Ο θάνατος του Αλέκου Παναγούλη, τις πρώτες πρωινές ώρες της πρωτομαγιάς του ’76, επίσημα χαρακτηρίστηκε ως τροχαίο δυστύχημα. Ωστόσο υπήρξαν θεωρίες περί εγκληματικής πράξης και πολιτικής δολοφονίας, προκειμένου στοιχεία που είχε στην κατοχή του ο εκλιπών, σχετικά με την εμπλοκή πολιτικών στο στρατιωτικό καθεστώς αλλά και για τα όργανα ασφαλείας της χούντας να μην δουν το φως της δημοσιότητας.
Ο Παναγούλης ήταν 37 ετών και από τα 28 έως τα 34 του βρισκόταν είτε στην παρανομία είτε φυλακισμένος. Η αντιστασιακή του δράση, η απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου την 13η Αυγούστου του ’68, η σύλληψή του, η αντοχή που επέδειξε στα βασανιστήρια που υπέστη ανακρινόμενος, η καταδίκη του σε θάνατο και η άρνησή του να αιτηθεί χάριτος, τον είχαν μετατρέψει σε σύμβολο.
Η ζωή του από ένα σημείο και μετά ήταν μυθιστορηματική, το ταξίδι του μοναχικό και το επίπεδο του θάρρους που επέδειξε μοναδικό. Ήταν ο ένας στους εκατό χιλιάδες που δεν μπορούσε κανένα βασανιστήριο κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, όσο βαρβαρικό και αν ήταν, να τον σπάσει. Αυτό τουλάχιστον κατέθεσε ο Δημ. Ιωαννίδης, διοικητής τότε της Ε.Σ.Α.
Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα είχε συμβεί, αν δεν καθυστερούσε η έκρηξη εκείνο το πρωινό. Αν ο δικτάτορας κατέληγε νεκρός, τι εξελίξεις θα υπήρχαν. Αν θα κατέρρεε το καθεστώς, ή αν θα συνέχιζε ακόμα πιο βίαιο. Αν ο Παναγούλης θα διέφευγε ή αν τον εκτελούσαν επί τόπου.
Αυτό που ξέρουμε είναι ότι συνέβη. Η απόπειρα απέτυχε, ο δράστης συνελήφθη, ανακρίθηκε καταδικάστηκε σε θάνατο, δεν εκτελέστηκε μετά από παγκόσμιες πιέσεις, απέδρασε, συνελήφθη εκ νέου, πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα σε κελί τάφο, του δόθηκε χάρη τον Αύγουστο του ’73, έφυγε για την Ιταλία, έζησε τον μεγάλο έρωτα με την Οριάνα Φαλάτσι, στην μεταπολίτευση εξελέγη βουλευτής με την Ε.Κ. και η πρωτομαγιά του ’76 σηματοδότησε το τέλος του.
Στο Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο διασώζονται τα περίφημα Ελληνικά επίκαιρα. Εκείνη η ενημερωτική εκπομπή ειδήσεων με τους κίονες που έρχονται από το βάθος. Προβάλλονταν στους κινηματογράφους και στην κρατική τηλεόραση. Την εποχή της χούντας ξεκινούσαν με μουσική του Δημήτρη Μητρόπουλου.
Την εβδομάδα που δικαζόταν ο Παναγούλης, τον Νοέμβριο του ’68, η δίκη του αναφέρεται στα επίκαιρα καταλαμβάνοντάς 30 δευτερόλεπτα στο σύνολο των 12 σχεδόν λεπτών των επικαίρων. Ο φακός δεν τον δείχνει ποτέ, αντίθετα δείχνει διάφορα πειστήρια που εκτίθενται στην αίθουσα, μεταξύ αυτών πιστόλι και εκρηκτικά. Ο κατηγορούμενος αποκαλείται λιποτάκτης και ο σπήκερ αναφέρει πως κατηγορείται: « δια την εναντίον της ζωής της προέδρου της εθνικής κυβερνήσεως απόπειράν του» και πως: «Το στρατοδικείον συνεδρίαζε δημοσία και εις τον Παναγούλην και εις τους συγκατηγορουμένους του παρεσχέθη πάσα δυνατότης ώστε ελευθέρως και ακωλύτως να υπερασπίσουν τους εαυτούς των». Η ετυμηγορία, δις εις θάνατον, δεν αναφέρεται.
Τα χρόνια περνούν, η χούντα πέφτει, η μεταπολίτευση έρχεται, τα επίκαιρα υπάρχουν, με άλλον σπήκερ και μουσική επένδυση του Νίκου Σκαλκώτα. Στα επτά λεπτά της διάρκειάς τους, την εβδομάδα που ο Παναγούλης χάνει τη ζωή του, τα δυο είναι αφιερωμένα στην κηδεία του. Ο εκλιπών αποκαλείται βουλευτής, και η είδηση ξεκινά ως εξής: «Με μια συγκλονιστική συγκέντρωση χιλιάδων ατόμων κάθε ηλικίας, τάξεως και πολιτικής τοποθετήσεως ο ελληνικός λαός αποχαιρέτησε στην τελευταία του κατοικία τον βουλευτή Αλέκο Παναγούλη».
Στα σχόλια της είδησης είναι διατυπωμένα τα παρακάτω:
«Πλήθος κόσμου έχει κατακλύσει τον προαύλιο χώρο της Μητρόπολης των Αθηνών, όπου εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα η σωρός του βουλευτή της ΕΔΗΚ Αλέξανδρου Παναγούλη. Στη Μητρόπολη προσέρχονται προκειμένου να παρακολουθήσουν την εξόδιο ακολουθία ο αδελφός του εκλιπόντος Στάθης Παναγούλης, ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, ο Πρόεδρος της ιταλικής Βουλής Σάντρο Περτίνι, ο πρώην Πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου, ο αρχηγός της ΕΔΗΚ Γεώργιος Μαύρος, ο Πρόεδρος της ΕΔΑ Ηλίας Ηλιού, τα ηγετικά στελέχη της ΕΔΑ Μίκης Θεοδωράκης και Μανώλης Γλέζος και άλλοι επίσημοι. Η νεκρική πομπή, την οποία ακολουθούν χιλιάδες λαού, κατευθύνεται προς το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών όπου πραγματοποιείται η ταφή του Α. Παναγούλη δημοσία δαπάνη».
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Περτίνι έφθασε μέχρι το αξίωμα του προέδρου της Ιταλικής δημοκρατίας, η Οριάνα παρέμεινε μοναχική μέχρι το θάνατό της, ο Ανδρέας κυβέρνησε επι έτη, ο Μίκης και ο Μανώλης είναι ακόμα μαζί μας και οι φάκελοι της Ε.Σ.Α. δεν άνοιξαν ποτέ. Ούτε ο διαβόητος φάκελος της Κύπρου.
Ο Αλέκος Παναγούλης, έγινε γραμματόσημο, δρόμος, πλατεία, σύμβολο. Εσχάτως και σταθμός του Μετρό. Εφόσον βέβαια η απόφαση της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ισχύσει και δεν ανατραπεί λόγω του… πλήθους των αντιδράσεων, όπως λέγεται ότι υπήρξαν και για τον έτερο αγωνιστή κατά της χούντας. Τον αίμνηστο Παύλο Μπακογιάννη.
ΠΗΓΗ: http://tellingstories.gr
