Δεν είναι μυστικό ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με τα τροχαία ατυχήματα. Κάθε χρόνο, ζωές χάνονται, οικογένειες διαλύονται, και οι δρόμοι γεμίζουν με εικόνες θλίψης που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ένας από τους βασικούς παράγοντες πίσω από αυτά τα περιστατικά είναι η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Παρά την κοινή αντίληψη ότι «ένα ποτήρι δεν κάνει τη διαφορά», τα στοιχεία λένε μια διαφορετική ιστορία.
Η Ελλάδα, δυστυχώς, συνεχίζει να καταγράφει υψηλούς αριθμούς τροχαίων ατυχημάτων σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με ιδιαίτερη αύξηση σε ατυχήματα που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ. Σχεδόν δύο άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε μέρα από τροχαία. Οι οδηγοί συχνά υποτιμούν τις επιπτώσεις του αλκοόλ στη συγκέντρωση, στην κρίση και στα αντανακλαστικά τους.
Υπάρχουν άνθρωποι που φαίνεται να ζουν αγκαλιά με τον κίνδυνο. Δεν αποφεύγουν τα όρια — τα προκαλούν. Πίσω από το τιμόνι, το ποτό δεν λειτουργεί απλώς ως αποδιοργανωτής της κρίσης τους, αλλά σαν επιβεβαίωση της αίσθησης ότι είναι άτρωτοι. Κι όσο περισσότερη η αλκοολική ευφορία τόσο μεγαλύτερη η βεβαιότητα ότι «δεν θα τύχει σε μένα».
Ιδίως οι νέοι άνδρες δείχνουν συχνά να συγχέουν το ρίσκο με την ελευθερία. Θέλουν να πάνε πιο γρήγορα, πιο δυνατά, πιο «μάγκικα». Η παρέα στο πίσω κάθισμα, τα βλέμματα, η πίεση να αποδείξουν κάτι. Όταν η εμπειρία απουσιάζει και η αυτοεκτίμηση περισσεύει, το τιμόνι γίνεται εργαλείο εντυπωσιασμού — και το ποτό, καύσιμο αυτοεπιβεβαίωσης.
Δεν είναι όμως μόνο οι νέοι. Και μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες, επαγγελματικά καταξιωμένοι, συχνά κουβαλούν την ψευδαίσθηση του «ελέγχω τα πάντα». Βλέπουν την απερισκεψία σαν αντρική υπεροχή, ένα σιωπηρό στοίχημα απέναντι στον χρόνο και τις στατιστικές.
Υπάρχουν κι εκείνοι που απλώς δεν αντέχουν κανόνες. Που βλέπουν την απαγόρευση όχι ως προστασία, αλλά ως προσωπική πρόκληση. Η οδήγηση υπό την επήρεια δεν είναι για αυτούς απερισκεψία — είναι δήλωση. «Δεν μου λέει κανείς τι να κάνω». Ώσπου μια νύχτα, μια στροφή, ένα δευτερόλεπτο αργότερα, η δήλωση γίνεται σιωπή.
Η ελληνική κοινωνία δεν βοηθά. Το ποτό πριν το δρόμο θεωρείται σχεδόν παράδοση. «Έλα μωρέ, ένα ποτηράκι, είσαι εντάξει». Κι όποιος αρνηθεί να οδηγήσει γιατί έχει πιει, δεν αντιμετωπίζεται με σεβασμό, αλλά με ειρωνεία. Είναι ο «φλώρος» της παρέας. Ο λογικός που γίνεται περίγελος.
Κι όμως, κάθε τέτοια «παραχώρηση» στην κοινωνική πίεση ή στον προσωπικό εγωισμό μπορεί να κοστίσει μια ζωή. Ίσως όχι τη δική σου — αλλά κάποιας μητέρας που πήγαινε το παιδί της στο σπίτι. Κάποιου ανθρώπου που δούλευε και γύριζε αργά. Κάποιου που βρέθηκε απλώς στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή.
