Τη σύσταση συμβουλευτικής ομάδας για την παροχή τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, σχετικά με τη στρατηγική στον τομέα των τροφίμων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ελληνική Διατροφή», ανακοίνωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός, απαντώντας σε Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή του «Μέρα25» κ. Κρίτωνος Αρσένη.
Την συμβουλευτική ομάδα θα στελεχώσουν καταξιωμένοι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί και έργο της θα είναι και η παρακολούθηση και γνωμοδότηση επί της εν εξελίξει νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εμπρόσθια διατροφική επισήμανση των τροφίμων, γνωστή ως Nutriscore.
Ο κ. Λιβανός αναφέρθηκε στις επαφές και διαβουλεύσεις που έχει σε ευρωπαϊκό και διμερές επίπεδο ώστε να αποτραπεί η εφαρμογή του χρωματικού συστήματος Nutriscore για τα προϊόντα διατροφής και έκανε δεκτή την πρόταση του κ. Αρσένη για κοινή σύγκληση των Επιτροπών Παραγωγής και Εμπορίου και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της βουλής με τη συμμετοχή των Ελλήνων Ευρωβουλευτών.
Παράλληλα αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ως ΥΠΑΑΤ για την προώθηση διεθνώς της «Ελληνικής Διατροφής».
Η παρέμβαση του κ. Λιβανού στη Βουλή έχει ως εξής:
Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, θα ήθελα, πρώτα, να ξεκαθαρίσω δυο σημαντικές παραμέτρους που θίγονται σε αυτή:
Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει συγκεκριμένη θέση επί του ζητήματος, την οποία υποστηρίζει και προωθεί συστηματικά, με συνέχεια και συνέπεια, τόσο σε διμερές και όσο και σε ενωσιακό επίπεδο.
Επιδιώξεις μας είναι :
– Η εναρμόνιση των συστημάτων διατροφικής επισήμανσης των τροφίμων στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας (Front of Pack Nutrition Labelling, FOPNL) σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
– Το σύστημα να βοηθά τον καταναλωτή να κατανοήσει τις πληροφορίες σχετικά με τη θρεπτική σύσταση των τροφίμων, δηλαδή να είναι περιγραφικό.
– Το σύστημα να μην χρησιμοποιεί χρωματική κατηγοριοποίηση των τροφίμων, ούτε να αξιολογεί το τρόφιμο στο σύνολό του.
– Τα τρόφιμα που ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες: Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΓΕ),
Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ) καθώς και τα προϊόντα ενός συστατικού, όπως το ελαιόλαδο και το μέλι, θα πρέπει να εξαιρούνται από την εφαρμογή του συστήματος.
Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ το φθινόπωρο του 2020, η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία και την Τσεχία εναντιώθηκαν, λόγω των σοβαρών και σημαντικών επιμέρους επιφυλάξεων που διατύπωσαν, στην υιοθέτηση κοινών συμπερασμάτων για το εν λόγω θέμα της επισήμανσης των τροφίμων.
Η Ελλάδα δεν στήριξε το κείμενο λόγω της έλλειψης σαφήνειας σε ό, τι αφορά την εφαρμογή ενός ενιαίου και εναρμονισμένου συστήματος για όλα τα κράτη μέλη, καθώς και της έλλειψης ρητής εξαίρεσης των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης και των μονο-συστατικών τροφίμων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το ελαιόλαδο, στο οποίο εστιάζει η ερώτησή σας.
Όπως με διαβεβαίωσε η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, σε τηλεδιάσκεψη που είχα μαζί της μόλις αυτή την Δευτέρα, δεν έχει ληφθεί καμία συγκεκριμένη απόφαση σχετικά με το ζήτημα της προωθούμενης νομοθετικής πρότασης.
Επομένως, σε καμιά περίπτωση, δεν θα πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει κάτι δεδομένο ή κάποια προειλημμένη απόφαση αυτή τη στιγμή, ως προς την επιλογή συγκεκριμένου σχήματος επισήμανσης.
Υπενθυμίζω ότι, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της, στόχος της (ΕΕ) είναι να υιοθετηθεί ο σχετικός κανονισμός το τελευταίο τρίμηνο του 2022.
Προς το παρόν, η Επιτροπή επεξεργάζεται τις σχετικές μελέτες εκτίμησης αντικτύπου επί των οποίων θα υπάρξει δημόσια διαβούλευση, ενώ για την τελική πρόταση θα πρέπει να συμφωνήσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των υπουργών.
