Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, στη χώρα μας το ποσοστό των παιδιών που πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ανέρχεται στο 16%, όταν στην Ευρώπη ένα στα πέντε παιδιά είναι θύματα.
Οι καθημερινές αποκαλύψεις για τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό σοκάρουν. Τα συναισθήματα θλίψης και συμπόνοιας για το θύμα, αλλά και οργής για τα τέρατα που διέπραξαν αυτά τα ανοσιουργήματα είναι δύσκολο να περιγραφούν.
Οι αρμόδιες αρχές, η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη, φροντίζουν ώστε να αποσαφηνιστεί κάθε πτυχή της υπόθεσης και να τιμωρηθεί όχι μόνο ο ενορχηστρωτής του εγκλήματος αλλά και όλοι οι συνένοχοί του. Η έρευνα θα πάει μέχρι το τέλος και θα μάθουμε όλη την αλήθεια. Οποιοι και όποιες εμπλέκονται καθ’ οποιονδήποτε τρόπο σε αυτήν την υπόθεση θα αποδοθούν στη Δικαιοσύνη. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία γι’ αυτό.
Η πολιτεία ήταν παρούσα, από την πρώτη στιγμή, σε όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται για την ψυχολογική στήριξη του παιδιού. Για το θέμα έχουν ήδη επιληφθεί ειδικοί ψυχολόγοι της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων της ΕΛΑΣ, σε συνεργασία με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας του νοσοκομείου Σωτηρία και την κοινωνική υπηρεσία του Δήμου Αθηναίων.
Στο υπουργείο Υγείας έχουμε θέσει ως προτεραιότητα την Ψυχική Υγεία των παιδιών και των εφήβων. Ειδικά για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των κακοποιημένων παιδιών δημιουργούμε με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης δύο Κέντρα Ημέρας για κακοποιημένα παιδιά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και τρία Κέντρα για την οικογένεια σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.
Επίσης, υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Δικαιοσύνης για την προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων. Στόχος μας είναι αφενός να εξασφαλιστεί η παροχή αποτελεσματικής υποστήριξης στα θύματα ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες τους κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και, αφετέρου, η διασφάλιση της προστασίας τους από τη δευτερογενή και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση και η διευκόλυνση της αποκατάστασής τους.
Δυστυχώς, το φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών είναι πλέον συχνό και στη χώρα μας. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, στη χώρα μας το ποσοστό των παιδιών που πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ανέρχεται στο 16%, όταν στην Ευρώπη ένα στα πέντε παιδιά είναι θύματα.
Είναι εντυπωσιακό πως εννέα στους δέκα δράστες είναι από το οικείο, στενό οικογενειακό, συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον του παιδιού, τον λεγόμενο «κύκλο εμπιστοσύνης» του. Αυτό δυσκολεύει το παιδί να σπάσει τη σιωπή του, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να μην καταγγέλλονται, καθώς συχνά τα παιδιά-θύματα εκβιάζονται συναισθηματικά, φοβούνται, παραπλανώνται και αποτρέπονται από το να μιλήσουν για αυτό που τους συμβαίνει. Γι’ αυτό και μόλις δύο στα εκατό περιστατικά φθάνουν στις αρχές.
Τα παιδιά που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση παρουσιάζουν συχνά χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναίσθημα αγωνίας και φόβου, κατάθλιψη, ακίνητο παγωμένο βλέμμα, ψευτοωριμότητα, τάσεις φυγής από το σπίτι και το σχολείο. Επίσης, παρουσιάζουν στοιχεία νεύρωσης, όπως εφιάλτες, κατάθλιψη, φοβίες, βουλιμία ή ανορεξία, αυτο-υποτίμηση και αυτοκτονικές τάσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις καταφεύγουν σε χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Μπορεί να παρουσιάζουν βίαιη και επιθετική συμπεριφορά, αδιάκριτη θετική ανταπόκριση στους ξένους, ενώ ενεργούν έτσι ώστε να προκαλούν συνεχώς το ενδιαφέρον του άλλου.
Η κυβέρνηση, με οδηγίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τη συνεργασία 11 υπουργείων, προχώρησε στην κατάρτιση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση. Πρόκειται για μια εθνική προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου, που ξεκίνησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συντονισμένο και ολοκληρωμένο πλαίσιο.
Παράλληλα, η κυβέρνηση προώθησε σημαντικές αλλαγές του Ποινικού Κώδικα και της Ποινικής Δικονομίας, με νόμο του 2021, αυστηροποιώντας τις ποινές για τέτοιου είδους αδικήματα, που μπορεί να φτάνουν μέχρι και ισόβια. Συγκεκριμένα, στη διάταξη του βιασμού σε βάρος ανηλίκου προβλέπεται πλέον ισόβια κάθειρξη. Ετσι, η ποινή έγινε πολύ πιο αυστηρή από ό,τι ήταν μέχρι τότε.
Ενας, άλλωστε, από τους βασικούς στόχους των τροποποιήσεων που έγιναν από τη σημερινή κυβέρνηση είναι η απόλυτη και αποτελεσματική προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως των ανηλίκων. Επίσης, αντιμετωπίζονται πλέον ως κακούργημα οι γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους (αποπλάνηση ανηλίκων), ενώ προβλέπεται αυτεπάγγελτη δίωξη των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας, όταν στρέφονται σε βάρος ανηλίκων.
Υπήρξε, ακόμη, αλλαγή στον τρόπο εξέτασης των θυμάτων κακοποίησης, ώστε να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους. Στόχος όλων μας είναι να στηρίξουμε τα θύματα, για να καταφέρουν να συνεχίσουν τη ζωή τους, ξεπερνώντας, όσο γίνεται, τις τραγικές εμπειρίες που τους σημάδεψαν.
Η Ζωή Ράπτη είναι Υφυπουργός Υγείας