Στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου στήριξης και αποκατάστασης των περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Κρήτης που επλήγη από τον σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021, κυβερνητικό κλιμάκιο επισκέφθηκε, εκ νέου, την Παρασκευή, 4 Φεβρουαρίου 20222, την περιοχή. Συγκεκριμένα, το κυβερνητικό κλιμάκιο αποτελούνταν από την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ. Νίκη Κεραμέως, τον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό, Αρμόδιο για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, τον Υφυπουργό Αθλητισμού κ. Λευτέρη Αυγενάκη, τον Γενικό Γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής, κ. Νικόλαο Κουλοχέρη, τον Γενικό Γραμματέα Εσωτερικής και Διοίκησης, κ. Μιχάλη Σταυριανουδάκη, τη Γενική Γραμματέα Εργασίας κ. Άννα Στρατινάκη, τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Ευθύμιο Μπακογιάννη, τη Γενική Γραμματέα Υποδομών, κ. Μαρία – Έλλη Γεραρδή, τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Μανώλη Κουτουλάκη, και τον Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ταμείου Συνοχής, κ. Γιώργο Ζερβό. Το κυβερνητικό κλιμάκιο, το οποίο συνόδευε και ο Βουλευτής, κ. Μάξιμος Σενετάκης, συμμετείχε σε διαδοχικές διευρυμένες συσκέψεις με αυτοδιοικητικούς και παραγωγικούς φορείς, ενώ βρέθηκε και στο πεδίο, επισκεπτόμενο σχολεία και χώρους προσωρινής φιλοξενίας σεισμόπληκτων σε οικίσκους τοποθετημένους σε κατάλληλα διαμορφωμένες δομές, συνομιλώντας και συζητώντας με τους σεισμόπληκτους πολίτες της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια των διαδοχικών συσκέψεων αναλύθηκε η υλοποίηση των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης στις σεισμόπληκτες περιοχές της Κρήτης, η οποία προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, απέχοντας παρασάγγας τόσο ως προς την ταχύτητα, όσο και ως προς τη δυναμική των μέτρων, από ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, και παράλληλα με την εφαρμογή των μέτρων που αφορούν την αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, την αναστολή διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητής και ακίνητης περιουσίας, και την υλοποίηση και δρομολόγηση λοιπών μέτρων στήριξης, αξίζει να σημειωθεί ότι:
Η χορήγηση της πρώτης αρωγής από το Υπουργείο Οικονομικών έναντι στεγαστικής συνδρομής και επιχορήγησης προς επιχειρήσεις και για την αποζημίωση οικοσκευής συνεχίζεται προς όσους έχουν υποβάλει αίτηση στην πλατφόρμα arogi.gov.gr προχωρά έχοντας στηρίξει σημαντικά τους σεισμόπληκτους πολίτες, με το ύψος της άμεσης ενίσχυσης προς μία συγκεκριμένη περιοχή να έχει ξεπεράσει σημαντικά αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν. Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη και τις τελευταίες εκταμιεύσεις, μέχρι τώρα -με τις εκταμιεύσεις να ξεκινούν από τις πρώτες επόμενες ημέρες- έχουν χορηγηθεί συνολικά 45 εκατ. ευρώ σε περίπου 5.000 αιτούντες σεισμόπληκτους πολίτες της περιοχής. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Κυβέρνησης, προς διευκόλυνση των πολιτών και εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχει θέσει η ίδια, η πλατφόρμα arogi.gov.gr άνοιξε εκ νέου για τους σεισμόπληκτους πολίτες που θέλουν να υποβάλουν αίτηση ή να τροποποιήσουν την αίτηση που έχουν ήδη καταθέσει, ακόμα και να την ανακαλέσουν. Η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοικτή έως τις 14 Φεβρουαρίου 2022, ενώ πραγματοποιούνται τακτικές τηλεδιασκέψεις ενημέρωσης, ώστε τα υπηρεσιακά στελέχη των αρμόδιων Υπουργείων και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να παρέχουν διευκρινήσεις προς τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής.
