Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να εξετάζει ένα τολμηρό σχέδιο προσέγγισης με την Τεχεράνη: πρόσβαση του Ιράν σε έως και 30 δισ. δολάρια για τη δημιουργία ενός ειρηνικού, μη στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος, άρση επιλεγμένων κυρώσεων και αποδέσμευση δεσμευμένων ιρανικών κεφαλαίων. Όλα αυτά, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του CNN, εντάσσονται σε ένα παρασκηνιακό διπλωματικό παιχνίδι με στόχο την επιστροφή του Ιράν στις διαπραγματεύσεις.
Τέσσερις πηγές με γνώση των διεργασιών ανέφεραν ότι υπήρξαν επαφές ανάμεσα σε Αμερικανούς, Άραβες και Ιρανούς αξιωματούχους, ακόμη και κατά την πρόσφατη περίοδο έντασης με το Ισραήλ. Κεντρικό πρόσωπο στις διαβουλεύσεις φέρεται να είναι ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συμμετείχε σε μυστική συνάντηση στον Λευκό Οίκο με εκπροσώπους από χώρες του Κόλπου, μία ημέρα πριν τα αμερικανικά πλήγματα κατά του Ιράν.
Παρότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο, η Ουάσινγκτον ξεκαθαρίζει ότι υπάρχει ένας απαράβατος όρος: μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν. Η πρόταση προβλέπει ότι η Τεχεράνη θα μπορεί να έχει πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά θα εισάγει το εμπλουτισμένο ουράνιο – ένα μοντέλο που θυμίζει αυτό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Το πακέτο κινήτρων που εξετάζεται περιλαμβάνει:
- Επενδύσεις 20–30 δισ. δολαρίων σε νέο πυρηνικό πρόγραμμα μη εμπλουτισμού, με πιθανή χρηματοδότηση από Άραβες συμμάχους.
- Άρση επιλεκτικών κυρώσεων.
- Αποδέσμευση 6 δισ. δολαρίων σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια στο εξωτερικό.
- Πιθανή χρηματοδότηση για την αντικατάσταση της εγκατάστασης του Φορντό, η οποία επλήγη πρόσφατα.
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα, ο Τραμπ εμφανίστηκε αδιάφορος για την έκβαση των συνομιλιών: «Δεν με νοιάζει αν θα υπάρξει συμφωνία ή όχι», δήλωσε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, ο Γουίτκοφ εξέφρασε την πρόθεση των ΗΠΑ να ηγηθούν μιας συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας, με έμφαση στην αποτροπή της απόκτησης πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι συνομιλίες ίσως αποκτήσουν σύντομα επίσημο χαρακτήρα, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι οι δύο χώρες θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι «την επόμενη εβδομάδα» — αν και από ιρανικής πλευράς δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο.
Το μέλλον της πρωτοβουλίας παραμένει αβέβαιο. Πηγές με γνώση των πέντε πρώτων γύρων διαβουλεύσεων επισημαίνουν ότι πρόκειται για ένα σύνθετο παζλ, με πολλές ιδέες και ακόμα περισσότερες επιφυλάξεις.