Η ψευδαίσθηση του αλκοόλ δεν είναι απλώς χημική. Είναι και βαθιά ανθρώπινη. Το φαινόμενο Dunning-Kruger περιγράφει ακριβώς αυτό: οι λιγότερο ικανοί υπερεκτιμούν τον εαυτό τους. Όταν το ποτό μπλέκει με αυτήν την τάση, το αποτέλεσμα είναι εκρηκτικό. Ο οδηγός νιώθει σίγουρος — ενώ όλα γύρω του φωνάζουν πως δεν είναι. Αλκοόλ, τιμόνι και εγωισμός. Μια εξίσωση που δεν έχει μεταβλητές, μόνο θύματα.
Αλκοόλ, οδήγηση και αδιαφορία: το τοξικό κοκτέιλ που κόβει ζωές στην Ελλάδα
Το πρώτο περιστατικό εκτυλίχθηκε στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, όπου ένα ζευγάρι περπατούσε με το δίχρονο παιδί του, όταν ξαφνικά παρασύρθηκε από έναν 46χρονο οδηγό. Το ζευγάρι νοσηλεύτηκε σε κρίσιμη κατάσταση, με τη γυναίκα να υποβάλλεται σε επέμβαση για τον τερματισμό της κύησης, ενώ το παιδί τους, ευτυχώς, πήρε γρήγορα εξιτήριο από το νοσοκομείο καθώς είχε μικρά τραύματα. Ο οδηγός, που είχε ήδη πέντε καταγραφές για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, κατηγορείται για κακούργημα και βρίσκεται προφυλακισμένος.
Το δεύτερο περιστατικό σημειώθηκε στην Κρήτη, όπου ένας 45χρονος επιχειρηματίας, υπό την επήρεια αλκοόλ και αντιψυχωσικών φαρμάκων, προκάλεσε τον θανάσιμο τραυματισμό του 22χρονου Παναγιώτη. Αν και είχε εντοπιστεί νωρίτερα και υποβλήθηκε σε αλκοτέστ με αποτέλεσμα 1,3 mg/lt, συνέχισε να οδηγεί ανεξέλεγκτος.
Σύμφωνα με μια φετινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περίπου το 25% των θανάτων από τροχαία στην Ε.Ε., και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, σχετίζονται με το αλκοόλ. Παρά τις προσπάθειες για μείωση των τροχαίων, η βελτίωση παραμένει αργή.
Η έκθεση αποκαλύπτει επίσης ότι η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα καθορίζει την επικινδυνότητα. Για παράδειγμα, όταν η συγκέντρωση είναι 0,5 γρ/lt, ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι 1,4 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με έναν νηφάλιο οδηγό, ενώ όταν η συγκέντρωση φτάνει τα 1,5 γρ/lt, ο κίνδυνος είναι 20 φορές μεγαλύτερος. Παρά τις αυστηρές ποινές για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής τους παραμένει αμφισβητήσιμη.
Πώς το αλκοόλ επηρεάζει την ικανότητα οδήγησης
Η κατανάλωση αλκοόλ πριν από την οδήγηση δεν είναι απλώς επικίνδυνη — είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι αλλοιώνει κρίσιμες λειτουργίες του εγκεφάλου, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της οδηγικής συμπεριφοράς.
1. Καταστολή του εγκεφάλου: το «φρένο» απενεργοποιείται
Το αλκοόλ καταστέλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Δρα σε δύο βασικούς νευροδιαβιβαστές:
- GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ): Ενισχύει τη χαλάρωση και την αναστολή, λειτουργώντας σαν «φρένο» του εγκεφάλου. Το αλκοόλ υπερενισχύει τη δράση του, προκαλώντας λήθαργο και μείωση της εγρήγορσης.
- Γλουταμινικό οξύ: Βασικός διεγερτικός νευροδιαβιβαστής. Το αλκοόλ αποσταθεροποιεί τη δράση του, οδηγώντας σε μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα.
Αποτέλεσμα: διαταραχή της κρίσης, αδυναμία συγκέντρωσης, επιβράδυνση των αντιδράσεων, και μειωμένος κινητικός συντονισμός.
2. Μειωμένη αντίληψη κινδύνου
Το αλκοόλ κάνει τον εγκέφαλο λιγότερο ικανό να αναγνωρίζει απειλές ή να ανταποκρίνεται σε ξαφνικές αλλαγές στον δρόμο. Ο οδηγός:
- Υποεκτιμά αποστάσεις.
