Από τα τέλη της περασμένης χιλιετίας, η Αμερικάνικη Ακαδημία Αθλητιατρικής (NASM) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Αθλητικών Επιστημών (ACSM), προτάσσουν αποδεδειγμένα επιτυχή πρωτόκολλα άσκησης που βελτιώνουν αποτελεσματικά την υγεία ατόμων που ανήκουν σε «ομάδες ειδικού πληθυσμού», όπως αναφέρονται στην γλώσσα της επιστήμης της άσκησης.
Οι κυριότερες από αυτές είναι οι νέοι (παιδιά και έφηβοι μεταξύ 5 -18 ετών), οι ηλικιωμένοι (άτομα άνω των 65 ετών), εγκυμονούσες και λοχείες, παχύσαρκοι, διαβητικοί, υπερτασικοί, οι καρδιοπαθείς (στεφανιαία νόσος, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, περιφερική αρτηριακή νόσος, αθηροσκλήρωση – αρτηριοσκλήρυνση), καρκινοπαθείς, άτομα με οστεοπόρωση και αρθρίτιδα, συνάνθρωποι με ήπια νοητική έκπτωση και βέβαια για την αποκατάσταση από τραυματισμούς (επαφής ή μη) και χειρουργεία, η άλλες μυοσκελετικές παθήσεις και δυσλειτουργίες.
Στις μέρες μας, ήρθε να προστεθεί μια ακόμη, ίσως και η μεγαλύτερη ομάδα, αυτή των ατόμων που προσβλήθηκαν από την πανδημία του κορωνοϊού και βέβαια όσων θέλουν να προστατευτούν αποτελεσματικά από τον ιό και τις μεταλλάξεις του σε προληπτική βάση.
Πολλοί συνάνθρωποί μας νόσησαν βαριά και νοσηλεύτηκαν είτε σε ΜΕΘ, είτε έμειναν στο σπίτι τους σε απομόνωση και μερική ακινησία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μυϊκές ατροφίες και διαταραχές φυσιολογικής κίνησης έχουν καταγραφεί από τις κυριότερες εξασθενίσεις και δυσλειτουργίες μετά το πέρας της νόσου Covid. Οι διορθωτικές ασκήσεις για την διέγερση και επανεκπαίδευση των υπό-δραστήριων ιστών και δομών, βοηθούν αποτελεσματικά τον ασθενή στην αποκατάσταση και την απόκτηση ενδομυϊκού συντονισμού με λειτουργικό και πλήρες εύρος κίνησης. Αυτή η μέθοδος δεν απαιτεί καμία χρήση μηχανημάτων και μπορεί να γίνει και στον χώρο του αναρρωνύοντος ασθενή με Covid, οπότε και επιτυγχάνεται η επαναφορά των φυσικών (σωστών προτύπων) και υγειών τρόπων χρησιμοποίησης του σώματος και γυμναστικής, με συνειδητή από τον ίδιο καθοδήγηση.
Οι βασικές διαφορές των θεραπευτικών πρωτοκόλλων συγκριτικά όχι μόνον με τα παραδοσιακά προγράμματα γυμναστικής αλλά ακόμα και τις νέες τάσεις και μοντέλα/τύπους άσκησης, επικεντρώνονται κυρίως στις μεταβλητές παραμέτρους της προπόνησης, δηλαδή τον τρόπο (στατικό – δυναμικό, με χρήση οργάνων ή μη κ.α.), την συχνότητα (πόσες φορές την εβδομάδα), την ένταση (σε ποια κλίμακα άνω των σφυγμών ηρεμίας) και την διάρκεια του κάθε προγράμματος. Στις μεταβλητές αυτές, συχνά θα υπάρχουν τροποποιήσεις, είτε κατόπιν σύστασης του θεράποντος ιατρού (που θα πρέπει πάντα να βρίσκεται σε συνεργασία με τον ειδικό της άσκησης), είτε κατόπιν παρέμβασης και προσαρμογών από τον ειδικό, που θα στηρίζονται στην πληροφορία που θα προκύπτει από τα tests αξιολόγησης (assessment fitness tests). Τα συγκεκριμένα test κρίνονται απαραίτητα για ένταξη του ασκούμενου σε προγράμματα άσκησης που ταιριάζουν στις ανάγκες του και τις δυνατότητες του, θεμέλια πάνω στα οποία ο ασκούμενος – ασθενής θα προχωράει με αξιώσεις για να φτάσει στους στόχους του με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Σε περίπτωση που δεν εφαρμοστούν τα παραπάνω, υπάρχει ο κίνδυνος να ενδυναμωθούν οι ήδη εγκατεστημένες δυσλειτουργίες ακόμα και σε ήπιας μορφής άσκηση, σε τέτοιο βαθμό που πιθανόν να απογοητεύσει και να αποτρέψει τον ασκούμενο από την συνέχιση του προγράμματος, ακόμα και πολύ νωρίς από την έναρξη του. Η ανατροφοδότηση από τον ασκούμενο σε συνδυασμό με την υποστηρικτική διατροφή, ολοκληρώνουν μια επιτυχημένη διαδικασία που θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην υγεία του και στην καθημερινότητά του.
Όπως τα εμβόλια αδιαμφισβήτητα προστατεύουν και βάζουν «φρένο» στον Κορωνοϊό, έτσι και η σωστή άσκηση ενισχύοντας την υγεία και κατ’ επέκταση το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μια ασπίδα προστασίας έναντι του. Από το αρχαίο ελληνικό « ευ ζην » , μέχρι και το πρόσφατο DALY metric (Disability Adjusted Life Years) του παγκόσμιου οργανισμού υγείας, δείκτης που ισοδυναμεί με τον συνολικό αριθμό ετών υγιούς ζωής τα οποία χάνονται εξαιτίας ασθένειας, αναπηρίας, ή και θανάτου, καταλήγουμε και πάλι στην ρήση του Ιπποκράτη « Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν ».
- Ο Βασίλειος Δημ. Μελισσόπουλος είναι απόφοιτος της Αμερικάνικης Ακαδημίας Αθλητιατρικής με μετεκπαίδευση στην διορθωτική άσκηση. (NASM CPT, CES) Είναι αναγνωρισμένος από το Ελληνικό Δίκτυο Αθλητικών Πιστοποιήσεων και τέως τακτικό μέλος του εθνικού κέντρου Exercise is Medicine Greece.