Την ελληνική θέση και τις σοβαρές επιφυλάξεις μας τις έχω, προσωπικά, εκφράσει, από την πρώτη στιγμή που ο Πρωθυπουργός μου ανέθεσε τη σπουδαία ευθύνη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην αρμόδια Ευρωπαία Επίτροπο κα Κυριακίδου, όπως προανέφερα στους ομολόγους μου της Ιταλίας και της Ολλανδίας που είχα κατ’ ιδίαν συναντήσεις, καθώς επίσης και στους Πρεσβευτές της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Ιταλίας στην Ελλάδα.
Θα συνεχίσω αυτήν την προσπάθεια και με τους υπολοίπους ευρωπαίους ομολόγους μου.
Το ίδιο κάνουν και οι υπηρεσίες μας και οι εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΑΑΤ, το ίδιο κάνουν και τα στελέχη μας στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην ΕΕ, σε μια συντονισμένη προσπάθεια αφενός να ενημερώσουμε τους εταίρους μας και αφετέρου να διευρύνουμε τις συμμαχίες μας ενώνοντας δυνάμεις και ισχυροποιώντας με αυτόν τον τρόπο τη θέση μας.
Θα ήθελα, όμως, να θέσω και μια άλλη διάσταση στη συζήτησή μας, στην οποία θεωρώ ότι θα σας βρω σύμφωνο.
Όλοι μας, θέτουμε ως απόλυτη προτεραιότητα την προστασία της υγείας των πολιτών, την προώθηση και τη στήριξη μίας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής και την καλύτερη δυνατή ενημέρωση και κατανόηση από πλευράς καταναλωτών της θρεπτικής αξίας των τροφίμων που αγοράζουν.
Αυτό είναι άλλωστε και το νόημα της προωθούμενης κανονιστικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο» (From farm to fork).
Επίσης, πιστεύω πως συμφωνούμε ότι η σημερινή κατάσταση, με τη χρήση διαφορετικών σχημάτων εμπρόσθιας επισήμανσης των τροφίμων στα Κράτη Μέλη της ΕΕ, αναπόδραστα οδηγεί τους καταναλωτές σε σύγχυση και έλλειψη εμπιστοσύνης, σε υψηλότερο κόστος για τις επιχειρήσεις που εξάγουν και ασκούν διασυνοριακές δραστηριότητες, καθώς και σε κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς.
Η πρόθεση να βρεθεί ένα κοινό και εναρμονισμένο σχήμα, στην μπροστινή πλευρά των τροφίμων, εύληπτο και κατανοητό για τον καταναλωτή, αποτελεί ιδεατό στόχο.
Η Ελληνική Κυβέρνηση επιθυμεί να τοποθετηθεί στην όλη προβληματική και με θετικό λόγο, συμβάλλοντας με επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση στο εγχείρημα να δημιουργηθεί ένα σχήμα που θα λαμβάνει υπόψη όλες, και το τονίζω όλες, τις καθοριστικές παραμέτρους της διατροφικής αξίας ενός τροφίμου, κάτι που επίσης συμφωνούμε ότι δεν κατορθώνει να κάνει πλήρως και κοινά αποδεκτό το σύστημα Nutriscore, το οποίο, όπως γνωρίζετε, ενώ έχει ήδη υιοθετηθεί από πολλά Κράτη Μέλη, με εξαιρετικά σημαντικές αγορές και εξαγωγικούς προορισμούς των ελληνικών προϊόντων, αποτυγχάνει να αντικατοπτρίσει τη διατροφική αξία παραδοσιακών περιφερειακών τροφίμων, όπως, για παράδειγμα, το ελαιόλαδο, τα οποία έχουν αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία για την ανθρώπινη υγεία και την ευζωία.
Έχω θέσει ως κύρια προτεραιότητα του στρατηγικού σχεδίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την επανατοποθέτηση, προώθηση και προβολή αυτού που όλοι μας θεωρούμε ως βασικό στοιχείο της ταυτότητάς μας, την «Ελληνική Διατροφή», στο πλαίσιο και της επετείου των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση.
