Ενωτικοί και Ρεπουμπλικανοί κατέληξαν σήμερα, Παρασκευή (10/1), τελευταία στιγμή, σε συμφωνία που δίνει τέλος σε τρία χρόνια πολιτικής παράλυσης στη Βόρεια Ιρλανδία, τη βρετανική επαρχία που είναι στην πρώτη γραμμή του Brexit, η οποία δεν έχει κυβέρνηση και κοινοβούλιο από το 2017.
Το φιλοβρετανικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) και το εθνικιστικό Σιν Φέιν, τα μεγαλύτερα κόμματα στη Βόρεια Ιρλανδία, επικύρωσαν το προσχέδιο της συμφωνίας που έδωσε στη δημοσιότητα το βράδυ της Πέμπτης η βρετανική κυβέρνηση, το οποίο για πρώτη φορά αναγνωρίζει επίσημα την ιρλανδική γλώσσα.
“Το Σιν Φέιν αποφάσισε να επανεντάξει το σύστημα κατανομής της διακυβέρνησης της επαρχίας” όπως αυτό προβλέπεται από την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 και να “διορίσει υπουργούς σε μια κυβέρνηση που θα βασίζεται στην κατανομή της εξουσίας”, δήλωσε στους δημοσιογράφους η Μέρι Λου ΜακΝτόναλντ, η επικεφαλής του κόμματος.
“Τώρα έχουμε μια βάση για την κατανομή της εξουσίας και είμαστε έτοιμοι γι’ αυτήν”, είπε η ηγέτις του Σιν Φέιν χαιρετίζοντας “μια ιστορική ημέρα”, τρία χρόνια μετά την αποχώρηση του κόμματός της λέγοντας ότι το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα δεν συμπεριφερόταν στο Σιν Φέιν ως ίσο προς ίσο.
Είναι “μια πολύ σημαντική και ιστορική ημέρα, όχι μόνο για αυτούς που μιλούν ιρλανδικά, αλλά και για την αναγνώριση της ιρλανδικής ταυτότητας”, πρόσθεσε η ΜακΝτόναλντ.
Το κόμμα της ακολούθησε το παράδειγμα της αρχηγού του DUP Αρλίν Φόστερ, του κόμματος των Ενωτικών, που έχανε δυνάμεις μετά τις βρετανικές βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου. Η Φόστερ είχε συμφωνήσει νωρίτερα στο προσχέδιο της συμφωνίας κάνοντας λόγο για “δίκαιο και ισορροπημένο συμβιβασμό”.
“Είναι μια συμφωνία που αναγνωρίζει ότι ζούμε σε μια μοιρασμένη κοινωνία, που αναγνωρίζει ότι καμιά ταυτότητα δεν θα πρέπει να υπερισχύει έναντι μιας άλλης”, δήλωσε η Φόστερ στο BBC.
Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας μέχρι τη Δευτέρα, το Λονδίνο είχε προβλέψει να προκηρύξει τοπικές εκλογές.
Δεν διευκρινίστηκε πότε η Συνέλευση του Στόρμοντ (σ.σ. το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας), στο Μπέλφαστ, θα συνεδριάσει εκ νέου ούτε πότε θα σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση.
Το DUP και το Σιν Φέιν αναμένεται να μοιραστούν τη διακυβέρνηση της βρετανικής επαρχίας, βάσει της ειρηνευτικής συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής του 1998, η οποία έθεσε τέλος στην περίοδο των “Ταραχών” ανάμεσα στους Ρεπουμπλικανούς καθολικούς και τους Ενωτικούς προτεστάντες. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές διήρκεσαν 30 χρόνια και άφησαν πίσω τους 3.500 νεκρούς.
Ένα πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο προκάλεσε την κατάρρευση του προηγούμενου κυβερνητικού συνασπισμού τον Ιανουάριο 2017 και σειρά διαπραγματευτικών κύκλων δεν επέτρεψαν να αρθεί το αδιέξοδο. Νέες συνομιλίες επαναλήφθηκαν στα μέσα του Δεκεμβρίου, μετά τη νίκη των συντηρητικών στις βουλευτικές εκλογές.
“Δεν υπάρχει απολύτως καμιά αμφιβολία ότι υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις μπροστά μας αλλά η σημαντικότερη πρόκληση θα είναι να εξασφαλίσουμε ότι έχουμε μια γνήσια κατανομή της εξουσίας βασισμένη στην ισότητα, τον σεβασμό και την ενότητα”, σχολίασε η ΜακΝτόναλντ.
Το διακύβευμα είναι ακόμη μεγαλύτερο καθώς το τοπικό κοινοβούλιο στο εξής θα πρέπει να αποφασίσει επί των επίμαχων τελωνειακών ρυθμίσεων ώστε να αποτραπεί η επαναφορά χερσαίων συνόρων ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας (μέλος της ΕΕ) και τη Βόρεια Ιρλανδία με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση την 31η Ιανουαρίου.
Η συμφωνία προσφέρει ένα νέο πολιτιστικό πλαίσιο για την “προστασία και την ενίσχυση” της ιρλανδικής γλώσσας και προβλέπει την επιτάχυνση της λειτουργίας της δικαιοσύνης ή ακόμη μηχανισμών για την πάταξη της διαφθοράς.
Η βρετανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί επενδύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες της Βόρειας Ιρλανδίας, της φτωχότερης περιοχής του Ηνωμένου Βασιλείου, με την προϋπόθεση της αποκατάστασης και επαναλειτουργίας των τοπικών θεσμών.
