Έχουν περάσει ακριβώς 10 χρόνια από το εφιαλτικό καλοκαίρι του 2015, όταν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να βρεθούν αντιμέτωποι με τα τερατώδη ψέματα που είπαν στον ελληνικό λαό και να αναγκαστούν να κάνουν την περίφημη κωλοτούμπα, καθώς η Ελλάδα βρέθηκε ένα βήμα πριν από το χάος. Το ίδιο καλοκαίρι η χώρα μας με απόλυτη ευθύνη της τότε κυβέρνησης βιωσε έναν διεθνή διασυρμό, ένα δραματικό δημοψήφισμα, τα Capital Control, μια άνευ προηγουμένου οικονομική ένδεια και μια πολιτική κωλοτούμπα που έμεινε στην ιστορία της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής. Και για κάποιους ευτυχώς έγινε μάθημα, καθώς οι λαϊκιστές δεν είναι ποτέ η λύση, αλλά μέρος του προβλήματος.
Σαν σήμερα πριν από δέκα έτη η Ελλάδα δεν κατέβαλε τη δόση των 300 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ, μια πράξη που ξεκίνησε ένα σπιράλ θανάτου για την ελληνική οικονομία, το οποίο κορυφώθηκε με το δημοψήφισμα και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Όλοι θυμόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα να φωνάζει με στόμφο ότι θα καταργήσει τα μνημόνια και τη λιτότητα με έναν νόμο και ένα άρθρο, να ουρλιάζει Go Back Merkel, να λέει ότι η κυβέρνησή του δεν πρόκειται να υπογράψει κανένα νέο μνημόνιο και ότι φταίνε οι προηγούμενοι κυβερνώντες που ήταν διεφθαρμένοι. Μπούρδες φυσικά. Η μεγαλύτερη πολιτική εξαπάτηση στα πολιτικά χρονικά, καθώς πολλοί πάνω στην απελπισία τους πίστεψαν ένα ετερόκλητο τσούρμο λαϊκιστών, οι οποίοι αναδείχθηκαν από τις πλατείες αγανακτισμένων και τα αμέτρητα fake news που άρχισαν δειλά δειλά να ξεπροβάλλουν τότε στο διαδίκτυο. Όπως συμβαίνει σήμερα με τα Τέμπη, για να κάνουμε παραλληλισμό με το σήμερα και να μην ξεχνάμε ότι ο λαϊκισμός είναι ουσιαστικά ίδιος, ανεξαρτήτως εποχής, συνθηκών και προσώπων.
Το δημοψήφισμα και τα CC
Τον ίδιο μήνα η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα υποχωρεί στις απαιτήσεις των δανειστών, καταλαβαίνοντας ότι όσα έλεγε προεκλογικά ήταν απόλυτες μπαρούφες. Ωστόσο, οι μήνες που χάθηκαν σε διαπραγματεύσεις δίχως νόημα, με επικεφαλής τον ακατάλληλο Γιάνη Βαρουφάκη, επιδείνωσαν τη θέση της ελληνικής οικονομίας, οπότε το μνημόνιο που φαινόταν ότι έρχεται γινόταν ολοένα και πιο σκληρό. Έτσι, τον ίδιο μήνα ο Αλέξης Τσίπρας, προσπαθώντας να ρίξει την ευθύνη στους πολίτες για όσα έχει ήδη συμφωνήσει να υπογράψει, προκηρύσσει δημοψήφισμα. Την επόμενη ημέρα, οι Έλληνες ξυπνούν με ουρές στις τράπεζες, καθώς είχαν επιβληθεί Capital Control. Όλοι κατανοούσαν ότι ο ξαφνικός θάνατος της χώρας ήταν πιο κοντά από ποτέ. Όλοι θυμόμαστε τις τριτοκοσμικές εικόνες με πολίτες να κλαίνε έξω από τις τράπεζες ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επέμενε να μιλάει για επαναστάσεις και άλλα γελοία τσιτάτα. Ταυτόχρονα μαθαίναμε ότι πολλοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ είχαν σπεύσει να βγάλουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες πριν από τα CC, λες και γνώριζαν αυτό που έρχεται.
