Νέα, σημαντικά έργα για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της ανθεκτικότητας του Συστήματος Μεταφοράς και την εξυπηρέτηση της αυξανόμενης διείσδυσης ΑΠΕ (χερσαίων και υπεράκτιων) περιλαμβάνονται στο Προκαταρκτικό Σχέδιο του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης 2025-2034 του ΑΔΜΗΕ το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων στο Σχέδιο ΔΠΑ για την υπό εξέταση περίοδο ανέρχεται στα 5,5 δισ. ευρώ.
Επίσης, στο νέο ΔΠΑ περιλαμβάνονται για πρώτη φορά οι νέες διασυνοριακές διασυνδέσεις Green Aegean Interconnector και Saudi Greek Interconnection, που ξεκίνησε να ωριμάζει ο ΑΔΜΗΕ κατά τη χρονιά που πέρασε.
Τα νέα έργα
Τα σημαντικότερα νέα έργα που έχουν ενταχθεί στο Προκαταρκτικό Σχέδιο ΔΠΑ 2025-2034 , που εγκρίθηκε από το ΔΣ του ΑΔΜΗΕ και θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση προτού οριστικοποιηθεί και υποβληθεί προς έγκριση στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΕΕΥ), είναι τα εξής:
- Δημιουργία νέου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στη Θεσσαλία και σύνδεσή του με το Σύστημα 400 kV, καθώς τα φυσικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή πέρυσι ανέδειξαν την ανάγκη υλοποίησης ενός πρόσθετου ΚΥΤ, με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων πιθανής απώλειας ενός εκ των δυο υφισταμένων ΚΥΤ σε Τρίκαλα και Λάρισα. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται και η κατασκευή νέας Γραμμής Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης ΚΥΤ Τρικάλων - ΚΥΤ Λάρισας, παρέχοντας πρόσθετες εναλλακτικές δυνατότητες διακίνησης ισχύος.
- Ανάπτυξη νέου ΚΥΤ στην περιοχή της Λαμίας και σύνδεσή του με το Σύστημα Υπερυψηλής και Υψηλής Τάσης. Πρόκειται για έργα που αυξάνουν την αξιοπιστία εξυπηρέτησης των φορτίων στην περιοχή και θα επιτρέψουν την απορρόφηση αυξημένης παραγωγής από ΑΠΕ.
- Ανάπτυξη νέου ΚΥΤ στα Μεσόγεια, που θα επιτρέψει την ενίσχυση τροφοδότησης της ευρύτερης περιοχής (που εμφανίζει τάσεις αύξησης των φορτίων) και την αξιόπιστη διοχέτευση της παραγωγής του Θερμοηλεκτρικού Σταθμού του Λαυρίου, των σταθμών ΑΠΕ που συνδέονται στο Λαύριο και επιπλέον παραγωγής από ΑΠΕ στην Εύβοια.
- Δημιουργία νέου ΚΥΤ στο Ρουφ, το οποίο θα επιτρέψει την αντικατάσταση των εναέριων γραμμών 150 KV που ξεκινούν από το Ρουφ και διασχίζουν τα δυτικά προάστια, με νέες υπόγειες καλωδιακές γραμμές 400 KV.
- Προσθήκη εξοπλισμού Υπερυψηλής Τάσης στα ΚΥΤ Καρδιάς, Θεσσαλονίκης και Υψηλής Τάσης στα ΚΥΤ Αμυνταίου, Λαυρίου και Παλλήνης.
Διεθνείς διασυνδέσεις
Εξέχουσα θέση και στο νέο ΔΠΑ καταλαμβάνουν οι διεθνείς διασυνδέσεις που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ, που υπηρετούν τον εθνικό στόχο να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας πράσινης ενέργειας, προωθώντας παράλληλα τους στόχους της ΕΕ για εξεύρεση νέων ενεργειακών πηγών και επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης.
Συνολικά ο ΑΔΜΗΕ μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, ωριμάζει νέες διασυνδέσεις με την Ιταλία (1.000 MW) την Αλβανία (1.600 MVA) και την Τουρκία.
