Η διάταξη του διυπουργικού νομοσχεδίου, με την οποία καθιερώνεται αναδρομικά το ασυμβίβαστο σε βάθος 5ετίας, των μελών της διοίκησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού με «οποιαδήποτε προηγούμενη κυβερνητική ιδιότητα» και με την οποία οδηγείται σε παραίτηση η πρόεδρος της εν λόγω Επιτροπής Βασιλική Θάνου, πυροδότησε το κλίμα στην κοινή συνεδρίαση των κοινοβουλευτικών επιτροπών όπου είχαν κληθεί να καταθέσουν τις απόψεις τους εξωκοινοβουλευτικοί φορείς.
Η ίδια η κ. Θάνου, παίρνοντας το λόγο και επικαλούμενη ομόφωνη απόφαση της ολομέλειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού που συνεδρίασε χθες εκτάκτως, χαρακτήρισε τη διάταξη, «άκρως φωτογραφική» και αντισυνταγματική, με στόχο την εκπαραθύρωση της ίδιας και των μελών της Ανεξάρτητης Αρχής, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των βουλευτών της ΝΔ.
Ο εισηγητής της κυβερνητικής πλειοψηφίας Κώστας Τζαβάρας αντέτεινε ότι είναι η διάταξη εναρμονίζεται με το ενωσιακό δίκαιο και επέμεινε ότι ήταν παράνομος ο διορισμός της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού από τη προηγούμενη κυβέρνηση.
«Είναι άκρως φωτογραφική η διάταξη. Πιο φωτογραφική δεν μπορούσε να είναι. Η αναδρομικότητα απαγορεύεται και από το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο και από το Σύνταγμα», υποστήριξε η κ. Θάνου.
«Υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης που ορίζει σαφώς ότι για το σκοπό της ανεξαρτησίας και αμεροληψίας των ανεξάρτητων αρχών, πρέπει για το διορισμό των μελών τους να ισχύει ο εκ των προτέρων νόμος μέχρι τη λήξη της θητείας τους», ανέφερε.
Παράλληλα, καταλόγισε σκοπιμότητα στη κυβέρνηση ότι δεν έστειλε την επίμαχη διάταξη στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για επεξεργασία, αλλά έσπευσε, όπως είπε, εν μέσω Αυγούστου να την περάσει.
«Η νομολογία της ΕΕ σαφώς και ρητώς ορίζει ότι εισαγωγή που οδηγεί σε πρόωρη παύση αντίκειται ευθέως στο ενωσιακό δίκαιο και αυτό το γνώριζε ο προηγούμενος νομοθέτης που έθεσε μεταβατική διάταξη που όμως δεν εφαρμόστηκε. Ο πρόεδρος παραμένει μέχρι τη λήξη της θητείας του. Η ολοκλήρωση της θητείας του είναι εγγύηση. Η βίαιη διακοπή είναι αντισυνταγματική, παραβιάζει την αρχή της συνέχειας και της αποτελεσματικότητας της Επιτροπής και έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση μεγάλων υποθέσεων, μεγάλου οικονομικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος που είτε θα παραγραφούν είτε θα πλήξουν το δημόσιο συμφέρον», ανέφερε η κ. Θάνου και συνέχισε:
«Είναι ιδιαίτερα ενοχλημένα όλα τα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού γιατί μας φωτογραφίζουν ως κομματικά πρόσωπα. Ούτε νομικά ούτε λογικά είναι βάσιμο, για κάποιον που παρέσχε τις επιστημονικές του υπηρεσίες, να του δίνεται η ταμπέλα του κομματικού προσώπου. Όλοι μας αποδείξαμε ότι διαθέτουμε προσόντα ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας -γι’ αυτό μεγάλες υποθέσεις που χειριστήκαμε ουδείς τις αμφισβήτησε».
«Ζητούμε να αποσυρθεί η επίμαχη διάταξη, να τεθεί στην νομοπαρασκευαστική επιτροπή που είναι καθ’ ύλην αρμόδια και να προστεθεί η μεταβατική διάταξη που να ορίζει ότι τα ήδη υπηρετούντα μέλη δεν καταλαμβάνονται από τη διάταξη και παραμένουν μέχρι τη λήξη της θητείας τους», τόνισε η κ. Θάνου.
Από την πλευρά του, ο εισηγητής της ΝΔ υπεραμύνθηκε της διάταξης επιμένοντας στην άποψη ότι ο διορισμός της από την προηγούμενη κυβέρνηση ήταν παράνομος.