- Δεν εντοπίζει έγκαιρα κινδύνους.
- Δεν αντιδρά έγκαιρα σε φανάρια, πεζούς ή απρόβλεπτα εμπόδια.
3. Καθυστερημένος χρόνος αντίδρασης
Το αλκοόλ αυξάνει τον χρόνο που απαιτείται από την αντίληψη ενός ερεθίσματος (π.χ. φρένα μπροστά) μέχρι την απόκριση (π.χ. φρενάρισμα). Σε μια επείγουσα κατάσταση, ακόμα και ένα δευτερόλεπτο καθυστέρησης μπορεί να κοστίσει ζωές.
4. Διαταραχή στον συντονισμό κινήσεων
Η παρεγκεφαλίδα, υπεύθυνη για την ισορροπία και τον κινητικό έλεγχο, επηρεάζεται έντονα από το αλκοόλ. Ο οδηγός μπορεί:
- Να στρίβει ακανόνιστα το τιμόνι.
- Να έχει δυσκολία στη χρήση πεντάλ.
- Να μην κρατά σωστή θέση στον δρόμο.
5. Ψευδαίσθηση ικανότητας και αυτοπεποίθησης
Το αλκοόλ «απενεργοποιεί» τον προμετωπιαίο φλοιό — το κέντρο ελέγχου της λογικής και της αυτοσυγκράτησης. Έτσι:
- Ο οδηγός υπερεκτιμά τις δυνατότητές του.
- Παίρνει παρορμητικές και επικίνδυνες αποφάσεις.
- Παραβιάζει φανάρια, οδηγεί με ταχύτητα ή κάνει προσπεράσεις χωρίς κρίση.
6. Το αλκοόλ και ο εγωισμός στο τιμόνι
Η κατανάλωση αλκοόλ δημιουργεί μια παραπλανητική αίσθηση ευφορίας και ανωτερότητας. Ο οδηγός νιώθει πιο «μάγκας», πιο «ικανός», πιο «γρήγορος». Στην πραγματικότητα, όμως, η λογική του είναι θολωμένη, τα αντανακλαστικά του μειωμένα και ο κίνδυνος θανάσιμα αυξημένος.
Αλκοόλ και ανήλικοι: η σιωπηλή απειλή στην αυλή των εφήβων
Η πρόσφατη έξαρση περιστατικών νεαρών που εμπλέκονται σε επικίνδυνες καταστάσεις λόγω μέθης, φέρνει και πάλι στην επιφάνεια μια πραγματικότητα που σπανίως συζητιέται με τη σοβαρότητα που απαιτεί: την ευρεία και ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους. Από τα μπαρ των τουριστικών περιοχών της Ελλάδας μέχρι τα σχολικά πάρτι στις ΗΠΑ, το αλκοόλ παραμένει η πρώτη πύλη επικίνδυνης συμπεριφοράς για εκατομμύρια εφήβους.
Η γενιά που πίνει και οδηγεί: οι νέοι δεν είναι άμοιροι ευθυνών
Έρευνες δείχνουν ότι, παρά τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης, ένα σημαντικό ποσοστό νεαρών οδηγών εξακολουθεί να αγνοεί τον κίνδυνο:
- Στην Ελλάδα, το 17,3% των οδηγών δηλώνει ότι οδήγησε ύστερα από κατανάλωση αλκοόλ, ποσοστό που αυξάνεται στους νέους άνδρες.
- Πολλοί νέοι υποτιμούν την επίδραση μικρών ποσοτήτων αλκοόλ ή βασίζονται στην «ανοχή» του σώματός τους.
- Τα social media παίζουν διπλό ρόλο: άλλοτε ενθαρρύνουν την πρόληψη, άλλοτε κανονικοποιούν την επικίνδυνη οδήγηση, ειδικά μέσα από βίντεο με γρήγορα ή επικίνδυνα οχήματα.