Η έκτακτη χρηματοδότηση προς τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, πρώτου και δευτέρου βαθμού, συνεχίζεται, καθώς ωριμάζει ο σχετικός σχεδιασμός. Στην παρούσα φάση, η έκτακτη χρηματοδότηση διαμορφώνεται στα 11,64 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, έχει εγκριθεί η δέσμευση πίστωσης 8 εκατ. ευρώ προς την Περιφέρεια Κρήτης για την αποκατάσταση ζημιών σε υποδομές και δίκτυα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ έχουν εκδοθεί αποφάσεις έκτακτης χρηματοδότησης 2.060.000 ευρώ προς τον Δήμο Μινώα – Πεδιάδας και 830.000 ευρώ προς τον Δήμο Αρχανών-Αστερουσίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών για αποκαταστάσεις, διαμόρφωση συνθηκών φιλοξενίας των σεισμόπληκτων σε οικίσκους, προώθηση των κατεδαφίσεων, καθώς και σίτιση και φιλοξενία των δικαιούχων – με τη συνεισφορά των ιδιωτών δωρητών να είναι σημαντική ειδικά στο σκέλος της στέγασης, φιλοξενίας και της σίτισης μέχρι τώρα. Επίσης, από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχουν διατεθεί 450.000 ευρώ προς τον Δήμο Μινώα – Πεδιάδας και 298.500 ευρώ προς τον Δήμο Αρχανών – Αστερουσίων για αποκαταστάσεις σε υποδομές και δίκτυα. Η χρηματοδότηση, φυσικά, θα αυξηθεί την επόμενη περίοδο, ανάλογα και με τις ανάγκες που δημιουργούνται.
Η διάθεση λυόμενων σχολικών αιθουσών και οικίσκων συνεχίζεται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και την Κτιριακές Υποδομές ΑΕ (ΚΤΥΠ) από την πρώτη στιγμή, υλοποιώντας ένα πρόγραμμα κοντά στα 3,9 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η ΚΤΥΠ έχει στείλει περίπου 80 σχολικές αίθουσες, με τους αντίστοιχους βοηθητικούς χώρους, ενώ προχώρησε άμεσα και στην επισκευή δύο σχολικών συγκροτημάτων με ελαφρές βλάβες, με το άθροισμα του έργου της να ανέρχεται στα 2,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει διαθέσει 124 οικίσκους συνολικού κόστους 1,4 ευρώ, ενώ τις επόμενες ημέρες ολοκληρώνεται και νέος διαγωνισμός, ώστε να καλυφθούν και οι τελευταίες -περιορισμένες- ανάγκες στην περιοχή, με τους πολίτες, φυσικά, να φιλοξενούνται μέχρι και την παράδοση και των τελευταίων οικίσκων σε ξενοδοχείο. Σημαντική είναι, φυσικά, και η συνεισφορά των ιδιωτών δωρητών σε οικίσκους και σχολικές αίθουσες, σε αυτή την προσπάθεια κάλυψης των αναγκών που έχουν δημιουργηθεί στις σεισμόπληκτες περιοχές.
• Το πλαίσιο παροχής της στεγαστικής συνδρομής προχωρά από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ώστε οι σεισμόπληκτοι πολίτες να επισκευάσουν ή να ανακατασκευάσουν το κτίριό τους που έχει πληγεί από τον σεισμό με τη χρηματοδοτική στήριξη από το κράτος, με το ύψος της συνολικής στήριξης στο πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής να εκτιμάται -όπως έχει εγκριθεί- στα 175 εκατ. ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, σε συνέχεια της διάθεσης δεκάδων στελεχών της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ολοκληρώνεται τις επόμενες ημέρες η διαδικασία στελέχωσης το τοπικού γραφείου με τριάντα (30) νέα στελέχη, τα οποία και θα συνεισφέρουν σημαντικά στη διαδικασία αξιολόγησης και ολοκλήρωσης των σχετικών φακέλων.
