Μόλις 17 λεπτά κράτησε η συνεδρίαση του τουρκικού ΣτΕ για την Αγιά Σοφιά δείχνοντας πως οι δικαστές δεν θέλουν να εμπλακούν στα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, το Ανώτατο Δικαστήριο παρέπεμψε σε παλαιότερη δικαστική απόφαση για το ζήτημα. Οι δικαστές αν και αποφάνθηκαν ότι είναι σύννομη η προηγούμενη απόφαση που προστατεύει το μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφιάς, γνωμοδοτούν ότι αρκεί για να αλλάξει ένα μόνο προεδρικό διάταγμα. Σε κάθε περίπτωση η εισήγηση του δικαστηρίου δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για τον Τούρκο Πρόεδρο.
Η εισήγηση θα ανακοινωθεί σε 15 ημέρες μετέδωσε η εφημερίδα Sabah.
Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος τονίζει, πάντως, ότι σε περίπτωση θετικής εισήγησης, εικάζεται ότι στις 15 Ιουλίου, κατά την επέτειο τεσσάρων ετών από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, θα μπορεί να πραγματοποιηθεί η πρώτη προσευχή, κάτι που δεν αποκλείεται να επηρεάσει τον χρόνο έκδοσης της τελικής απόφασης.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ζήτημα με σαφώς ευρύτερες πολιτικές προεκτάσεις σε ελληνοτουρκικό επίπεδο, καθώς θεωρείται το πρώτο καθοριστικό τεστ για τις σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας μετά την πρόσφατη επικοινωνία Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ζήτημα ετέθη στη συνομιλία των δύο ηγετών. Η Άγκυρα, πάντως, φέρεται να παραπέμπει στην επικείμενη γνωμοδότηση του δικαστηρίου, όπως προκύπτει και από τις σχετικές κρούσεις που έγιναν και από Ουάσιγκτον και Βερολίνο, σύμφωνα με αμερικανικές και γερμανικές πηγές.
Οι ΗΠΑ έχουν εντείνει την πίεση προς την τουρκική πλευρά, όπως φάνηκε και από τη χθεσινή παρέμβαση του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει το υπάρχον καθεστώς του μνημείου, σε συνέχεια ανάλογων τοποθετήσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τις τελευταίες ημέρες.
Απαντώντας η Άγκυρα εξέφρασε την έκπληξή της για τη δήλωση του Αμερικανού ΥΠΕΞ, τονίζοντας πως η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας, όπως όλα τα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στη χώρα, κάνοντας λόγο για εσωτερικό ζήτημα, στο πλαίσιο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, τοποθετήθηκε για το ζήτημα τονίζοντας ότι μία τέτοια απόφαση «θα στρέψει εκατομμύρια χριστιανούς σε όλο τον κόσμο εναντίον του Ισλάμ».
Η κυβερνητική απόφαση για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας από τζαμί σε τέμενος χρονολογείται στο 1934, στα πρώτα χρόνια του σύγχρονου τουρκικού κράτους που ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Στην υπόθεση που παρουσιάσθηκε ενώπιον του δικαστηρίου, αμφισβητείται η νομιμότητα εκείνης της απόφασης.
Τουρκικές οργανώσεις πραγματοποιούν εδώ και χρόνια εκστρατεία για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και ο Ερντογάν υιοθέτησε το αίτημα πριν από τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους.
