«Αρχή άνδρα δείκνυσι», σύμφωνα με τα σοφά λόγια του Πιττακού του Μυτιληναίου, (αν και άλλοι τα αποδίδουν στον Βίαντα τον Πριηνέα), με τα οποία επέλεξα να ξεκινήσω το κεφάλαιο “Τhe Psychopathology of Power” (“Η Ψυχοπαθολογία της Εξουσίας) το οποίο συγγράψαμε στο βιβλίο των Αγγλικών Εκδόσεων Palgrave Macmillan: The Intoxication of Power” («H Τοξίκωση της Εξουσίας»), μαζί με τον Λόρδο Όουεν, πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, Ψυχίατρο κατά σπουδές και εμπνευστή του Σχεδίου Βάνς και Όουεν για την ειρήνευση στην πρώην Γιουγκοσλαβία, και τον Καθηγητή μου στο Πανεπιστήμιο του Tufts της Βοστώνης, Νασσίρ Γκέμι.
Του Χρίστου Λιάπη*
Πλέον, η ρήση αυτή, εκ των 7 σοφών της αρχαιότητας, θα μπορούσε να αποδοθεί και ως: «Αρχή (και) γυναίκα δείκνυσι», μετά την ανάδειξη της κας Αικατερίνης Σακελλαροπούλου στη θέση της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Όπως ανέφερα και σε σχετική μου αρθρογραφία κατά το παρελθόν, σε ένα υποκεφάλαιο του ως άνω βιβλίου, με τίτλο «H ανάγκη για περισσότερους Ηγέτες γένους θηλυκού»: «Έάν είναι αλήθεια πως η τεστοστερόνη αυξάνει την πιθανότητα συμπεριφορών ανάληψης υψηλότερου ρίσκου, τότε θα μπορούσαμε να αναλογιστούμε την υπόθεση πως οι πολιτικές σχέσεις και οι οικονομικές αγορές θα σταθεροποιούνταν περισσότερο, εάν υπήρχαν περισσότεροι πολιτικοί και οικονομικοί ηγέτες γένους θηλυκού…ίσως οι γυναίκες να αναδεικνύονταν λιγότερο «ορμονολογικώς αντιδρώσες», σε ότι αφορά στις αποφάσεις ανάληψης οικονομικού κινδύνου. Οι ίδιες σκέψεις θα μπορούσανε να εφαρμοστούν και στη σύνθεση των Υπουργικών Συμβουλίων και στην αναλογία γυναικών/ανδρών στις θέσεις πολιτικής ηγεσίας. Αποτελεί πραγματικότητα πως οι αναλογίες φύλου στα Υπουργικά Συμβούλια είναι δραματικά υπέρ των ανδρών….Εάν αυτή η αναλογία επρόκειτο να αλλάξει σε χονδρικώς ισότιμη, αριθμητικά, συμμετοχή ανδρών και γυναικών, είναι πιθανό να μειωνόταν και το ενδεχόμενο «υβριστικής» (σ.σ. με την έννοια της «αλαζονικής») ηγεσίας σε αυτές τις κυβερνήσεις.»
Και υπό το πρίσμα αυτό, λοιπόν, νιώθω πως όλοι μας πρέπει να ευχηθούμε, ολόψυχα, κάθε επιτυχία στην εκπλήρωση της υψηλής αποστολής της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, στην οποία, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, ανακοίνωσε την ανάδειξή της στο ύπατο αξίωμα της Ελληνικής Πολιτείας με το ποιήμα του Καβάφη «Το πρώτο σκαλί»:
«Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο
πρέπει με το δικαίωμά σου να ’σαι
πολίτης εις των ιδεών την πόλι.
Και δύσκολο στην πόλι εκείνην είναι
και σπάνιο να σε πολιτογραφήσουν.
Στην αγορά της βρίσκεις Νομοθέτας
που δεν γελά κανένας τυχοδιώκτης».
συνεχίζοντας: «Και απ’ αυτό το κορυφαίο σκαλί θα εκπροσωπήσετε την Ελληνική Δημοκρατία στον μεγάλο εορτασμό της συμπληρώσεως δύο αιώνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821».
Τον αγαπημένο μου στίχο από την «Ελένη» του Σεφέρη, «Ήμουν κι εγώ στον πόλεμο τοξότης, το ριζικό μου ενός ανθρώπου που ξαστόχησε», είχα επιλέξει, σε πολιτική τηλεοπτική εκπομπή του Πάνου Παναγιωτόπουλου, το καλοκαίρι του 2017, για να υπερασπιστώ τον απερχόμενο -πλέον τώρα- Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, απέναντι στις δηλώσεις του πρώην Προέδρου του Συνασπισμού, Νίκου Κωνσταντόπουλου, ο οποίος είχε επιστρατεύσει, σε σχολιαζόμενη στο πάνελ συνέντευξή του, έναν άλλο στίχο του Σεφέρη για να αποδομήσει τον, κατ´ εκείνον, «πολιτευτή Προκόπη» με το «Κύριε, όχι μ’ αυτούς. Ας γίνει αλλιώς το θέλημά σου».
Τουλάχιστον, η ποίηση, φαίνεται να διεκδικεί στο σύγχρονο πολίτευμά μας τον ηθοπλαστικό ρόλο που της απέδιδε η Αθηναϊκή Δημοκρατία, με τους Τραγικούς της Ποιητές να φέρονται να συζητούν στους «Βάτραχους» του Αριστοφάνη:
Αισχύλος: «…τίνος οὕνεκα χρὴ θαυμάζειν ἄνδρα ποιητήν;»
Εὐριπίδης: «δεξιότητος καὶ νουθεσίας, ὅτι βελτίους τε ποιοῦμεν τοὺς ἀνθρώπους ἐν ταῖς πόλεσιν»
* Χρίστος Λιάπης MD, MSc, PhD
Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