Η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ προβλέπεται από την πρώτη στιγμή, ενώ με ειδική νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών (ν. 4876/2021, ΦΕΚ Α’ 251/23.12.2021) προβλέφθηκε η απαλλαγή του ΕΝΦΙΑ με ορίζοντα τριετίας για τα σεισμόπληκτα κτίσματα μετά του αναλογούντος οικοπέδου, που ευρίσκονται σε περιοχές που επλήγησαν από τους σεισμούς που εκδηλώθηκαν την 24η Ιουλίου 2021 και την 27η Σεπτεμβρίου 2021 στην Κρήτη. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, η χορήγηση της απαλλαγής πραγματοποιείται κατ’ αρχήν κεντρικά με βάση τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν στην πλατφόρμα arogi.gov.gr για τη χορήγηση της πρώτης αρωγής έναντι στεγαστικής συνδρομής, με εξαίρεση αυτές που υποβλήθηκαν για ελαφριές βλάβες κτιρίων, ενώ σε περίπτωση μη συμπερίληψης πληγέντων ακινήτων στην κεντρική επανεκκαθάριση, οι δικαιούχοι αυτής υποβάλλουν σχετική αίτηση μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» στην ψηφιακή πύλη myAADE μία μόνο φορά για το έτος 2021 και ισχύει και για τα επόμενα δύο έτη. Τέλος, όπως έχει ήδη διευκρινιστεί, τυχόν καταβληθέντα ποσά φόρου για ακίνητα που απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ θα συμψηφιστούν με υφιστάμενες φορολογικές οφειλές ή θα επιστραφούν.
Η υλοποίηση της χορήγησης του επιδόματος ενοικίου / συγκατοίκησης προχωρά μέσα από την πλατφόρμα arogi.gov.gr. Ειδικότερα, το εν λόγω σχήμα θεσπίστηκε με την ΚΥΑ «Επιδότηση προσωρινής στέγασης κατοίκων που επλήγησαν από τους σεισμούς της 24ης Ιουλίου και 27ης Σεπτεμβρίου 2021, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Ηρακλείου και Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης, με τη μορφή επιδότησης ενοικίου/συγκατοίκησης» (ΦΕΚ Β’ 5489/27.11.2021), με συνολικό προϋπολογισμό 16.560.000 ευρώ και χρονικό ορίζοντα διετίας από τη δημοσίευση της εν λόγω ΚΥΑ.
Η χορήγηση προκαταβολής έναντι επιχορήγησης προς τις σεισμόπληκτες επιχειρήσεις για ζημιές σε λοιπά στοιχεία του ενεργητικού τους ξεκίνησε ήδη, με τη δημοσίευση της πρώτης σχετικής απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, βάσει της οποίας εκταμιεύτηκαν 127.525 ευρώ σε 23 δικαιούχους. Το εν λόγω ποσό είναι το καθαρό ποσό που δικαιούνται οι επιχειρήσεις ως προκαταβολή (25% της εκτιμηθείσας ζημιάς), έπειτα από την αφαίρεση του ποσού που έχουν λάβει ήδη υπό τη μορφή πρώτης αρωγής έναντι επιχορήγησης. Επισημαίνεται ότι άλλες 37 επιχειρήσεις έχουν ήδη λάβει χρηματοδότηση πρώτης αρωγής που υπερκαλύπτει το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς που δικαιούνται κατά τη φάση της προκαταβολής. Η διαδικασία προχωρά από τις αρμόδιες επιτροπές κρατικής αρωγής της Περιφέρειας που διενεργούν τις αυτοψίες και τις εκτιμήσεις αναφορικά με τις ζημιές των επιχειρήσεων, ώστε να αποσταλούν προς το Υπουργείο Οικονομικών συγκεντρωτικές καταστάσεις των δικαιούχων και να συνεχιστεί η πληρωμή προκαταβολών.