Πρόκειται για έργα στα βόρεια σύνορα, που πλαισιώνουν τις μεγάλες διασυνδέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη: Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ (Great Sea Interconnector) και τη νέα ηλεκτρική λεωφόρο μεταξύ Ελλάδας-Γερμανίας, Green Aegean Interconnector. Όπως αναφέρεται στο Προκαταρκτικό Σχέδιο ΔΠΑ, ο σχεδιασμός για το GAI αφορά σε συνολική δυναμικότητα μεταφοράς 3 GW και σε δεύτερο χρόνο στην περαιτέρω ανάπτυξη σε 6 - 9 GW. Η προτεινόμενη όδευση του έργου που έχει αρχική εκτίμηση προϋπολογισμού 8,1 δισ. ευρώ αφορά σε υποθαλάσσια διέλευση από την Ελλάδα μέσω Αδριατικής μέχρι τη Σλοβενία, και στη συνέχεια μέσω χερσαίας διαδρομής προς Αυστρία και Νότια Γερμανία. Βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους Διαχειριστές Συστήματος Μεταφοράς που έχουν εκφράσει τη βούλησή τους να συνεργαστούν για την ωρίμανση του έργου.
Κρίσιμη ενεργειακή υποδομή που δρομολογείται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου GREGY, η οποία θα επιτρέψει την μεταφορά καθαρής ενέργειας που παράγεται στην Βόρεια Αφρική προς τη Ευρώπη, με πύλη εισόδου την Ελλάδα.
Ο ΑΔΜΗΕ σε συνεργασία με τον project promoter ELICA S.A. και τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου EETC, συμβάλλει ενεργά στην ωρίμανση της νέας διασύνδεσης με επόμενο βήμα την εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας ως προς τη βέλτιστη τεχνική λύση. Επιπλέον, ο ΑΔΜΗΕ εξετάζει και την επενδυτική συμμετοχή του στο έργο, στη βάση MοU που υπέγραψε το 2023 με την ELICA, σχετικά με την έναρξη αποκλειστικών συζητήσεων για την αξιολόγηση της εισόδου του Διαχειριστή στο μετοχικό κεφάλαιο του SPV που αναπτύσσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Ειδική μνεία γίνεται και στο σχέδιο διασύνδεσης Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας και τη σύσταση της εταιρείας ειδικού σκοπού Saudi Greek Interconnection από τον ΑΔΜΗΕ και τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Σαουδικής Αραβίας National Grid ως πρώτο βήμα για την ωρίμανση του project, με την εκπόνηση των μελετών για την εμπορική βιωσιμότητα του έργου της διασύνδεσης για τη μεταφορά καθαρής ενέργειας από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.
Σημειώνεται τέλος ότι στο Προκαταρκτικό Σχέδιο ΔΠΑ 2025-2024 αυξάνεται η μεταφορική ικανότητα της διασύνδεσης Κω-Κορίνθου (δηλαδή του βασικού «κορμού» της διασύνδεσης των Δωδεκανήσων) στα 1.000 MW (από 900 προηγουμένως), και επικαιροποιείται το χρονοδιάγραμμα της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής με ορίζοντα ολοκλήρωσης το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Το προκαταρκτικό, δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης 2025-2034 του ΑΔΜΗΕ, το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, περιλαμβάνει φιλόδοξες πρωτοβουλίες, που μπορούν να εδραιώσουν τη θέση της Ελλάδας στον διεθνή, ενεργειακό χάρτη. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη στρατηγικών διασυνοριακών συνδέσεων και την περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας -όπου και διαθέτουμε ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα- στο ενεργειακό δυναμικό της χώρας μας. Η επιτυχής υλοποίηση του δεκαετούς προγράμματος μπορεί να συμβάλλει, καταλυτικά, στους εθνικούς στόχους της πράσινης μετάβασης, της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας της Ελλάδας και εξέλιξή της σε μία εξαγωγική χώρα πράσινης ενέργειας».
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης, τόνισε: «Το νέο Δεκαετές πλάνο Ανάπτυξης 2025-2034 σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τον ΑΔΜΗΕ, εποχή σημαντικής επέκτασης του συστήματος εντός και εκτός συνόρων που θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ και θα καταστήσει τις υποδομές πιο ανθεκτικές σε συνθήκες κλιματικής κρίσης, υπηρετώντας τον εθνικό στόχο να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας πράσινης ενέργειας».