Στόχος της εμβληματικής μας πρωτοβουλίας είναι:
– να ενισχύσει και να διαδώσει περαιτέρω τη φήμη των Ελληνικών διατροφικών προϊόντων και τροφίμων και να συμβάλλει στην αναβάθμισή τους στη συνείδηση του καταναλωτή,
– να αναδείξει και να προστατεύσει τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που τα διαφοροποιούν, τα κάνουν να υπερέχουν σε θρεπτική αξία και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, τα συνδέουν με τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες και τον σύγχρονο τρόπο ζωής, και τα καθιστούν ωφέλιμα στην ανθρώπινη υγεία αλλά και τη βιωσιμότητα του πλανήτη,
– να διευκολύνει την υιοθέτηση καλών πρακτικών και την ανάδειξη της καινοτομίας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας “from farm to fork” σύμφωνα τις σύγχρονες πρακτικές και τα καταναλωτικά πρότυπα
– να αναδείξει την σημασία και να προστατεύσει ενδημικά ειδή χλωρίδας και πανίδας που χρησιμοποιούνται στην διατροφή
– να ενισχύσει την εξωστρέφεια
– και να βελτιώσει την πρόσβαση στις αγορές.
Βασικοί πυλώνες της εμβληματικής αυτής πρωτοβουλίας μας, είναι, μεταξύ άλλων, η ενίσχυση και η προβολή της θρεπτικής αξίας της ελληνικής διατροφής και των συστατικών της, καθώς επίσης και η δυνατότητα ουσιαστικής συμβολής της στην αποτροπή κινδύνων για την υγεία.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε σε πλήρη έκταση και βάθος τη στρατηγική μας, τους στόχους και τους άξονες της.
Ωστόσο, έκρινα σκόπιμο, και θα ήθελα να αξιοποιήσω την ευκαιρία που μου δίνετε σήμερα για να ανακοινώσω, την επιτάχυνση της σύστασης συμβουλευτικής ομάδας για την παροχή τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, σχετικά με τη στρατηγική στον τομέα της των τροφίμων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ελληνική Διατροφή», με καταρχάς αντικείμενο την παρακολούθηση και γνωμοδότηση επί της εν εξελίξει νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εμπρόσθια διατροφική επισήμανση των τροφίμων.
Την συμβουλευτική ομάδα θα στελεχώσουν καταξιωμένοι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί. Αν κρίνετε ότι υπάρχουν κάποιοι που γνωρίζετε και μπορεί να είναι χρήσιμοι σας παρακαλώ να μου τους συστήσετε
Συμπερασματικά, η Ελληνική Κυβέρνηση θα συνεχίσει με συνέπεια την πολυεπίπεδη εφαρμογή της στρατηγικής της σε ό,τι αφορά την προώθηση της διατυπωμένης θέσης της για το μείζον ζήτημα της εμπρόσθιας διατροφικής επισήμανσης των τροφίμων, χωρίς να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, χωρίς να αρθρώνει μόνο αντίλογο, αλλά συμβάλλοντας θετικά και εποικοδομητικά στον ευρωπαϊκό δημόσιο διάλογο.
Στην προσπάθεια αυτή θέλουμε και εσάς, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αρωγούς και συνοδοιπόρους.
Δευτερολογία
Στη δευτερολογία του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λιβανός έκανε δεκτή την πρόταση του ερωτώντος Βουλευτού κ. Κρ. Αρσένη να συνεδριάσουν από κοινού η Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής και η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, με τη συμμετοχή των Ελλήνων Ευρωβουλευτών προκειμένου να ενημερωθούν για το ζήτημα και να υπάρξει κοινή αντιμετώπιση του συστήματος Nutriscore. Ο κ. Λιβανός αποδέχθηκε και την πρόταση να ενημερωθούν και οι εμπορικοί ακόλουθοι των πρεσβειών μας στο εξωτερικό, παρότι οι υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ έχουν ήδη ενεργοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις Βρυξέλλες.
Ο κ. Λιβανός κατέστησε ωστόσο σαφές ότι η μάχη που έχει να δώσει η Ελλάδα πρέπει να κινείται σε δύο επίπεδα: και στο αμυντικό απέναντι στο Nutriscore, αλλά και στο θετικό , δηλαδή καταθέτοντας πρόταση που θα το αντικαταστήσει, και η οποία μπορεί να προέλθει από τη λειτουργία της Επιτροπής της οποία τη σύσταση ανακοίνωσε ο κ. Λιβανός και κάλεσε τα κόμματα να συμμετέχουν να προτάσεις.