Η στήριξη των εργαζόμενων των επιχειρήσεων που επλήγησαν από το σεισμό μέσω του σχήματος των αναστολών συμβάσεων εργασίας για τρεις μήνες ολοκληρώθηκε. Ειδικότερα, μέσω του εν λόγω σχήματος ωφελήθηκαν ενενήντα (90) εργαζόμενοι (μοναδικά ΑΦΜ), με το σύνολο της επιχορήγησης από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προς τους εργαζόμενους να διαμορφώνεται στα 68.940 ευρώ, ενώ εξετάζονται και περαιτέρω μέτρα στοχευμένης στήριξης των εργαζομένων της περιοχής του Αρκαλοχωρίου.
Η διαμόρφωση ειδικού καθεστώτος ενίσχυσης των επιχειρήσεων του Αρκαλοχωρίου ολοκληρώνεται, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου καθεστώτος ενίσχυσης των επιχειρήσεων που επλήγησαν από μεγάλες φυσικές καταστροφές σε συγκεκριμένες περιοχές από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Ειδικότερα, το εν λόγω ειδικό καθεστώς, αξιοποιώντας ενωσιακούς πόρους, θα αφορά τις επιχειρήσεις που επλήγησαν είτε άμεσα, είτε έμμεσα και θα έχει τη μορφή επιχορήγησης προς επιχειρήσεις σε σχέση με τον κύκλο εργασιών που αυτές είχαν σε προηγούμενη περίοδο.
Η εκπόνηση του ειδικού πολεοδομικού σχεδίου για το Αρκαλοχώρι προχωρά και βρίσκεται στη φάση της επιλογής αναδόχου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ειδικότερα, μέσα από γρηγορότερες από τις προβλεπόμενες διαδικασίες προχωρά η σχετική διαδικασία, ώστε η ανοικοδόμηση του Αρκαλοχωρίου να εδράζεται μέσα σε ένα νέο χωρικό σχεδιασμό που θα διαμορφώσει πολεοδομικές συνθήκες οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, στην προστασία του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος και στην αναπτυξιακή προοπτική του μέλλοντος.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους τοπικούς παραγωγικούς φορείς, δρομολογούνται, σε συχνή βάση, μία σειρά από ενέργειες και παρεμβάσεις για τη διευθέτηση ζητημάτων που προκύπτουν και τη βελτίωση των συνθηκών για τους σεισμόπληκτους πολίτες, με τη συνεισφορά, σε ορισμένες περιπτώσεις και ιδιωτών.
Μέχρι τώρα, λοιπόν, η συνολική δημοσιονομική επιβάρυνση, λαμβάνοντας υπόψη τις διαθέσεις και χορηγήσεις πόρων, τις εντάξεις πιστώσεων και τις εγκρίσεις χρηματοδότησης, φτάνει τα 252 εκατ. ευρώ και αναμένεται να αυξηθεί όσο συνεχίζεται η υλοποίηση του σχεδίου των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης της περιοχής.
Σε ένα πλαίσιο, συνεπώς, στενής συνεργασίας με όλους τους εμπλεκομένους -Υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση και παραγωγικοί φορείς- συνεχίζεται με τους ίδιους εντατικούς ρυθμούς, όπως από την πρώτη στιγμή, η υλοποίηση των μέτρων για τις σεισμόπληκτες περιοχές της Κρήτης. Ο στόχος της Κυβέρνησης παραμένει διττός. Να φτάσει το σύνολο των μέτρων στήριξης ταχύτατα σε αυτούς που τα δικαιούνται και τα έχουν ανάγκη και να προχωρήσει η αποκατάσταση όσο πιο γρήγορα γίνεται, μέσα από τη συνεργασία όλων.