Τι συμβαίνει με τους ανήλικους στην Ευρώπη
- Σύμφωνα με τον Οργανισμό Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε., η κατανάλωση αλκοόλ σε ανηλίκους παρουσιάζει αξιοσημείωτες διαφορές ανά χώρα.
- Η Γαλλία και η Ιταλία, αν και παραδοσιακά οινοπαραγωγές χώρες, καταγράφουν πτώση στα ποσοστά, χάρη σε εκτεταμένες καμπάνιες ενημέρωσης.
- Η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ελλάδα καταγράφουν ανησυχητικές αυξήσεις στα binge drinking περιστατικά μεταξύ 15χρονων.
- Η Σουηδία και η Νορβηγία παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά, λόγω αυστηρού νομικού πλαισίου και ακριβών τιμών.
Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας με σοβαρές συνέπειες. Το αλκοόλ παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία μεταξύ των νέων και ενέχει κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους.
Τα πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Αλκοόλ και Αλκοολισμό των ΗΠΑ (NIH) ρίχνουν φως στην ανησυχητική κατάσταση, με αναφορές για το 2023 από την Εθνική Έρευνα για τη Χρήση Ναρκωτικών και την Υγεία (NSDUH), που δείχνουν ότι το 19,9% των νέων ηλικίας 14 έως 15 ετών στις ΗΠΑ έχουν καταναλώσει τουλάχιστον ένα ποτό στη ζωή τους.
Συνολικά, η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους συνδέεται με ποικίλους κινδύνους, όπως:
- Θάνατοι και τραυματισμοί: Αποτελεί σημαντικό παράγοντα για πολλούς θανάτους και ατυχήματα στους νέους, όπως τροχαία, υπερβολική δόση, πτώσεις και αυτοκτονίες.
- Θόλωση κρίσης: Η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την ικανότητα λήψης σωστών αποφάσεων, οδηγώντας σε επικίνδυνες καταστάσεις όπως η επικίνδυνη οδήγηση και η ακατάλληλη σεξουαλική συμπεριφορά.
- Αυξημένος κίνδυνος βίας: Οι νέοι που καταναλώνουν αλκοόλ είναι πιο πιθανό να γίνουν θύματα ή θύτες βίαιων περιστατικών.
- Μελλοντικά προβλήματα αλκοόλ: Όσοι αρχίζουν να πίνουν σε νεαρή ηλικία, έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαταραχή χρήσης αλκοόλ στην ενήλικη ζωή τους.
- Αιτίες εγκεφαλικής ανάπτυξης: Η πρώιμη κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, με πιθανές συνέπειες στη μάθηση και τη γνωσιακή λειτουργία.
Η αιτία της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους είναι συχνά η πίεση από τους συνομηλίκους, η ανάγκη για ανεξαρτησία, αλλά και το άγχος ή οι ψυχολογικές δυσκολίες. Επιπλέον, οι νέοι έχουν εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ μέσω της οικογένειας ή του περιβάλλοντός τους.
Για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτείται μια πολυδιάστατη προσέγγιση που περιλαμβάνει:
- Ατομικές παρεμβάσεις για την αλλαγή της σκέψης των νέων σχετικά με το αλκοόλ.
- Σχολικά προγράμματα που ενδυναμώνουν τους μαθητές να αποφεύγουν το αλκοόλ.
- Οικογενειακές παρεμβάσεις, ώστε οι γονείς να θέτουν σαφή όρια και να ενισχύουν τη σωστή επικοινωνία με τα παιδιά τους.
- Κοινοτικές δράσεις που στοχεύουν στη μείωση των κινδύνων και στην υποστήριξη των νέων.
- Πολιτικές παρεμβάσεις που καθιστούν δυσκολότερη την απόκτηση αλκοόλ, όπως η διατήρηση της ελάχιστης ηλικίας κατανάλωσης στα 21 έτη.
Οι γονείς μπορούν επίσης να παίξουν κεντρικό ρόλο στην πρόληψη, μιλώντας για τους κινδύνους του αλκοόλ, λειτουργώντας ως θετικά πρότυπα και φροντίζοντας να είναι το αλκοόλ μη προσβάσιμο στο σπίτι τους. Επιπλέον, η ενθάρρυνση των νέων να συμμετέχουν σε δραστηριότητες χωρίς αλκοόλ είναι επίσης σημαντική για την αποτροπή της κατανάλωσης.
