραιότητες της ελληνικής θητείας, σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ, είναι: η αποκατάσταση της αληθούς έννοιας της επιταγής για ειρηνική επίλυση των διαφορών, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου, η ενίσχυση της θέσης των γυναικών για την ειρήνη και την ασφάλεια, η προστασία των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις με έμφαση στο ανθρωπιστικό δίκαιο, η αντιμετώπιση της υπαρξιακής απειλής της κλιματικής κρίσης και η προστασία της θαλάσσιας ασφάλειας που έχει υποστεί σοβαρά ρήγματα, λόγω πολεμικών επιχειρήσεων τρομοκρατικών απειλών.
Αυτή είναι η επίσημη ατζέντα της χώρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. «Μεγάλη ή μικρή, πλούσια ή φτωχή, στρατιωτικά ισχυρή ή αδύναμη, κάθε χώρα έχει τα εθνικά της συμφέροντα και αυτά προωθεί παντοιοτρόπως και με προτεραιότητα σε κάθε διεθνή οργανισμό, περιλαμβανομένου και του ΟΗΕ» υπογράμμιζαν στο «Μανιφέστο» αρμόδιοι αξιωματούχοι.