Ο ελληνικός λαός κλήθηκε να απαντήσει μέσα σε λίγες ημέρες, λοιπόν, σε ένα ερώτημα που δεν εξηγήθηκε επαρκώς από την τότε κυβέρνηση. Οι πολίτες κλήθηκαν να απαντήσουν αν πρέπει να γίνουν δεκτά δύο έγγραφα με τίτλο «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» (Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού) και «Preliminary Debt sustainability analysis» (προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους). Τι έλεγαν αυτά τα έγγραφα η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν ήξερε. Άλλωστε το ίδιο το ερώτημα ήταν ένα ψευτοδίλημμα, διότι ο Αλέξης Τσίπρας είχε συμφωνήσει από πριν την υπογραφή μνημονίου και το δημοψήφισμα ήταν ένα άλλοθι για να μην πάρει την ευθύνη ο ίδιος. Μπορεί το αποτέλεσμα να μην το περίμενε, καθώς το 61,3% των πολιτών απάντησε αρνητικά, ωστόσο η ειρωνεία είναι ότι τελικά ο Αλέξης Τσίπρας έφερε ένα μνημόνιο που ήταν πολύ πιο σκληρό από τα μέτρα που προέβλεπαν τα ανωτέρω δύο κείμενα του δημοψηφίσματος.
Η κληρονομιά του Τσίπρα
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν ένα συνονθύλευμα, μια ανίερη συμμαχία (ακρο)αριστερών και (ακρο)δεξιών που μυρίστηκαν εξουσία. Και έχει αξία να τα θυμόμαστε διότι ο παραλληλισμός με το σήμερα είναι αναπόφευκτος. Η χειρότερη βέβαια κληρονομιά του Αλέξη Τσίπρα δεν είναι το σκληρό μνημόνιο που έφερε, ούτε τα Capital Controls, ούτε η ζημιά στην οικονομία, ούτε ο διεθνής περίγελος, ούτε τα κυβερνητικά πεπραγμένα του εν γένει. Είναι ο διχασμός που ρίζωσε στην ελληνική κοινωνία, ένας διχασμός που κορυφώθηκε με ένα δημοψήφισμα, το οποίο δεν είχε απολύτως κανένα νόημα. Οι Έλληνες χωρίστηκαν και άκουγες παντού για «γερμανοτσολιάδες», «προδότες» και ότι «πρέπει να τους τελειώσουμε». Η δε τοξικότητα που εγκαθιδρύθηκε τότε, μέχρι και σήμερα θεωρείται κανονικότητα. Και όλα αυτά για να λάβει ο Αλέξης Τσίπρας πολιτική νομιμοποίηση στην κωλοτούμπα του. Τότε που η κωλοτούμπα έγινε διεθνής όρος και λήμμα για να περιγράψει τη μεγαλύτερη ίσως πολιτική εξαπάτηση στα χρονικά.
Τα υπόλοιπα τα θυμόμαστε. Ξαφνικά οι διάφοροι αντιμνημονιακοί Λαζόπουλοι μας έλεγαν πόσο καλό είναι το αριστερό μνημόνιο Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ αγκάλιασε τη λαϊκίστικη ακροδεξιά του Καμμένου που δήθεν μισούσε, η Μέρκελ για τον Τσίπρα έγινε πρότυπο ηγέτη. Μετά ήρθαν τα ανοιχτά σύνορα, οι διάφορες συμφωνίες των Πρεσπών, τα σκάνδαλα, η ταπείνωση της Δικαιοσύνης, η διάλυση του κρατικού μηχανισμού με αποκορύφωμα την τραγωδία στο Μάτι. Ακόμα και σιδηροδρομικά δυστυχήματα συνέβησαν, για παράδειγμα στο Άδενδρο, ωστόσο κανένας από την τότε αντιπολίτευση δεν τα έκανε σημαία, ούτε τα εργαλειοποίησε. Ο Αλέξης Τσίπρας βέβαια ουδέποτε παραδέχθηκε ότι έκανε κάποια σπουδαία κωλοτούμπα, ούτε έκανε κάποια σοβαρή αυτοκριτική για τη διακυβέρνησή του και μέχρι και σήμερα ζητάει τα ρέστα, θεωρώντας ότι η ιστορία τού χρωστάει νέες ευκαιρίες να κυβερνήσει. Και παράλληλα τα ακραία απομεινάρια της τότε κυβέρνησης-παρωδία, με μπροστάρισσα τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, βρήκαν σήμερα νέο τρόπο να κάνουν σάλτο στην εξουσία, πάλι μαζί με μια ετερόκλητη συμμαχία προθύμων.