«Πράγματι με το άρθρο 12 παράγραφος 3 του νόμου 3959/2011 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε πείσει τους συνομιλητές της σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι αυτή η τόσο σημαντική θέση του προέδρου και αντιπροέδρου δεν θα επιλέγεται από την εκτελεστική εξουσία αλλά από τη Βουλή. Απαιτεί ομοφωνία της Βουλής ή τα 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων. Όμως, παρόλο που υπάρχει από το 2011 ο νόμος με διάφορα αίολα επιχειρήματα η προηγούμενη κυβέρνηση σας διόρισε χωρίς απόφαση της Βουλής. Προσωπικά είχα αντίρρηση στη Διάσκεψη των Προέδρων που γνωμοδότησε υπέρ του διορισμού σας γιατί είναι παράνομος, δεν έγινε από τη Βουλή αλλά με απόφαση της πλειοψηφίας που στήριζε την κυβέρνηση», αντέτεινε ο κ. Τζαβάρας.
«Είχατε ειδική σχέση με τον αρχηγό σας, του παρείχατε υπηρεσίες αμισθί ως προϊσταμένη στο γραφείο πρωθυπουργού. Το δώρο είναι […] μορφή συναλλαγής γιατί εμπεριέχει την υποχρέωση της ανταπόδοσής του», σημείωσε ο κ. Τζαβάρας ενώ συμπλήρωσε:
«Η αμισθί παροχή υπηρεσιών σας στον πρωθυπουργό δεν σας δημιουργεί τουλάχιστον την ιδιαίτερη τάση να ανταποκριθείτε σε κάποια ανταπόδοση στον πρωθυπουργό; Το χειρότερο που μας λέτε είναι ότι χθες η Ανεξάρτητη αυτή Αρχή που έχει μεγάλη σημασία για τον υγιή ανταγωνισμό συνεδρίασε έκτακτα και λέει να αποσύρουμε τη διάταξη γιατί δεν συμφωνείτε να υπάρχει αμεροληψία σε αυτούς που παίρνουν θέση προέδρου και αντιπροέδρου στην Επιτροπή…».
Στην αναφορά αυτή του κ. Τζαβάρα αντέδρασαν τόσο η κ. Θάνου όσο και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
«Η αλήθεια δεν χρειάζεται τη συνηγορία κανενός. Αυτή η αντίδρασή σας δείχνει ακριβώς αυτό που λέω. Με αυτό τον τρόπο υπογραμμίζετε την σοβαρότητα του ερωτήματός μου. Το γεγονός ότι είχε η κ. Θάνου αυτή τη σχέση με τον πρωθυπουργό, αμισθί, ότι τοποθετήθηκε στην Επιτροπή όχι με την θεσμική εγγύηση της αμεροληψίας του νόμου ούτε βάσει της διάταξης που υπάρχει σε όλα τα κράτη, βρίσκει άστοχη τη ρύθμιση; Αν το πρόβλημά της είναι η αναδρομικότητα, με ποιο άλλο τρόπο στο μέλλον μπορεί να αποτραπεί ώστε να μην έχουμε πρόσωπα που έχουν θέμα μεροληψίας με συγκεκριμένη παράταξη;».
Έντονη όμως ήταν και η αντίδραση του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ Παύλου Πολάκη, που χαρακτήρισε υποκριτικές τις ενστάσεις του κ. Τζαβάρα για το πρόσωπο της κ. Θάνου.
«Αν αυτές τις ενστάσεις τις είχατε και προηγουμένως, κ. Τζαβάρα, και θα έλεγα έχετε και δίκαιο, γιατί δεν τις εκφράσατε και με την επιλογή του συζύγου της κ. Κεραμέως που ήταν μέλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού; Μόνο επανάσταση δεν κάνατε που είπαμε εμείς τότε ότι δεν πρέπει μέλος της Επιτροπής να έχει σχέση με συγγενικά πρόσωπα κομματικών στελεχών. Εμείς όμως το σεβαστήκαμε και βάλαμε μεταβατική διάταξη. Ο κ. Κυριτσάκης (πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού) που είχε συνεργάτη τον κ. Μυλωνάκη ο οποίος την ίδια στιγμή ήταν και συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη όταν ήταν υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, αυτό δεν έχει σχέση;» αντέτεινε ο κ. Πολάκης και συμπλήρωσε:
«Το ζήτημα με την κ. Θάνου και η επίταση με την οποία μπαίνει, πιστεύω ότι έχει να κάνει με την απόφαση που έβγαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού η οποία επί τρία χρόνια δεν έβγαινε και αφορά το Πρακτορείο Διανομής Τύπου».
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και ο πρώην υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παπάς που τόνισε μεταξύ άλλων ότι, βάσει της ενωσιακής νομολογίας, σε περίπτωση που αλλάξουν οι όροι ή ο τρόπος επιλογής των μελών της, είναι απαραίτητο, για τη διασφάλιση της ολοκλήρωσης της θητείας τους, να υπάρχει μεταβατική διάταξη.