Βασικοί πότες στην Ευρώπη: ποιες χώρες είναι τα «γερά ποτήρια» και η ποια η θέση της Ελλάδας
Η Ευρώπη παραμένει η ήπειρος με την υψηλότερη κατανάλωση αλκοόλ, παρόλο που η τάση δείχνει μείωση από το 2000 και μετά, αν και με πιο αργούς ρυθμούς. Παρά τη μείωση, η κατανάλωση αλκοόλ παραμένει σημαντική και προκαλεί ανησυχία, καθώς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), «κανένα επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ δεν είναι ασφαλές για την υγεία».
«Δεν υπάρχει «ασφαλές» επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ. Από την πρώτη σταγόνα, ο κίνδυνος για την υγεία ξεκινά», τονίζει η δρ Καρίνα Φερέιρα-Μπόρχες, επικεφαλής του ΠΟΥ για τις μη μεταδοτικές ασθένειες και τα αλκοόλ. «Η μόνη σίγουρη εκδοχή είναι ότι όσο λιγότερο πίνεις, τόσο καλύτερα για την υγεία σου», προσθέτει.
Στην Ευρώπη, η συνολική κατανάλωση αλκοόλ ανά άτομο (15 ετών και άνω) μειώθηκε από 12,7 λίτρα το 1980 σε 9,8 λίτρα το 2020, καταγράφοντας πτώση 23%. Η μείωση ήταν πιο έντονη μεταξύ 1980 και 2000, ενώ από το 2010 και μετά η μείωση επιβραδύνθηκε.
Οι αριθμοί δείχνουν ότι στην Ε.Ε. κάθε άτομο καταναλώνει κατά μέσο όρο 9,8 λίτρα αλκοόλ ετησίως. Το 2020, η κατανάλωση κυμαινόταν από 1,2 λίτρα στην Τουρκία μέχρι 12,1 λίτρα στη Λετονία.
Όσον αφορά τις μεγαλύτερες καταναλώτριες χώρες, η Γερμανία κατέχει την πρωτοκαθεδρία με 10,6 λίτρα, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (10,4 λίτρα), την Ισπανία (7,8 λίτρα) και την Ιταλία (7,7 λίτρα). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κατανάλωση φτάνει τα 9,7 λίτρα.
Η Ελλάδα σημείωσε μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις, με την κατανάλωση να πέφτει από 8,3 λίτρα το 2010 σε 6,3 λίτρα το 2020, καταγράφοντας μείωση δύο λίτρων. Οι Κάτω Χώρες, η Γαλλία και η Φινλανδία ακολούθησαν με μείωση άνω του 1,5 λίτρου.
Μεταξύ των 36 ευρωπαϊκών χωρών που μελετήθηκαν, η Λετονία παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση στην κατανάλωση, με 2,3 λίτρα, ενώ η Βουλγαρία και η Μάλτα ακολούθησαν με σημαντική άνοδο.
Η Ελλάδα, μάλιστα, είχε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ στην Ε.Ε., φτάνοντας το 24,1%, έναντι των Κάτω Χωρών (20,9%) και της Ισπανίας (20,4%).
Πολιτικές περιορισμού της κατανάλωσης αλκοόλ, όπως η φορολογία και οι περιορισμοί στη διαφήμιση, εφαρμόζονται σε πολλές χώρες, αν και η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων συχνά εμποδίζεται από την αδύναμη εφαρμογή και περιορισμένους πόρους.
Εν κατακλείδι, η κατανάλωση αλκοόλ εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό θέμα δημόσιας υγείας στην Ευρώπη, παρά τη μείωση της κατανάλωσης στις περισσότερες χώρες.
Τι προβλέπει ο νόμος – Τι ισχύει στην πράξη
Με αφορμή τον νέο ΚΟΚ που έκανε πιο αυστηρές κάποιες ποινές -μεταξύ αυτών και την οδήγηση υπό την επήρεια μέθης- ας θυμηθούμε ποιο είναι το όριο για το αλκοτέστ, τι αναφέρει η νομοθεσία για το αλκοόλ και την οδήγηση, ποιες οι ποινές και τα πρόστιμα.
