Με στόχο την προστασία των πραγματικών ευάλωτων δανειοληπτών και όχι εκείνων που παριστάνουν τους φτωχούς, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση μιας σειράς εργαλείων που εξασφαλίζουν την καθαρή αυτή βουλησή της, ενώ και άλλα μέσα στην κατεύθυνση αυτή πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή.
Όπως διαμηνύεται, τα «μεγάλα ψάρια» δεν είναι ευάλωτοι, ούτε είναι ευάλωτοι εκείνοι που παριστάνουν τους φτωχούς, ενώ δεν είναι. Επισημαίνεται δε ότι θα ήταν πρόκληση απέναντι στους πραγματικά φτωχούς η υπεράσπιση ανθρώπων που δεν είναι, την ώρα που χιλιάδες οφειλέτες παρά τις δυσκολίες εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους.
Είναι χαρακτηριστικό -όπως ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης, στη Βουλή- ότι στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας για την κάλυψη των ευάλωτων δανειοληπτών υπήρξε πρωτοβουλία που είχε ως προϋπόθεση την διασταύρωση των τραπεζικών λογαριασμών των αιτούντων και από τους 40.000 δυνητικά ωφελούμενους, επέτρεψαν τη διασταύρωση αυτή μόνο 4-5.000. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι ήδη εφαρμόζονται σύγχρονες ευρωπαϊκές πρακτικές, αλλά το πλαίσιο πρέπει να εξελίσσεται συνέχεια και για τον λόγο αυτό το επόμενο διάστημα αναμένονται και νέες ρυθμίσεις που αυξάνουν τις υποχρεώσεις των servicers.
Τα υφιστάμενα εργαλεία και δυνατότητες προστασίας των πραγματικά ευάλωτων δανειοληπτών σήμερα συμπυκνώνονται στα εξής:
- Ο εξωδικαστικός μηχανισμός με τον οποίο επιτυγχάνεται συνολική ρύθμιση των οφειλών τόσο προς το Δημόσιο όσο και προς τις τράπεζες. Εξασφαλίζει παράλληλα σημαντική προστασία για όσους εντάσσονται σε αυτόν. Στο εργαλείο αυτό γίνονται συνεχείς βελτιώσεις του μηχανισμού ώστε να γίνεται ακόμη πιο αποτελεσματικός και δίκαιος. Τον Ιούνιο δε σημειώθηκε ιστορικό υψηλό αιτήσεων, καθώς και νέο μηνιαίο ρεκόρ ρυθμίσεων.
- Το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα Στήριξης πρώτης κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά, που προβλέπει, μεταξύ άλλων, κρατική επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου έως 210 ευρώ μηνιαίως και για 15 μήνες και αναστολή μέτρων (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί, εξώσεις) κατά των οφειλετών.
- Το στεγαστικό επίδομα του ΟΠΕΚΑ που διαθέτει πόρους ύψους 400 εκατ. ευρώ σε πάνω από 280.000 δικαιούχους και το καινοτόμο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» για τους αστέγους.
- Οι δεκάδες χιλιάδες διμερείς συμφωνίες που επιτυγχάνονται μεταξύ των δανειοληπτών και των εταιρειών διαχείρισης οφειλών.
- Το νέο πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων με το οποίο οι servicers, που διαχειρίζονται τα κόκκινα δάνεια, θα υποχρεούνται να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες που σήμερα δεν δίνουν. Θα προβλέπονται επίσης ποινές όταν δεν υπάρχει σαφής και έγκαιρη ενημέρωση προς τους οφειλέτες.
- Ρυθμίσεις οφειλών για χρέη προς το Δημόσιο, όπως οι ρυθμίσεις παλαιών και νέων οφειλών σε 120 και 72 δόσεις που θα είναι ανοιχτές ως την ερχόμενη Δευτέρα 31 Ιουλίου.
- Το Πρόγραμμα Επιδότησης Επιτοκίου για δόσεις δανείων των ευάλωτων δανειοληπτών που υλοποιούν οι τράπεζες στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών εταιρικής υπευθυνότητας.
Πρόκειται, με λίγα λόγια, για μια ολιστική διαχείριση του ζητήματος της διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, με κεντρική τη βούληση της κυβέρνησης ότι «δεν χαρίζουμε την κοινωνική ευαισθησία σε κανέναν». Βούληση που συνοδεύεται από την πεποίθηση ότι οι ευάλωτοι πρέπει να είναι πραγματικά ευάλωτοι και όχι άνθρωποι που αποκρύπτουν για διάφορους λόγους την περιουσία και τα εισοδήματα τους. Οι ρυθμίσεις πρέπει να είναι αποδεκτές όχι μόνο από τους ίδιους αλλά και αυτούς οι οποίοι παρά τις δυσκολίες, εξακολουθούν να πληρώνουν τα δάνειά τους και τις δόσεις προς την Εφορία και τον ΕΦΚΑ.
Καθαρή είναι επίσης και η βούληση να μην ξαναζήσει η χώρα τις δυσμενείς συνέπειες από την επιβάρυνση των φορολογουμένων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Όπως επίσης και να τεθούν οι βάσεις για την αναδιάρθρωση της οικονομίας, εφόσον πρόκειται για επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και για τη δημιουργία ενός νέου θετικού πλαισίου που θα επιτρέπει και στις τράπεζες να προχωρήσουν σε πιο θαρραλέα βήματα στην κατεύθυνση της χορήγησης νέων στεγαστικών δανείων.