Παίρνοντας εκ νέου το λόγο η κ. Θάνου για να απαντήσει στα ερωτήματα που είχαν τεθεί και από αρκετούς βουλευτές, απέρριψε το επιχείρημα του κ. Τζαβάρα ότι ο διορισμός της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι παράνομος γιατί δεν επελέγη από τη Βουλή ή από τα 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων όπως προβλέπει ο σχετικός νόμος του 2011 και ο κανονισμός του κοινοβουλίου.
«Με ψήφισαν τα δύο κυβερνητικά κόμματα αλλά και άλλα δύο. Το κόμμα σας δεν με ψήφισε και το ΚΙΝΑΛ, ενώ το ΚΚΕ δήλωσε “ παρών”. Ο διορισμός μου είναι καθόλα νόμιμος. Επί 42 χρόνια διατέλεσα δικαστής, κανείς δεν εξέφρασε ψόγο για την αμεροληψία μου ως προέδρου του Αρείου Πάγου ή για τις υπηρεσίες μου αμισθί στο γραφείο του πρωθυπουργού. Αποδέχθηκα την πρόταση για πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού διότι θέλησα να προσφέρω στο κοινωνικό σύνολο την εμπειρία που είχα αποκομίσει όλα τα προηγούμενα χρόνια», υποστήριξε η κ. Θάνου.
Όπως ισχυρίστηκε, «ούτε νομική ούτε λογική έχουν τα επιχειρήματα» που ακούγονται για το πρόσωπό της και πρόσθεσε ότι «γίνεται προσπάθεια να κηρυχθεί η έκπτωσή μου με βίαιο τρόπο».
«Ο προηγούμενος πρόεδρος διορίστηκε με την ίδια διαδικασία που διορίστηκα εγώ και έμεινε μέχρι τη λήξη της θητείας του. Γιατί αυτά που προσάπτεται στο πρόσωπό μου δεν τα είπατε και για τον προηγούμενο πρόεδρο της Επιτροπής;» ανέφερε.
Ακόμα, η κ. Θάνου άφησε αιχμές ότι με την απομάκρυνσή της «μπορεί να βαλτώσουν δύο μεγάλες υποθέσεις γενικού ενδιαφέροντος και δημοσίου συμφέροντος» για τις οποίες έχουν εκδοθεί ασφαλιστικά μέτρα μέχρι το 2019 από την Επιτροπή Ανταγωνισμού μετά από οικονομικούς ελέγχους που έκανε.
«Τα σημερινά μέλη της Επιτροπής ασφαλώς και διαθέτουν αμεροληψία και αντικειμενικότητα. Κανείς δεν βρέθηκε να μας προσάψει το παραμικρό για μεγάλες υποθέσεις. Μας επιβεβαιώνεται έτσι την υποψία ότι είναι άκρως φωτογραφική και στοχευμένη η διάταξη γιατί δεν ενδιαφερθήκατε για καμία άλλη από τις 22 Ανεξάρτητες Αρχές εκτός από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ουδέποτε, ούτε εγώ ούτε μέλος της οικογένειάς μου -έχω τρία παιδιά- αναμειχθήκαμε στην πολιτική ή ήμασταν μέλος κόμματος. Κανείς δεν μπορεί να μου προσάψει ότι έχω κομματική ταμπέλα», είπε η κ. Θάνου επιμένοντας ότι «δεν μπορεί να τρέξει αναδρομικά το κώλυμα».
«Όλοι έχετε δημοκρατική συνείδηση. Κανείς δεν θέλει μια διάταξη αντίθετη με το Σύνταγμα, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο», ανέφερε.
«Ο νόμος προβλέπει ότι είναι αρμοδιότητα της Βουλής η επιλογή προσώπων για την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η δική σας δεν έγινε έτσι. Είναι παράνομος ο διορισμός σας», επέμεινε από τη πλευρά του και ο εισηγητής της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας, ενώ επέκρινε τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης που αντιδρούσαν, κατηγορώντας τους ότι «υιοθετούν τη χάβρα του ΣΥΡΙΖΑ».
Την έντονη αντίδραση της εισηγήτριας του ΜέΡΑ25 Σοφίας Σακοράφα, προκάλεσε η αναφορά του κ. Τζαβάρα για «κοσμοπολίτικο πιθηκισμό» η οποία τον κάλεσε να ζητήσει συγνώμη και να διαγραφεί από τα πρακτικά.
Ωστόσο, ο κ. Τζαβάρας αρνήθηκε και επέμεινε στο χαρακτηρισμό του, ενώ η κ. Σακοράφα έκανε λόγο για απαράδεκτη συμπεριφορά.
«Δεν ανακαλώ τίποτα, δεν είχε καμία προσωπική αιχμή, να πάμε στα δικαστήρια», σχολίασε ο κ. Τζαβάρας.