Το πρόστιμο ξεκινά από 200 ευρώ και μπορεί να φτάσει έως τα 2.000€
Όπως αναφέρεται στο άρθρο 42 του ΚΟΚ, απαγορεύεται η οδήγηση κάθε οδικού οχήματος από οδηγό ο οποίος βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα του οδηγού. Ο ελεγχόμενος οδηγός θεωρείται ότι βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος όταν το ποσοστό αυτού στον οργανισμό είναι από 0,50 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος (0,50 gr/l) και άνω όταν μετρηθεί με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή από 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα και άνω, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.
Αναλυτικά οι ποινές για την οδήγηση υπό την επήρεια μέθης
1) Σε περίπτωση που η αστυνομία εντοπίσει ότι οδηγείς με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα από 0,50gr/l έως 0,80 gr/l ή από 0,25 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, το πρόστιμο είναι:
200 ευρώ
Ακινητοποίηση του οχήματος
Βαθμοί Ποινής: 5
2) Αν οδηγείς υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα άνω του 0,80 gr/l και μέχρι 1,10 gr/l μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,40 έως 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, το πρόστιμο είναι:
700 ευρώ
Ακινητοποίηση του οχήματος
Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 90 μέρες
Βαθμοί Ποινής: 9
3) Η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα άνω του 1,10 gr/l μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, τιμωρείται με:
1.200 ευρώ
Φυλάκιση 2 μηνών
Αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων κυκλοφορίας οχήματος για 6 μήνες
4) Σε περίπτωση που εντός 2 ετών από την παραπάνω παράβαση, συλληφθείς να οδηγείς υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα άνω του 1,10 gr/l μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκππνεόμενου αέρα, τότε τιμωρείσαι με:
2.000 ευρώ
Φυλάκιση 6 μηνών
Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 5 χρόνια
Αφαίρεση πινακίδων κυκλοφορίας οχήματος έως 6 μήνες
Τι γίνεται αν κάποιος οδηγεί υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών
Με βάση τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, εάν ο οδηγός καταληφθεί να οδηγεί υπό την επίδραση τοξικών ουσιών ή φαρμάκων, που σύμφωνα με τις οδηγίες τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 200 ευρώ. Επίσης, αφαιρείται επί τόπου η άδεια ικανότητα οδηγού για χρονικό διάστημα από 3 έως 6 μήνες.
Πόσο μπορώ να πιω για να μείνω εντός ορίου
Δεν υπάρχει τρόπος να υπολογίσεις το πόσο μπορείς να πιεις για να παραμείνεις κάτω του ορίου, που προβλέπει ο νόμος. Αυτό συμβαίνει γιατί η ποσότητα του αλκοόλ που χρειάζεται ο οργανισμός για να φτάσει στο επιτρεπτό όριο διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Εξαρτάται από:
Το βάρος, την ηλικία, το φύλο και τον μεταβολισμό σου
Τον τύπο και την ποσότητα του αλκοόλ που πίνεις
Το φαγητό που έχεις καταναλώσει πρόσφατα
Τη διάθεσή σου
Εκπαίδευση από νεαρή ηλικία: το πρώτο βήμα για την αλλαγή
Η πρόληψη ξεκινά από το σχολείο. Δεν αρκεί να προειδοποιούμε τους μαθητές για την επικινδυνότητα του αλκοόλ∙ χρειάζεται να τους δώσουμε τη δυνατότητα να βιώσουν —έστω και εικονικά— τι σημαίνει να οδηγείς υπό την επήρεια. Προσομοιώσεις, βιωματικά εργαστήρια, αφηγήσεις από ανθρώπους που έχουν χάσει αγαπημένους τους ή έχουν οι ίδιοι επιβιώσει από τροχαία, μπορούν να αγγίξουν βαθύτερα απ’ ό,τι μια θεωρητική διδασκαλία.
