Χωρίς σαφή δέσμευση για το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ εμφανίστηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, λίγες ώρες πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής στη Χάγη, προκαλώντας νέα ερωτήματα για τη σταθερότητα της διατλαντικής συμμαχίας.
Κατά τη διάρκεια δηλώσεών του σε δημοσιογράφους, καθ’ οδόν προς την Ολλανδία, ο Τραμπ απέφυγε να απαντήσει ευθέως αν οι ΗΠΑ παραμένουν πλήρως προσηλωμένες στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας – τη θεμελιώδη διάταξη της Συμμαχίας που προβλέπει ότι επίθεση κατά ενός κράτους-μέλους ισοδυναμεί με επίθεση κατά όλων.
«Εξαρτάται από την ερμηνεία σας. Υπάρχουν πολλοί ορισμοί του Άρθρου Πέντε. Το ξέρετε αυτό, σωστά;», δήλωσε χαρακτηριστικά, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο αναπροσαρμογής της σημασίας της διάταξης υπό την προεδρία του.
Σε πιεστικές ερωτήσεις για διευκρινίσεις, ο Τραμπ αρκέστηκε να απαντήσει ότι είναι προσηλωμένος στη διαφύλαξη της ζωής και της ασφάλειας, προσθέτοντας:
«Θα σας δώσω έναν ακριβή ορισμό όταν φτάσω εκεί. Απλώς δεν θέλω να το κάνω στο πίσω μέρος ενός αεροπλάνου.»
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε εκτενώς στο ζήτημα των οικονομικών συνεισφορών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι όταν ανέλαβε την πρώτη του θητεία, «μόνο 7 από τα 28 μέλη πλήρωναν τις υποχρεώσεις τους». Χαρακτήρισε τη Συμμαχία τότε ως «χαλασμένη» και διεκδίκησε τα εύσημα για την αύξηση των αμυντικών δαπανών των εταίρων.
«Είπα: Θα πρέπει να πληρώσετε. Και τώρα πληρώνουν πολλά.»
Ο Τραμπ, μάλιστα, ζήτησε νέες αυξήσεις στον στόχο των αμυντικών δαπανών, προτείνοντας να φτάσουν στο 4% ή και 5% του ΑΕΠ, από το υφιστάμενο όριο του 2% που προβλέπει η συμμαχία.
«Οι υψηλότερες συνεισφορές δίνουν πολύ περισσότερη δύναμη και δημιουργούν ισχυρότερη, καλύτερη ειρήνη, μέσω της ενότητας», δήλωσε, συνδέοντας ευθέως τη χρηματοδότηση με τη γεωπολιτική επιρροή.