Η εκπαίδευση όμως δεν σταματά στην παιδική ηλικία. Οι νεαροί οδηγοί, που αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα, χρειάζονται εξειδικευμένη ενημέρωση, όχι μόνο για την τεχνική της οδήγησης, αλλά και για τις συνέπειες της απερίσκεπτης συμπεριφοράς. Είναι αποκαρδιωτικό το γεγονός ότι στις εξετάσεις οδήγησης δίνεται έμφαση στο παρκάρισμα και στα σήματα, αλλά όχι στην επίγνωση των κινδύνων από το αλκοόλ.
Ευαισθητοποίηση, υποδομές και στήριξη: τα υπόλοιπα κομμάτια του παζλ
Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης μπορούν να σώσουν ζωές — αρκεί να βρουν τον σωστό τρόπο να ακουστούν. Όταν τα μηνύματα δεν είναι απλώς διδακτικά αλλά συναισθηματικά φορτισμένα, όταν δείχνουν το πρόσωπο του θύματος και της οικογένειας που μένει πίσω, τότε το σοκ μπορεί να οδηγήσει σε εγρήγορση. Ο στόχος δεν είναι να φοβίσουμε, αλλά να αφυπνίσουμε.
Την ίδια στιγμή, η ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση, μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Πολλοί άνθρωποι οδηγούν μεθυσμένοι απλώς επειδή «δεν υπάρχει άλλος τρόπος να γυρίσουν σπίτι». Νυχτερινά δρομολόγια, προσιτές υπηρεσίες ταξί, ακόμη και εφαρμογές διαμοιρασμού διαδρομών είναι μέτρα που μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στην ανάγκη —ή την ψευδαίσθηση της ανάγκης— να πάρει κάποιος το τιμόνι υπό την επήρεια.
Υπάρχει επίσης η διάσταση που αφορά τους ανθρώπους που παλεύουν με τη χρόνια χρήση ή εξάρτηση από το αλκοόλ. Για αυτούς, η οδήγηση υπό την επήρεια δεν είναι περιστασιακή απερισκεψία αλλά αποτέλεσμα μιας βαθύτερης και χρόνιας δυσκολίας. Η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει τις δομές ψυχικής υγείας και απεξάρτησης, να προσφέρει έγκαιρη παρέμβαση και ψυχολογική υποστήριξη, όχι μόνο στους ίδιους αλλά και στο περιβάλλον τους.
Η αλλαγή ξεκινά από το παράδειγμα
Τίποτα από τα παραπάνω δεν θα λειτουργήσει χωρίς την προσωπική μας στάση. Όταν ένας φίλος ή συγγενής σηκώνει τα κλειδιά ενώ έχει πιει, το να μην αντιδράσουμε είναι συνενοχή. Το «πρόσεχε» δεν σώζει ζωές. Αυτό που σώζει είναι η στάση μας, η επιλογή να γίνουμε δυσάρεστοι για να προστατεύσουμε, να πούμε «όχι» χωρίς ενοχές. Όταν αλλάξει αυτό, ίσως αρχίσει να αλλάζει και η νοοτροπία.
Κάθε φορά που κάποιος βάζει μπρος το αυτοκίνητο μεθυσμένος, ρίχνει τα ζάρια της ζωής — όχι μόνο της δικής του, αλλά και των άλλων. Δεν είναι θέμα τύχης, είναι θέμα επιλογής. Και όσο η κοινωνία συνεχίζει να κλείνει το μάτι στη «μαγκιά» του τιμονιού μετά το ποτό, τόσο θα θρηνούμε ζωές που χάνονται χωρίς λόγο. Ίσως ήρθε η ώρα να ξαναδούμε τι σημαίνει πραγματική δύναμη: να πεις «όχι», να αφήσεις τα κλειδιά, να γυρίσεις σπίτι με ταξί. Για να μη χρειαστεί κανείς άλλος να γυρίσει σπίτι με δάκρυα.
Πηγές: ΠΟΥ, ΟΟΣΑ, ΕΛΣΤΑΤ, ΕΛΑΣ, Dunning, D., & Kruger, J. (1999). Unskilled and unaware of it: How difficulties in recognizing one’s own incompetence lead to inflated self-assessments. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6), 1121–1134.
